- Tác giả,Anthony Zurcher
- Vai trò,Phóng viên Bắc Mỹ
- Twitter,@awzurcher
- 8 giờ trước
Đó có lẽ là kết luận lớn nhất rút ra từ đề xuất gây sốc của ông Donald Trump về việc Hoa Kỳ tiếp quản Gaza và biến nơi này thành khu nghỉ dưỡng dành cho tất cả mọi người trên thế giới đến tận hưởng - một "Riviera của Trung Đông", theo lời ông.
Đó cũng là phiên bản mới nhất của một câu hỏi đã tồn tại trong suốt những năm ông Trump tham gia vào chính trị Mỹ ở cấp cao nhất.
Liệu kế hoạch phát triển Gaza của ông Trump, trong đó có cả việc tái định cư hơn hai triệu người Palestine và chuyện Mỹ "sở hữu" những vùng đất tranh chấp, có nên được hiểu một cách nghiêm túc và đón nhận một cách thực tế không? Cả hai, hay không cái nào?
Đề xuất của ông Trump đi ngược lại với nguyện vọng sâu sắc của dân Palestine và đã bị các quốc gia Ả Rập, là các nhân tố sẽ phải đóng vai trò quan trọng trong việc tái định cư những người bị ảnh hưởng bởi chiến tranh ở Gaza, từ chối ngay lập tức.
Đề xuất đó cũng kích hoạt hàng loạt phản đối từ cộng đồng quốc tế và từ những người chỉ trích tổng thống trong nước trong Đảng Dân chủ.
"Phát triển vùng đất bị chiến tranh tàn phá thành khu nghỉ dưỡng chơi golf của Trump không phải là một kế hoạch hòa bình, mà là một sự xúc phạm," Dân biểu Đảng Dân chủ Troy Carter từ Louisiana cho biết. "Những nhà lãnh đạo nghiêm túc theo đuổi các giải pháp thực sự, không phải các thỏa thuận bất động sản".
Ngay cả một số đồng minh phe Cộng hòa trung thành nhất của Trump cũng tỏ ra lo ngại về đề xuất của tổng thống đưa lực lượng Mỹ chiếm đóng Gaza, dọn dẹp đống đổ nát và rà phá các vật liệu nổ chưa phát nổ của Israel.
"Tôi nghĩ phần lớn người dân South Carolina có lẽ sẽ không hứng thú với việc đưa quân Mỹ đến chiếm Gaza", ông Lindsey Graham, người đại diện cho bang South Carolina tại Thượng viện Mỹ, nói vào thứ Tư. "Tôi nghĩ điều đó có thể gặp vấn đề, nhưng tôi vẫn để ngỏ về điều này.'"
Thượng nghị sĩ Rand Paul của Kentucky thậm chí còn thẳng thừng hơn.
"Tôi tưởng chúng ta đã bỏ phiếu cho 'Nước Mỹ Trước hết'," ông viết trên X. "Chúng ta không có lý do gì để xem xét về một cuộc chiếm đóng nữa, chỉ để phung phí tài sản và đổ máu của các binh sĩ của mình."
Ông Paul nêu bật một mâu thuẫn có thể thấy rất rõ trong những tuần đầu nhiệm kỳ tổng thống của Trump. Trong khi Trump cắt giảm viện trợ nước ngoài của Mỹ và cam kết tập trung vào các vấn đề nội bộ của Mỹ, ông cũng đã cài cắm các bình luận của mình với các tuyên bố về chủ nghĩa bành trướng của Mỹ.
Sự quan tâm của ông đối với việc mua lại Greenland vẫn dai dẳng và, theo các quan chức trong chính quyền, cực kỳ nghiêm túc. Những lời ông nói về việc biến Canada thành "bang thứ 51" và lấy lại Kênh đào Panama giờ đây không còn bị xem như một trò đùa nữa.
Và giờ đây, ông Trump, một trong những nhà chỉ trích cánh hữu lớn tiếng nhất về cuộc xâm lược và tái thiết Iraq, đang đề xuất một dự án xây dựng quốc gia mới ở Trung Đông.
