Yemen là một đất nước kì lạ.
Trên Bán đảo Ả Rập có tổng cộng 7 quốc gia, 6 trong số đó đều là các quốc gia tài phiệt và đều vô cùng giàu có, nhưng Yemen thì lại quá nghèo.
Dân số Yemen khoảng 25 triệu người, ngang bằng dân số Ả Rập Saudi, với hơn 400 bộ lạc lớn nhỏ, ở Yemen, các bộ lạc có quyền lực lớn hơn cả chính phủ và nhà nước. Một xã hội phân tán bởi tù trưởng và bộ lạc, xung đột diễn ra liên miên, sau khi thoát khỏi thực dân Anh và thống nhất đất nước, Yemen rơi vào cái bẫy Malthusian, nội chiến đã bùng phát năm 1994.
Năm 2010, Mỹ kích động Mùa xuân Ả Rập, lực lượng vũ trang Houthi bất ngời nổi lên, năm 2014 chiếm được thủ đô Sana’a và trở thành lực lượng mạnh nhất ở Yemen.
Hiện nay Yemen vẫn đang hỗn loạn với bốn thế lực: quân chính phủ, Houthi, Hội đồng chuyển tiếp chung phía Nam, các tổ chức cực đoan.
Mặc dù Houthi chỉ mới chiếm được rẻo đất con con, nhưng đó là khu vực có địa chính trị quan trọng nhất, với đồi núi hiểm trở và hang động kín đáo rất thuận lợi cho các hoạt động quân sự du kích. Houthi cũng kiểm soát hơn một nửa đất nước, đặc biệt là miền Bắc, nơi có những bộ tộc lớn nhất đất nước. Chỉ cần nhìn vào lễ duyệt binh, cũng đủ thấy Houthi chi phối nền chính trị Yemen đến mức nào, có thể nói chính phủ Yemen đang phải tị nạn trên chính quê hương mình dưới sự cai trị của Houthi.
Yemen là quốc gia quá nghèo.
GDP bình quân đầu người Yemen chỉ 676 đô la, chưa bằng 1% Qatar, người dân quá đói khổ. Lí do đói nghèo một phần do đấu tranh giữa các bộ tộc, do nội chiến, do mải mê Mùa xuân Ả Rập, do bẫy Mathusian. Phần nữa do tôn giáo ở Yemen rất phức tạp. Tất cả người Yemen đều tin vào đạo Hồi, nhưng gần một nửa là người Sunni và một nửa còn lại là người Shia. Những người theo Sunni đã tìm Ả Rập Saudi làm hậu thuẫn, người Shia tự nhiên trở thành người phát ngôn của Iran, ngoài ra còn có Al Qaeda, hay các tổ chức Hồi giáo cực đoan khác.
Hơn 80% dân Yemen bị nghiện ma tuý.
Loại ma tuý mà người dân Yemen dùng là cỏ chát, nhai lá chát thói quen truyền thống, người dân không thể sống một ngày nếu không nhai lá này. Trong lá chát rất giàu các alkaloid, ví dụ như cathinone, norephedrine, norpseudoephedrine, sau khi ăn vào cơ thể sẽ kích thích hệ thần kinh trung ương và tiết ra một lượng lớn dopamine, từ đó tạo ra cảm giác sung sướng và quên đi cái đói nghèo. Lá chát có một đặc điểm, ăn xong người ta sẽ cảm thấy ngây ngất, nghĩ rằng mình có thể làm bất cứ điều gì. Sau cơn thoả mãn, thì đầu óc trở nên trống rỗng, chán nản. Cứ mỗi ngày vào buổi chiều, mọi người trong gia đình hoặc bạn bè tụ tập để nhai lá chát, họ nhai từ chiều đến tận đêm khuya, cho dù có bị đốt nhà cũng không sợ. Với những người có điều kiện, họ bố trí khu vực nhai lá chát ở cơ quan, làm phòng nhai lá chát ở nhà. Với thu nhập chưa đến 2 đô la mỗi ngày, người dân phải dành 1 đô mua lá chát, nghĩa là hơn một nửa thu nhập của họ dành cho ma tuý.
Kinh tế vốn đã nghèo, toàn dân lại nghiện, 80% dân số nghiện, 20% chưa nghiện vì mới sinh ra, Yemen không có nhu cầu phát triển đất nước.
Là một quốc gia Trung Đông, Yemen vốn giàu tài nguyên thiên nhiên, có nhiều dầu mỏ và khoáng sản. Nhưng vì toàn dân nghiện ma tuý, nên người dân chỉ có thể đánh nhau hoặc làm việc nửa ngày, thời gian còn lại dùng để vui vẻ. Đất canh tác ở Yemen rất ít, nhưng 55% đất nông nghiệp dùng trồng cỏ chát, lương thực không đủ ăn thì nhịn đói hoặc mua từ bên ngoài, với người dân Yemen ăn gì cũng được, miễn đủ cỏ chát để nhai là ok.
