thichvuto123
Bò lái xe
Tao rất thích tìm hiểu lịch sử của VN thời xa xưa nên tao đã biên soạn ra tóm lược này. chúng mày xem đóng góp thêm cho tao phát chỗ nào đúng/sai, cần chỉnh sửa, thêm bớt, chi tiết cho từng sự kiện. để tao hoàn thiện tài liệu riêng để sau này còn truyền đời cho con cháu phát nào
LỊCH SỬ VIỆT NAM QUA TỪNG THỜI KỲ
Tổng hợp: Thichvuto
Chú ý: Đây không phải tài liệu tham khảo mà chỉ tài liệu tổng hợp bởi một cá nhân
TK8 TCN: các tộc ng việt gọi là bách việt
TK7 TCN: nhà nước Văn Lang do vua hùng cai quản Kinh Đô ở Phong Châu (Việt Trì – Phú Thọ ngày nay) và truyền qua 18 đời
theo truyền thuyết thì Hùng Vương 1 (Vua Hùng thứ nhất) là con của Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lại là con của Kinh Dương Vương xưa kia cai quản các bộ tộc Bách Việt ở phía Nam (lúc này gọi là nước Xích Quỷ)
TK3 TCN: Thục Phán của nhà Thục (Trung Quốc) đánh bại vua hùng thứ 18 lập ra nhà nước Âu Lạc – Niên hiệu là An Dương Vương. Đóng đô ở Cổ Loa (Đông Anh – Hà Nội ngày nay). Thời kỳ này nhà Âu Lạc kháng chiến chống nhà Tần và chiến thắng
Đến năm 218 TCN thì bị Triệu Đà – tướng cũ nhà tần TQ thôn tính
218-111 TCN: Triệu Đà thôn tính Âu Lạc lập ra nước Nam Việt (quảng đông, quảng tây và MB VN). Chia Âu Lạc ra thành 2 quận Giao Chỉ và Cửu Chân
Sau khi nhà Hán thống nhất TQ và mãi về sau Nam Việt bị diệt vong và bị đô hộ của nhà Hán
Năm 40-43: Hai Bà Trưng khởi nghĩa lập quốc riêng đóng đô tại Mê Linh. Bà Trưng Trắc xưng là Trưng Nữ Vương
Nhưng sau 3 năm bị Mã Viện của nhà Hán dẹp
Năm 43-544: vẫn bị đô hộ cái trị của TQ và ng việt vẫn khởi nghĩa nhưng k thành công tiêu biểu có cuộc khởi nghĩa Triệu Quốc Đạt và Triệu Thị Trinh (Bà Triệu) năm 248 chống quân Ngô
Năm 544-602: Tiền Lý (Lí Bí) – Nước Vạn Xuân. 544 Lí Bí khởi nghĩa đánh quân nhà Lương TQ lập ra nước Vạn Xuân xưng hiệu là Lý Nam Đế, sau khi Lí Bí mất trong chiến sự và giao lại cho Triệu Việt Vương (chính là Triệu Quang Phục) cai quản bảo vệ Vạn Xuân. Sau Triệu Việt Vương là cháu của Lý Nam Đế (là Lý Phận Tử đánh bại Triệu Việt Vương) cai quản
Năm 602-930: bị nhà Đường TQ đánh bại Vạn Xuân và đô hộ 300 năm. Người Việt khởi nghĩa chống lại như:
Năm 939: Ngô Quyền đánh thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng xưng là Ngô Vương, độc lập hoàn toàn cắt đứt với phương bắc
