Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng


mặt Lồn
Tú Xương (1870 - 1907).
Bi kịch thời đại và bi kịch cá nhân dồn tụ, nén chặt vào tâm hồn con người thi nhân nên thơ Tú Xương đầy sự bức bối: “Bức sốt nhưng mình vẫn áo bông” (từ góc nhìn này cho thấy câu thơ mang nghĩa bóng hơn là nghĩa thực). Đầy bóng đêm: “Đêm sao đêm mãi thế ru mà?” (Đêm dài), “Kìa cái đêm nay mới gọi đêm” (Dạ hoài)… Có thể viết một tiểu luận nghiên cứu dài về hình tượng bóng đêm này. Còn đầy sự “bối rối”: “Bối rối tình duyên cơn gió thoảng” (Đêm hè). Cũng đầy sự trăn trở vật vã: “Nào ai là kẻ tìm ta đó/ Đốt đuốc mà soi kẻo lẫn nhà?” (Đêm dài); … Bi kịch vẫn là bi kịch. Bóng đêm vẫn “dài”. Bế tắc. Nên cũng dễ hiểu có lúc đau mắt mà ông lại muốn mù hẳn: “Muốn mù trời chẳng cho mù nhỉ/ Giương mắt làm chi buổi bạc tình!?” (Đau mắt)…
Bài thơ “Thương vợ” tình cảm da diết mặn nồng là thế nhưng trong thực tế, những ghi chép về cuộc đời Tú Xương lại cho thấy ông không hề “thương vợ”. Mọi chi tiêu trong gia đình đều do một tay bà Tú lo hết. Bà phải làm ăn bươn chải để “nuôi đủ năm con với một chồng” trong khi Tú Xương không phải làm gì cả chỉ ngồi đó viết thơ học hành.
Nhà rất khó khăn nghèo đói nhưng ông lại rất phóng khoáng với bạn? Bạn đến chơi nhà thì giục vợ làm cơm thiết đãi, nhà không có thịt thì bắt vợ đi mua chịu thịt về đãi bạn
Không những thế, rượu chè gái gú ông cũng dính vào đủ cả.