Đất nước nghèo đến nỗi ai cũng nghiện.
Đọc tới đây, có thể các bạn sẽ chất vấn tôi, rằng một đất nước tất cả người lớn đều nghiện, thì đánh nhau sao nổi, làm sao Mỹ phải sợ Houthi. Xin thưa, những gì tôi viết tiếp sau đây, các bạn sẽ phải nghĩ lại, sẽ thấy Mỹ không sợ Houthi đến nỗi phải im thin thít mới lạ.
Nhiều năm qua, Houthi và quân chính phủ vẫn giao tranh, nhưng hai bên ngầm định với nhau về thời gian ngừng bắn tuyệt đối trong ngày, nhiệm vụ của quân đội hai bên là phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các thương gia và người bán lẻ cung cấp cỏ chát, ngừng bắn để binh sĩ có thời gian nghỉ ngơi đi “dùng thuốc”, khi thoả cơn nghiện binh sĩ lấy lại sức lực mới chiến đấu tiếp.
Vào ngày 26 tháng 3 năm 2015, Ả Rập Saudi dẫn đầu 10 quốc gia Ả Rập, có sự hậu thuẫn quan thầy Mỹ ở phía sau, khối liên quân đưa 100 máy bay chiến đấu và 150.000 quân được trang bị đến tận răng, cùng những vũ khí tối tân nhất, tiến hành chiến dịch quân sự có tên “Bão táp”, quyết tâm làm cỏ Houthi ở Yemen.
Chi tiêu quân sự của Ả Rập Saudi đứng thứ 5 thế giới.
Để chuẩn bị tiến đánh Houthi, Ả Rập Saudi đã lùng mua tất cả vũ khí hiện đại nhất thế giới, vì quá giàu nên chỉ mua những thứ đắt tiền. Mỹ nhìn xót ruột quá nên can. Ả Rập Saudi trả lời Mỹ, rằng không cần quan tâm vũ khí có phù hợp hay không, cứ loại nào tốt nhất, đắt nhất, mới nhất thì Ả Rập Saudi mua. Ví dụ xe tăng M1 và M2, pháo tự hành Caesar đắt nhất thế giới giá 7 triệu đô la nhưng Ả Rập Saudi không thèm chớp mắt mua luôn 200 tổ hợp, Apache cũng mua luôn 200, máy bay F15 và F16 cũng mua hết, quan điểm của Ả Rập Saudi là hữu ích hay không đều không quan trọng, cái quan trọng nhất là vũ khí nào xịn nhất là mua tất, chỉ cần nhìn từng vũ khí riêng lẻ, Ả Rập Saudi đủ sức đè bẹp quân đội Hoa Kỳ.
Ả Rập Saudi cùng 9 quốc gia khác, trở thành đội quân sang trọng và giàu có nhất thế giới, chiến đấu chống lại đội quân Houthi đi toàn dép lê, cụt chân cụt tay và nghiện ma tuý 100%.
Vậy nhưng đội quân ấy bị Houthi đánh tơi tả.
Thực ra, các quốc gia tài phiệt khác ở Trung Đông đều có cuộc sống xa hoa, các hoàng tử ném tiền qua cửa sổ, mạng sống của họ quý giá nên chẳng ai muốn đánh nhau, quân đội của họ hoặc là lính đánh thuê hoặc là lính thiếu gia, nên không có sức chiến đấu.
Yemen ngược lại, do quá đói nghèo, lại không có nhu cầu phát triển kinh tế, toàn dân nghiện ma tuý, nên đánh nhau trở thành niềm vui. Nhưng ma tuý trong cỏ chát đóng vai trò quan trọng. Vì cỏ chát chứa các Alkaloid có tính kích thích cao, sau khi ăn xong, các binh sĩ Houthi trở nên rất hưng phấn, họ không sợ chết, không lo lắng, không còn mệt mỏi, nguồn năng lượng của họ bỗng cảm thấy vô tận, họ nghĩ có thể làm mọi việc phi thường, chỉ muốn lao lên phía trước nhằm thẳng quân thù mà bắn.
Binh sĩ liên quân Ả Rập Saudi nhìn thấy Houthi chỉ bỏ chạy.
Thất bại duy nhất của Houthi, đó là không sao ngăn cản được quân đội phía đối phương tháo chạy, sự thực Houthi đã phải van nài họ ở lại Yemen để chiến đấu.
