Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng

Công nghiệp quốc phòng Việt Nam đã thay đổi từ nhận viện trợ, mua sắm, lắp ráp sang tự chủ nghiên cứu, thiết kế, sản xuất, theo thiếu tướng Phạm Thanh Khiết.
Nhân kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024 tại sân bay Gia Lâm, Hà Nội, VnExpress phỏng vấn thiếu tướng Phạm Thanh Khiết, Phó chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng, Bộ Quốc phòng, về những thành tựu và định hướng lớn trong nghiên cứu, sản xuất vũ khí của quân đội.
- Nhìn lại 80 năm qua, ông đánh giá thế nào về sự phát triển của công nghiệp quốc phòng?
- Giống như quá trình hình thành và phát triển của quân đội, ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam đã đi từ "không đến có". Năm 1945, khi nhà khoa học Trần Đại Nghĩa về Việt Nam, ông đã giúp quân đội ta nghiên cứu, phát triển nhiều loại vũ khí. Những nghiên cứu của ông đã giúp cải tiến vũ khí của bộ đội, làm thay đổi cục diện trên chiến trường, đóng góp lớn cho cách mạng. Trong đó có thể kể đến súng chống tăng, đạn chống tăng, bazooka.
Đến kháng chiến chống Mỹ, đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học đã vượt qua bao khó khăn, thiếu thốn để hiện đại hóa nhiều loại vũ khí cho bộ đội thay vì thụ động chờ hỗ trợ từ nước bạn. Những nỗ lực này đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ trên không, bắn rơi các máy bay B52. Sau năm 1991, Việt Nam không còn được cung cấp nhiều vũ khí, khí tài từ Liên Xô nên chúng ta đã tự chủ bảo đảm vũ khí, trang bị. Việc xây dựng công nghiệp quốc phòng tự lực tự cường luôn là ưu tiên hàng đầu trong xây dựng quân đội từ trước đến nay.
Hiện Việt Nam đã cơ bản bảo đảm được vũ khí trang bị cho bộ đội, trong đó có nhiều loại rất hiện đại như tên lửa đã được giới thiệu trong triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024. Công nghiệp quốc phòng Việt Nam đã thay đổi từ nhận viện trợ, mua sắm, lắp ráp sang tự chủ nghiên cứu, thiết kế và sản xuất. Trong 10 năm qua, 80% vũ khí trang bị đưa vào sử dụng là từ kết quả của các đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu của các nhà khoa học trong nước, khẳng định bước tiến mạnh mẽ của nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam.
- Các đơn vị của Tổng cục Công nghiệp quốc phòng mang đến triển lãm nhiều sản phẩm mới, đã và sẽ trang bị trong quân đội. Tính năng, kỹ chiến thuật của các sản phẩm này đáp ứng thế nào xu thế chiến tranh hiện đại?
- Tổng cục đã đưa đến triển lãm những sản phẩm được nghiên cứu, thiết kế phù hợp nhu cầu tác chiến của quân đội và trên cơ sở đánh giá xung đột trên thế giới. Trong đó, chúng tôi tập trung rất nhiều vào phát triển thiết bị không người lái (UAV), xe chiến đấu bộ binh, robot chiến đấu, sản phẩm nghi binh, nghi trang.
Một trong các sản phẩm chủ lực được giới thiệu là xe chiến đấu bộ binh XCB-01, do các nhà khoa học của Tổng cục chủ động nghiên cứu, thiết kế và các nhà máy trong toàn quân chế tạo, sản xuất. Sản phẩm đã được thử nghiệm, được đánh giá chất lượng tương đương sản phẩm cùng loại trên thế giới.
Ngoài ra, Tổng cục cũng phát triển, nâng cấp và tự chủ hoàn toàn các sản phẩm vũ khí cho bộ binh với tính năng vượt trội so với trước đây. Các loại súng bộ binh thế hệ mới với nhiều tính năng ưu việt, độ chính xác cao; đạn cho súng, pháo cũng được chúng tôi làm chủ hoàn toàn quy trình sản xuất với uy lực lớn hơn, tầm xa hơn.
Việt Nam là một trong số ít nước tự chủ gần như tất cả nguyên vật liệu, vật tư sản xuất vũ khí cho lục quân. Các đơn vị của Tổng cục đã tự sản xuất hơn 200 loại mác, thuốc phóng, thuốc nổ, kíp nổ dùng cho chế tạo đạn, tên lửa, bom, mìn. Chúng ta cũng làm chủ được một số công nghệ nền cho sản xuất các loại thép đặc chủng dùng cho vũ khí.
Xây dựng nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước. Trọng trách của chúng tôi vì thế cũng rất nặng nề. Tổng cục phải tự chủ nghiên cứu, thiết kế vũ khí từ đơn giản cho đến phức tạp nhất. Đến nay, công nghiệp quốc phòng Việt Nam tự hào khẳng định có năng lực ngang bằng và hơn nhiều nước trong khu vực, thậm chí ở một số lĩnh vực quan trọng chúng ta đã tương đương với nước phát triển.