Năm 968-980: Nhà Đinh - Nước Đại Cồ Việt: Sau khi Ngô Quyền mất năm 944 thì loạn 12 sứ quân. Đinh Bộ Lĩnh (Đinh Tiên Hoàng) dẹp loạn dc 12 sứ quân lập ra nước Đại Cồ Việt năm 968 và kết thúc năm 980 khi con của Đinh Tiên Hoàng là Đinh Phế Đế - Đinh Toàn (mới 6 tuổi) nhường ngôi cho Lê Hoàn
12 sứ quân gồm: Ngô Xương Xí - Dòng tộc Ngô Quyền, Ngô Nhật Khánh - Dòng tộc Ngô Quyền, Đỗ Cảnh Thạc, Phạm Bạch Hổ, Kiều Công Hãn, Kiều Thuận, Nguyễn Khoan, Nguyễn Siêu, Nguyễn Thủ Tiệp, Lý Khuê, Trần Lãm, Lã Đường
Nội chính nhà Đinh: Đinh Tiên Hoàng có 3 người con: Đinh Liễn (con cả), Đinh Hạng Lang (con 2) và Đinh Toàn. Đinh Liễn tài giỏi từng theo vua cha dẹp loạn 12 sứ quân, đối ngoại với nhà tống xứng đáng kế vị. Nhưng Đinh Bộ Lĩnh lại yêu con 2 lập con 2 truyền ngôi gây ra sự giận dữ của Đinh Liễn và lập mưu giết hại em trai mình. Sau đó tuy được vua cha tha tội nhưng ông hối hận và xám hối về cố đô tìm đến phật pháp. Đến năm 979 thì Đinh Bộ Lĩnh và Đinh Liễn bị Đỗ Thích sát hại sau đó Đinh Toàn lên ngôi lúc 6 tuổi nhưng quyền lực nằm trong tay Thập Đạo Tướng Quân - Lê Hoàn
Năm 980 quân tống đem quân sang đánh Thái Hậu Dương Vân Nga và các đại thần truyền ngôi cho Lê Hoàn
Năm 980-1009: Nhà Tiền Lê – Quốc Hiệu vẫn là Đại Cồ Việt. Sau khi Đinh Bộ Lĩnh cùng con trai cả bị ám sát lúc này con trai khác của Đinh Bộ Lĩnh là Đinh Toàn (Đinh Phế Đế) còn bé lên ngôi, Lê Hoàn làm phó chính. Lúc này nhà Tống của TQ đem quân xuống đánh, lúc này các tướng lĩnh và thái hậu Dương Vân Nga phò tá Lê Hoàn (chính là Lê Đại Hành) lên làm vua lập ra nhà Tiền Lê
Nhà tiền lê trải qua 3 đời vua:
Trải qua các đời
Năm 1226-1400: Nhà Trần – Đại Việt: 1226 vị vua cuối cùng nhà lý là Lý Chiêu Hoàng (9 tuổi) là con gái nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh lập ra nhà Trần. Trần Cảnh còn bé (10 tuổi) nên do 1 tay người chú là Trần Thủ Độ quản lý triều chính (chính Trần Thủ Độ là ng đã ép Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho cháu mình)
Thời nhà Trần phát triển tiếp tục từ thời nhà Lý 1 cách mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực. 3 lần đánh bại quân nguyên mông các danh tướng thời Trần
Trải qua 12 đời
Chiêu Văn Đại Vương – Trần Nhật Duật
Hưng Đạo Đại Vương – Trần Hưng Đạo (Trần Quốc Tuấn)
Nhân Huệ Vương – Trần Khánh Dư
Ngoài ra thời Trần Nhân Tông chống quân Nguyên Mông còn có các tướng như: Trần Quốc Toản, Nguyễn Khoái
...........continue.............
