Ngay sau khi Mỹ ngưng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, đã có hàng trăm quân nhân Ukraine tử trận do thiếu thông tin tình báo về đối phương.
Hậu quả nặng nề nhãn tiền cho UkraineQuyết định của Mỹ ngừng cung cấp thông tin tình báo quân sự cho Ukraine trong tuần này đã giúp Nga tiến mạnh trên chiến trường và làm suy yếu vị thế của Tổng thống Ukraine Zelensky trong đàm phán sắp tới, từ đó khiến nhiều binh lính Ukraine tử trận trong những ngày gần đây, theo 5 quan chức cấp cao và sĩ quan quân sự phương Tây và Ukraine.
Lính pháo binh Ukraine. Ảnh: Reuters.
Một sĩ quan quân đội nói với tạp chí TIME trong cuộc phỏng vấn hôm 7/3/2025 tại thủ đô Kiev: “Do nguồn cung cấp bị ngưng lại, đã có hàng trăm quân nhân Ukraine tử trận”.
Sĩ quan này cho biết thêm: “Vấn đề lớn nhất là nhuệ khí. Tình trạng này tạo lợi thế cho đối phương trên chiến trường”.
Mỹ ngừng cung cấp thông tin tình báo cho Ukraine ngay sau khi tổng thống của hai nước là ông Trump và ông Zelensky đấu khẩu nặng nề tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng vào hôm 28/2. Hôm đó, khi Tổng thống Ukraine Zelensky hỏi liệu người Nga có đáng tin cậy đến mức tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn hay không, Tổng thống Mỹ Trump và Phó Tổng thống Vance đã phản ứng bằng cách chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine ngay trước ống kính camera: “Ông không có quân bài nào cả. Ông đang đánh bạc với Thế chiến III”.
Trong những ngày sau đó, Mỹ tiến hành ngưng viện trợ cho Ukraine, bao gồm cả hoạt động chia sẻ thông tin tình báo.
Tác động của những thay đổi này đối với Ukraine có thể là khắc nghiệt nhất tại tỉnh Kursk của nước Nga. Tại đó, lực lượng Ukraine phải vật lộn để giữ được dải lãnh thổ mà họ chiếm được trong cuộc đột kích vào tháng 8/2024 - cuộc tấn công đầu tiên của nước ngoài vào lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến II.
Tổng thống Ukraine Zelensky xem tỉnh Kursk là nguồn gây ảnh hưởng quan trọng trong bất cứ cuộc đàm phán hòa bình nào với Nga trong tương lai. Mục đích của ông là đổi những phần lãnh thổ mà Ukraine kiểm soát được ở Kursk với những vùng đất Ukraine mà Nga đã chiếm được. Ông chia sẻ với tờ The Guardian vào tháng 2 rằng “chúng tôi sẽ đổi từng lãnh thổ với nhau”.
Khó khăn trong phòng thủ
Tuy nhiên, kể từ khi Mỹ ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, quân đội Nga đã đạt được những bước tiến nhanh chóng tại tỉnh Kursk, cắt đứt dần các tuyến tiếp tế của Ukraine cho lực lượng của họ tại khu vực này, theo các sĩ quan quân sự cũng như tổ chức tình báo nguồn mở DeepState.
Roman Pogorily - đồng sáng lập viên của DeepState nhận xét với các phóng viên vào hôm 4/3 rằng nếu Ukraine không làm gì, sẽ có những hậu quả lớn cho họ. Theo Pogorily, tuyến tiếp tế chính cho lính Ukraine tác chiến tại Kursk đang bị “tấn công thường xuyên”, khiến quân Ukraine “không thể di chuyển một cách bình thường dọc theo tuyến này”.
Một nguồn tin trong chính phủ Tổng thống Ukraine Zelensky xác nhận rằng hoạt động tác chiến tại tỉnh Kursk đã chịu ảnh hưởng xấu nhất từ việc mất quyền tiếp cận thông tin tình báo của Mỹ.
Nguồn tin này cho hay, phía Ukraine đã mất khả năng phát hiện sự tiếp cận của máy bay ném bom Nga và các loại chiến đấu cơ khác khi chúng cất cánh từ bên trong nước Nga. Hậu quả là Ukraine có ít thời gian hơn trong việc cảnh báo về nguy cơ tập kích sắp đến.
Trở ngại trong tấn công
Việc mất thông tin tình báo của Mỹ cũng làm tổn thương năng lực của các lực lượng Ukraine trong việc mở các cuộc tập kích tầm trung và tầm xa vào các mục tiêu Nga, sử dụng một số loại pháo phản lực như HIMARS.
Khi Mỹ lần đầu cung cấp những vũ khí tầm xa như trên cho Ukraine vào năm 2022, họ cũng bắt đầu gửi thông tin tình báo cho Ukraine từ các vệ tinh Mỹ - những thông tin này cho phép Ukraine thực hiện các cuộc tập kích chính xác vào các trung tâm chỉ huy của Nga, nằm sâu sau tiền tuyến của Nga.
Oleksiy Reznikov - khi ấy là bộ trưởng quốc phòng Ukraine, nói: “HIMARS cho phép chúng tôi phá hủy mục tiêu”.
Tuy nhiên, những năng lực đó của Ukraine giờ đã bị vô hiệu hóa do họ không còn được tiếp cận thông tin từ vệ tinh Mỹ. Ngay cả công ty công nghệ vũ trụ tư nhân Maxar Technologies trụ sở ở Colorado (Mỹ) cũng ngừng gửi cho Ukraine hình ảnh lấy từ các vệ tinh của hãng này, theo 2 nguồn tin là sĩ quan quân đội Ukraine. Trước đây, quân Ukraine thường xuyên sử dụng các hình ảnh vệ tinh của Maxar để vạch kế hoạch tập kích tầm xa vào Nga.
Trong một thông cáo gửi qua email cho TIME vào ngày 7/3, hãng Maxar Technologies xác nhận việc ngưng cung cấp dịch vụ hình ảnh vệ tinh cho Ukraine: “Chính phủ Mỹ đã quyết định tạm ngưng các tài khoản của Ukraine” trong hệ thống mà chính phủ dùng để cung cấp quyền tiếp cận hình ảnh vệ tinh thương mại. Maxar có hợp đồng với chính phủ Mỹ và hàng chục nước đồng minh và đối tác trên khắp thế giới để cung cấp cho họ hình ảnh vệ tinh và các dữ liệu địa không khác”.
Tình hình càng tệ hại hơn nữa cho Ukraine khi một nguồn tin thân cận với Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết, nhóm “đối tác” phương Tây giúp nhận và xử lý thông tin tình báo vệ tinh tại tổng hành dinh quân sự Ukraine ở Kiev đã rời đi. “Không còn ai trong nhóm này ở lại”.
Một số cơ quan tình báo châu Âu đã đổ xô đi lấp khoảng trống do chính quyền Tổng thống Mỹ Trump tạo ra. Tuy nhiên, hai sĩ quan Ukraine cho biết, điều này vẫn đòi hỏi thời gian và các cơ quan kia chưa chắc đã bù đắp lại được năng lực tình báo của Mỹ trong thời gian sớm.