Mỹ nhìn thấy liên quân do Ả Rập Saudi chỉ huy thất bại, nên phải trực tiếp đến Yemen cầm tay chỉ việc, Hoa Kỳ tự tin đến mức các nghị sĩ hỏi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ về mục tiêu và kế hoạch, vị Bộ trưởng trả lời rằng, với một đội quân dép lê thì Mỹ đâu cần đến vậy. Thực tế khi đến Yemen, cố vấn quân sự Mỹ nhìn thấy binh sĩ Houthi cụt tay cụt chân vẫn chiến đấu, chỉ còn biết cắm đầu bỏ chạy giống binh sĩ liên quân.
Cuối cùng thì Ả Rập Saudi tuyên bố ngừng chiến đấu.
Houthi trở nên lo lắng và nói với Ả Rập Saudi: “Chúng tôi cầu xin các bạn hãy ở lại chiến đấu với chúng tôi, đừng bỏ chạy, chúng tôi thực sự cần các bạn ở lại Yemen để chiến đấu. Nếu các bạn tiếp tục chiến đấu một năm nữa, chúng tôi sẽ trở thành một cường quốc quân sự toàn cầu, các bạn ở lại chiến đấu chúng tôi thực sự cám ơn!”
Mỹ ngay lập tức ép Ả Rập Saudi phải rút quân.
Houthi hoàn toàn có thể mở rộng lãnh thổ sang Ả Rập Saudi, nhưng đó không phải là mục tiêu, mà điều quan trọng là càng đánh thì vũ khí trang bị của Houthi càng tốt hơn, do liên quân tháo chạy sẽ bỏ lại toàn bộ xe tăng cùng vũ khí và khí tài hiện đại. Chỉ một thời gian ngắn, lực lượng vũ trang Houthi đã có được những thiết bị đắt tiền hàng đầu thế giới, Hezbollah nhìn vũ khí Houthi có mà thèm nhỏ rãi.
Israel quá sợ Houthi!
Nếu như Hamas chỉ có tên lửa tự chế bằng đường mía trộn với TNT đúc vào ống nước Trung Quốc, thì ngược lại, Houthi có tới 16 mẫu tên lửa hiện đại, từ tấn công Manbuda các loại, đến tên lửa hành trình đối hạm cận âm, tên lửa đất đối không Kaz. Houthi cũng tổ chức đội hình quân sự Phalanx, có vô số 136 UAV Shahid có tầm chiến đấu 2400km, cũng như số lượng lớn tàu cao tốc trinh sát điện tử không người lái.
Bảo sao Israel không sợ.
Hoa Kỳ thì sao, tại sao gần 2 tháng Houthi liên tục tấn công các tàu chiến Mỹ, nhưng phía Nhà Trắng vẫn giả câm giả điếc, Mỹ không dám phát động chiến tranh với Houthi?
Với Mỹ, phá huỷ một thành trì rất dễ, nhưng để tiêu diệt lực lương vũ trang Houthi đó là nhiệm vụ bất khả thi. Afghanistan chỉ có súng AK và tên lửa Stinger lạc hậu của Taliban, vậy mà Mỹ vẫn bị đánh bại ở phía bắc, rồi bị sa lầy không lối thoát. Hơn nữa, Houthi đe doạ nếu Mỹ hành động và phát ngôn hấp tấp, lực lượng này sẽ tấn công các căn cứ quân sự Mỹ và đồng minh ở Trung Đông. Ả Rập Saudi từng được Mỹ bảo trợ an ninh, nhưng quốc gia này phải liên tục nhắc nhở Mỹ hãy kiềm chế, động đến Houthi không cẩn thận sẽ lãnh đủ hậu quả.
Một lí do quan trọng khác khiến Mỹ không dám ra tay, là vì Nhà Trắng thực sự lo ngại tàu chiến của mình bị tên lửa của Houthi tiêu diệt, khi đó hình ảnh bá chủ của Mỹ sẽ hoàn toàn sụp đổ. Nếu tàu Mỹ bị nổ tung bởi vũ khí Houthi, Mỹ sẽ mất hết thể diện, đồng minh của Mỹ sẽ mất niềm tin vào sức mạnh quân sự Hoa Kỳ, một cuộc chiến tranh toàn diện ở Trung Đông nổ ra thì Mỹ hết đường quay trở lại.
Vì vậy, Mỹ đành nuốt cục tức trong cổ họng, dù bị Houthi đánh đập thế nào thì Mỹ cũng sẽ im lặng.
Đừng coi thường đội quân cụt tay cụt chân đi dép lê Houthi, hãy nhìn cách họ duyệt bin, nhìn cách họ tháo dỡ máy bay trực thăng rồi vận chuyển ra tiền tuyến lắp ráp lại, bay lên chiến đấu rồi bay về tháo dỡ các vũ khí khí tài chuyển ra tiền tuyến, nhìn vào đó sẽ thấy họ giỏi hơn rất nhiều so với các thế lực quân sự ở Trung Đông.
Bức ảnh Houthi duyệt binh ngày 21/9.