LỊCH SỬ VIỆT NAM QUA TỪNG THỜI KỲ
Tổng hợp: Thichvuto
Chú ý: Đây không phải tài liệu tham khảo mà chỉ tài liệu tổng hợp bởi một cá nhân
TK8 TCN: các tộc ng việt gọi là bách việt
TK7 TCN: nhà nước Văn Lang do vua hùng cai quản Kinh Đô ở Phong Châu (Việt Trì – Phú Thọ ngày nay) và truyền qua 18 đời
theo truyền thuyết thì Hùng Vương 1 (Vua Hùng thứ nhất) là con của Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lại là con của Kinh Dương Vương xưa kia cai quản các bộ tộc Bách Việt ở phía Nam (lúc này gọi là nước Xích Quỷ)
TK3 TCN: Thục Phán của nhà Thục (Trung Quốc) đánh bại vua hùng thứ 18 lập ra nhà nước Âu Lạc – Niên hiệu là An Dương Vương. Đóng đô ở Cổ Loa (Đông Anh – Hà Nội ngày nay). Thời kỳ này nhà Âu Lạc kháng chiến chống nhà Tần và chiến thắng
Đến năm 218 TCN thì bị Triệu Đà – tướng cũ nhà tần TQ thôn tính
218-111 TCN: Triệu Đà thôn tính Âu Lạc lập ra nước Nam Việt (quảng đông, quảng tây và MB VN). Chia Âu Lạc ra thành 2 quận Giao Chỉ và Cửu Chân
Sau khi nhà Hán thống nhất TQ và mãi về sau Nam Việt bị diệt vong và bị đô hộ của nhà Hán
Năm 40-43: Hai Bà Trưng khởi nghĩa lập quốc riêng đóng đô tại Mê Linh. Bà Trưng Trắc xưng là Trưng Nữ Vương
Nhưng sau 3 năm bị Mã Viện của nhà Hán dẹp
Năm 43-544: vẫn bị đô hộ cái trị của TQ và ng việt vẫn khởi nghĩa nhưng k thành công tiêu biểu có cuộc khởi nghĩa Triệu Quốc Đạt và Triệu Thị Trinh (Bà Triệu) năm 248 chống quân Ngô
Năm 544-602: Tiền Lý (Lí Bí) – Nước Vạn Xuân. 544 Lí Bí khởi nghĩa đánh quân nhà Lương TQ lập ra nước Vạn Xuân xưng hiệu là Lý Nam Đế, sau khi Lí Bí mất trong chiến sự và giao lại cho Triệu Việt Vương (chính là Triệu Quang Phục) cai quản bảo vệ Vạn Xuân. Sau Triệu Việt Vương là cháu của Lý Nam Đế (là Lý Phận Tử đánh bại Triệu Việt Vương) cai quản
Năm 602-930: bị nhà Đường TQ đánh bại Vạn Xuân và đô hộ 300 năm. Người Việt khởi nghĩa chống lại như:
- Khởi Nghĩa Hoan Châu do Mai Hắc Đế (tên thật là Mai Thúc Loan) 713-722: chống nhà Đường
- Khởi Nghĩa Phùng Hưng 766-791: Chống nhà Đường
- Đến năm 905 nhà Đường suy yếu thì Khúc Thừa Dụ nổi dậy đánh chiếm thành Đại La và tự xưng Tiết Độ Sứ và bắt đầu thời kỳ tự chủ của người Việt, Khúc Hạo con của Khúc Thừa Dụ đã tiến hành nhiều cải cánh từng bước xây dựng nền móng tự chủ hoàn toán với Phương Bắc. sau đó bị quân Nam Hán (nhà Đường sụp đổ thì nhà Hậu Lương lên thay và TQ bị chia cắt – thời Ngũ Đại Thập Quốc, Nam Hán là 1 trong những triều đại đó) tiêu diệt dưới thời của Khúc Thừa Mỹ (con trai của Khúc Hạo, cháu nội Khúc Thừa Dụ) và bị quân Nam Hán đô hộ đến năm 930
Năm 939: Ngô Quyền đánh thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng xưng là Ngô Vương, độc lập hoàn toàn cắt đứt với phương bắc
Năm 968-980: Nhà Đinh - Nước Đại Cồ Việt: Sau khi Ngô Quyền mất năm 944 thì loạn 12 sứ quân. Đinh Bộ Lĩnh (Đinh Tiên Hoàng) dẹp loạn dc 12 sứ quân lập ra nước Đại Cồ Việt năm 968 và kết thúc năm 980 khi con của Đinh Tiên Hoàng là Đinh Phế Đế - Đinh Toàn (mới 6 tuổi) nhường ngôi cho Lê Hoàn