Đối với những ý tưởng cụ thể đằng sau đề xuất mới nhất của ông Trump, điều này có thể gây sốc đối với một số người nhưng cũng không sốc quá mức.
Tổng thống đã nhắc đến chuyện "dọn sạch" Gaza và tái định cư người Palestine trong bài phát biểu với các phóng viên trên chuyên cơ Air Force One chỉ vài ngày sau khi nhậm chức.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, ông đã nói với người dẫn chương trình phát thanh bảo thủ Hugh Hewitt rằng Gaza có thể "tốt hơn Monaco", nhưng người Palestine "chưa bao giờ tận dụng" "vị trí tốt nhất của họ ở Trung Đông".
Đây cũng không phải là lần đầu tiên Trump coi một tình huống tưởng chừng như nan giải trong chính sách đối ngoại là một cơ hội kinh doanh đầy hứa hẹn.
Trong các cuộc gặp lãnh đạo Bắc Hàn, Kim Jong Un, năm 2018, Tổng thống Trump đã kinh ngạc trước "những bãi biển tuyệt đẹp" của quốc gia ẩn dật này, nơi một ngày nào đó có thể có "những khách sạn tốt nhất".
Những giấc mơ đầy tham vọng đó đã bị gác lại - và viễn cảnh của Trump về Gaza, điều sẽ đòi hỏi một cam kết to lớn về sinh mạng và tài sản của Mỹ vào thời điểm nước này đang cắt giảm sự can dự của mình ở nước ngoài, gần như chắc chắn sẽ chịu chung số phận.
Nhưng đề xuất của Trump về Gaza thực sự đại diện cho một sự thay đổi đáng kể trong cam kết của Hoa Kỳ đối với giải pháp hai nhà nước cho tình hình Palestine.
Hào phóng mà nói, chiến lược của Mỹ được thiết kế để làm xáo trộn các thế lực Trung Đông và buộc họ phải cam kết nhiều hơn về nguồn lực cũng như ý chí chính trị của chính họ nhằm tìm ra một giải pháp lâu dài cho tình hình ở Gaza.
Nhưng một chiến lược như vậy sẽ đi kèm với rủi ro.
Thỏa thuận ngừng bắn nhiều bước giữa Israel và Hamas đang bị đe dọa.
Người Palestine có thể coi những bình luận của Trump là dấu hiệu cho thấy Hoa Kỳ không màng đến một nền hòa bình lâu dài, trong khi những người theo đường lối cứng rắn của Israel, là nhân tố đóng vai trò chủ chốt trong liên minh cầm quyền của ông Benjamin Netanyahu, có thể ăn mừng vì tín hiệu đèn xanh của Trump cho phép mở rộng thêm các khu định cư của Israel.
Các quốc gia Ả Rập - trong số đó một vài nước đã hợp tác với chính quyền Trump đầu tiên để bình thường hóa quan hệ với Israel trong Hiệp định Abraham - có thể nghi ngờ liệu Trump có là đối tác đàm phán đáng tin cậy trong nhiệm kỳ thứ hai của mình hay không.
Hiện nay, không ít bằng chứng trong nhiều năm qua cho thấy ông Trump có thể thay đổi trọng tâm của mình chỉ trong chớp mắt. Rốt cuộc thì ông có thể từ bỏ mọi nỗ lực làm trung gian cho một nền hòa bình lâu dài ở Trung Đông, đổ lỗi cho người Palestine và các đồng minh Ả Rập của họ, vì, theo cách nhìn của ông, họ đã quyết định từ chối viễn cảnh về một cuộc sống tốt đẹp hơn, tách biệt khỏi những xung đột trong quá khứ.
Sau đó, ông có thể quay lại các cuộc thương chiến với Canada, các dự án chung cư ở Bắc Hàn, các địa điểm khai thác mỏ ở Greenland, hoặc một thách thức nào khác - một vấn đề không gây chia rẽ trong chính đảng của ông hay chẳng đòi hỏi phải giải quyết những mối cựu thù đằng đẵng bao thế kỷ mà tổ tiên họ đã không thể hóa giải được.