Xem toàn màn hình
Thiếu tướng Phạm Thanh Khiết tại triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024. Ảnh: Sơn Hà
Nhân kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024 tại sân bay Gia Lâm, Hà Nội, VnExpress phỏng vấn thiếu tướng Phạm Thanh Khiết, Phó chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng, Bộ Quốc phòng, về những thành tựu và định hướng lớn trong nghiên cứu, sản xuất vũ khí của quân đội.
- Nhìn lại 80 năm qua, ông đánh giá thế nào về sự phát triển của công nghiệp quốc phòng?
- Giống như quá trình hình thành và phát triển của quân đội, ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam đã đi từ "không đến có". Năm 1945, khi nhà khoa học Trần Đại Nghĩa về Việt Nam, ông đã giúp quân đội ta nghiên cứu, phát triển nhiều loại vũ khí. Những nghiên cứu của ông đã giúp cải tiến vũ khí của bộ đội, làm thay đổi cục diện trên chiến trường, đóng góp lớn cho cách mạng. Trong đó có thể kể đến súng chống tăng, đạn chống tăng, bazooka.
Đến kháng chiến chống Mỹ, đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học đã vượt qua bao khó khăn, thiếu thốn để hiện đại hóa nhiều loại vũ khí cho bộ đội thay vì thụ động chờ hỗ trợ từ nước bạn. Những nỗ lực này đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ trên không, bắn rơi các máy bay B52. Sau năm 1991, Việt Nam không còn được cung cấp nhiều vũ khí, khí tài từ Liên Xô nên chúng ta đã tự chủ bảo đảm vũ khí, trang bị. Việc xây dựng công nghiệp quốc phòng tự lực tự cường luôn là ưu tiên hàng đầu trong xây dựng quân đội từ trước đến nay.
Hiện Việt Nam đã cơ bản bảo đảm được vũ khí trang bị cho bộ đội, trong đó có nhiều loại rất hiện đại như tên lửa đã được giới thiệu trong triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024. Công nghiệp quốc phòng Việt Nam đã thay đổi từ nhận viện trợ, mua sắm, lắp ráp sang tự chủ nghiên cứu, thiết kế và sản xuất. Trong 10 năm qua, 80% vũ khí trang bị đưa vào sử dụng là từ kết quả của các đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu của các nhà khoa học trong nước, khẳng định bước tiến mạnh mẽ của nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam.
- Các đơn vị của Tổng cục Công nghiệp quốc phòng mang đến triển lãm nhiều sản phẩm mới, đã và sẽ trang bị trong quân đội. Tính năng, kỹ chiến thuật của các sản phẩm này đáp ứng thế nào xu thế chiến tranh hiện đại?
- Tổng cục đã đưa đến triển lãm những sản phẩm được nghiên cứu, thiết kế phù hợp nhu cầu tác chiến của quân đội và trên cơ sở đánh giá xung đột trên thế giới. Trong đó, chúng tôi tập trung rất nhiều vào phát triển thiết bị không người lái (UAV), xe chiến đấu bộ binh, robot chiến đấu, sản phẩm nghi binh, nghi trang.
Một trong các sản phẩm chủ lực được giới thiệu là xe chiến đấu bộ binh XCB-01, do các nhà khoa học của Tổng cục chủ động nghiên cứu, thiết kế và các nhà máy trong toàn quân chế tạo, sản xuất. Sản phẩm đã được thử nghiệm, được đánh giá chất lượng tương đương sản phẩm cùng loại trên thế giới.
Ngoài ra, Tổng cục cũng phát triển, nâng cấp và tự chủ hoàn toàn các sản phẩm vũ khí cho bộ binh với tính năng vượt trội so với trước đây. Các loại súng bộ binh thế hệ mới với nhiều tính năng ưu việt, độ chính xác cao; đạn cho súng, pháo cũng được chúng tôi làm chủ hoàn toàn quy trình sản xuất với uy lực lớn hơn, tầm xa hơn.
Việt Nam là một trong số ít nước tự chủ gần như tất cả nguyên vật liệu, vật tư sản xuất vũ khí cho lục quân. Các đơn vị của Tổng cục đã tự sản xuất hơn 200 loại mác, thuốc phóng, thuốc nổ, kíp nổ dùng cho chế tạo đạn, tên lửa, bom, mìn. Chúng ta cũng làm chủ được một số công nghệ nền cho sản xuất các loại thép đặc chủng dùng cho vũ khí.
Xây dựng nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước. Trọng trách của chúng tôi vì thế cũng rất nặng nề. Tổng cục phải tự chủ nghiên cứu, thiết kế vũ khí từ đơn giản cho đến phức tạp nhất. Đến nay, công nghiệp quốc phòng Việt Nam tự hào khẳng định có năng lực ngang bằng và hơn nhiều nước trong khu vực, thậm chí ở một số lĩnh vực quan trọng chúng ta đã tương đương với nước phát triển.

Thiếu tướng Phạm Thanh Khiết tại triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024. Ảnh: Sơn Hà