Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Canada là một trong những nhà sản xuất urani lớn nhất thế giới, là cường quốc công nghệ hạt nhân, chiếm khoảng 13% sản lượng toàn cầu (theo dữ liệu từ Hiệp hội Hạt nhân Thế giới). Các mỏ urani ở Saskatchewan, như mỏ Cigar Lake, cung cấp urani chất lượng cao, đủ để làm nguyên liệu cho bom phân hạch (dựa trên uranium-235) hoặc bom nhiệt hạch (yêu cầu plutonium, có thể sản xuất từ urani).
Canada là nhà sản xuất nước nặng hàng đầu, một thành phần quan trọng trong lò phản ứng CANDU, giúp tạo ra plutonium-239 – nguyên liệu cho bom hạt nhân.
Công nghệ và chuyên môn
Lò phản ứng CANDU: Canada phát triển lò phản ứng nước nặng CANDU, có khả năng sản xuất plutonium như một sản phẩm phụ từ urani tự nhiên. Ấn Độ đã sử dụng công nghệ CANDU để sản xuất plutonium cho vụ thử hạt nhân đầu tiên của họ vào năm 1974, cho thấy tính khả thi của công nghệ này.
Chuyên gia hạt nhân: Canada có lực lượng lao động kỹ thuật cao trong ngành năng lượng hạt nhân, với hàng nghìn nhà khoa học và kỹ sư làm việc tại các tổ chức như Atomic Energy of Canada Limited (AECL) và các trường đại học hàng đầu.
Các cơ sở nghiên cứu như phòng thí nghiệm Chalk River đã từng tham gia Dự án Manhattan (1942-1945), hỗ trợ phát triển bom nguyên tử đầu tiên của Mỹ, chứng minh Canada có kinh nghiệm lịch sử trong lĩnh vực này.
Khả năng làm giàu urani hoặc sản xuất plutonium: Canada hiện không có cơ sở làm giàu urani quy mô lớn (quá trình tách U-235 từ U-238), nhưng họ có thể xây dựng hoặc điều chỉnh công nghệ từ các nước đồng minh (như Mỹ). Ngoài ra, plutonium có thể được chiết xuất từ nhiên liệu đã qua sử dụng của lò CANDU mà không cần làm giàu urani, đơn giản hóa quy trình.
Rào cản
Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) Canada là thành viên NPT từ năm 1968, cam kết không phát triển vũ khí hạt nhân. Việc rút khỏi hiệp ước hoặc bí mật phát triển sẽ gây hậu quả ngoại giao nghiêm trọng.
- Phản ứng quốc tế: Mỹ, đối tác lớn nhất của Canada, có thể can thiệp nếu Canada theo đuổi chương trình hạt nhân quân sự, thậm chí xâm lược luôn Canada như Nga làm. Thời gian cần thiết để chế tạo bom hạt nhân Ước tính thời gian dựa trên giả định Canada quyết định phát triển bom hạt nhân mà không bị cản trở bởi yếu tố quốc tế:
Loại bom đơn giản nhất: Bom phân hạch (kiểu "Fat Man" hoặc "Little Boy")
Nguyên liệu: Để chế tạo một quả bom phân hạch cần khoảng 6-8 kg plutonium-239 hoặc 15-25 kg U-235 làm giàu cao (HEU). Với lò CANDU, Canada có thể sản xuất khoảng 0,1-0,2 kg plutonium mỗi năm từ một lò phản ứng 700 MW (theo ước tính từ các nghiên cứu hạt nhân). Nếu sử dụng nhiều lò (Canada có 19 lò CANDU đang hoạt động), họ có thể tích lũy đủ plutonium trong vài tháng.
- Nếu chọn làm giàu urani, Canada sẽ cần xây dựng cơ sở ly tâm khí hoặc khuếch tán khí, mất khoảng 12-18 tháng để hoàn thiện với công nghệ hiện đại.
Thiết kế và chế tạo: Thiết kế bom phân hạch tương đối đơn giản (Mỹ mất 2-3 năm trong Dự án Manhattan, nhưng với công nghệ hiện đại và kinh nghiệm của Canada, thời gian này có thể giảm xuống 6-12 tháng). Chế tạo vật lý (vỏ bom, hệ thống kích nổ) có thể hoàn thành trong 3-6 tháng với năng lực công nghiệp của Canada.
Tổng thời gian: Nếu tận dụng plutonium từ lò CANDU và bắt đầu ngay lập tức, Canada có thể chế tạo bom phân hạch trong 18-24 tháng (1,5-2 năm). Nếu cần xây dựng cơ sở làm giàu urani, thời gian có thể kéo dài thêm 6-12 tháng, tổng cộng 24-36 tháng.
Bom nhiệt hạch (bom H): Bom nhiệt hạch phức tạp hơn, yêu cầu bom phân hạch làm "mồi" và thêm giai đoạn nhiệt hạch (dùng deuterium và tritium). Canada có thể sản xuất deuterium từ nước nặng, nhưng tritium (rất hiếm) cần được chiết xuất từ lò phản ứng (khoảng 1-2 gram mỗi năm từ một lò CANDU). Để có đủ tritium (khoảng 5-10 gram cho một quả bom H), họ cần 3-5 năm tích lũy, trừ khi nhập khẩu từ nước ngoài. Thiết kế và thử nghiệm bom H đòi hỏi thêm 12-18 tháng sau khi hoàn thành bom phân hạch. Tổng thời gian: Ước tính 36-60 tháng (3-5 năm) để phát triển bom nhiệt hạch từ đầu.
Canada rõ ràng có khả năng kỹ thuật để chế tạo bom hạt nhân nhờ tài nguyên, công nghệ CANDU, và chuyên môn. Tuy nhiên, quyết định này sẽ phụ thuộc vào ý chí chính trị và khả năng vượt qua áp lực quốc tế, điều mà hiện tại dường như không phù hợp với chính sách hòa bình của Canada và sự hung hăng của Trump
Sửa lần cuối:
thứ 2 làm là chủ nhật nghỉ luôn