12 sứ quân gồm: Ngô Xương Xí - Dòng tộc Ngô Quyền, Ngô Nhật Khánh - Dòng tộc Ngô Quyền, Đỗ Cảnh Thạc, Phạm Bạch Hổ, Kiều Công Hãn, Kiều Thuận, Nguyễn Khoan, Nguyễn Siêu, Nguyễn Thủ Tiệp, Lý Khuê, Trần Lãm, Lã Đường
Nội chính nhà Đinh: Đinh Tiên Hoàng có 3 người con: Đinh Liễn (con cả), Đinh Hạng Lang (con 2) và Đinh Toàn. Đinh Liễn tài giỏi từng theo vua cha dẹp loạn 12 sứ quân, đối ngoại với nhà tống xứng đáng kế vị. Nhưng Đinh Bộ Lĩnh lại yêu con 2 lập con 2 truyền ngôi gây ra sự giận dữ của Đinh Liễn và lập mưu giết hại em trai mình. Sau đó tuy được vua cha tha tội nhưng ông hối hận và xám hối về cố đô tìm đến phật pháp. Đến năm 979 thì Đinh Bộ Lĩnh và Đinh Liễn bị Đỗ Thích sát hại sau đó Đinh Toàn lên ngôi lúc 6 tuổi nhưng quyền lực nằm trong tay Thập Đạo Tướng Quân - Lê Hoàn
Năm 980 quân tống đem quân sang đánh Thái Hậu Dương Vân Nga và các đại thần truyền ngôi cho Lê Hoàn
Năm 980-1009: Nhà Tiền Lê – Quốc Hiệu vẫn là Đại Cồ Việt. Sau khi Đinh Bộ Lĩnh cùng con trai cả bị ám sát lúc này con trai khác của Đinh Bộ Lĩnh là Đinh Toàn (Đinh Phế Đế) còn bé lên ngôi, Lê Hoàn làm phó chính. Lúc này nhà Tống của TQ đem quân xuống đánh, lúc này các tướng lĩnh và thái hậu Dương Vân Nga phò tá Lê Hoàn (chính là Lê Đại Hành) lên làm vua lập ra nhà Tiền Lê
Nhà tiền lê trải qua 3 đời vua:
- Lê Hoàn (Lê Đại Hành) sinh ra 4 ng con: Long Du, Ngân Trích, Long Việt và Long Đĩnh
- Lê Đại Hành chết thì để con thứ 3 là Lê Long Việt lên ngôi nhưng được 3 ngày thì Lê Long Đĩnh giết chiếm ngôi
- Lê Long Đĩnh còn gọi là Lê Ngoại Triều do bản tính ăn chơi dâm đãng và bị trĩ nên khi thiết triều k thể ngồi mà chỉ có thể nằm nên gọi là “Ngọa Triều”. Nhưng những điều xấu này vẫn là 1 hoài nghi vì có nhiều điểm bất hợp lý khi sử sách ghi chép. Cũng có thể là do thời Lý lên và ghi lại sử sách theo hướng đổ oan cho Lê Long Đĩnh để có tính hợp lòng dân khi triều đại mới thay thế cho triều đại cũ (có thể là kế sách của Sư Vạn Hạnh và Đào Cam nhằm phò tá cho Lý Công Uẩn)
Trải qua các đời
- Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn)
- Lý Thái Tông
- Lý Thánh Tông: Đành chiêm thành mở rộng bờ cõi đến Quảng Trị ngày nay)
- Lý Nhân Tông: Chiến tranh bảo vệ tổ quốc đánh quân tống do Lý Thường Kiệt và Tôn Đản (Phòng tuyến trên sông Như Nguyệt) và có bài thơ “Nam Quốc Sơn Hà”
- Lý Thần Tông
- Lý Anh Tông
- Lý Cao Tông
- Lý Huệ Tông
- Lý Chiêu Hoàng: Nữ hoàng đầu tiên của VN lên ngôi khi 9 tuổi và sau đó chuyển giao quyền lực cho chồng là Trần Cảnh kết thúc triều đại nhà Lý
Năm 1226-1400: Nhà Trần – Đại Việt: 1226 vị vua cuối cùng nhà lý là Lý Chiêu Hoàng (9 tuổi) là con gái nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh lập ra nhà Trần. Trần Cảnh còn bé (10 tuổi) nên do 1 tay người chú là Trần Thủ Độ quản lý triều chính (chính Trần Thủ Độ là ng đã ép Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho cháu mình)
Thời nhà Trần phát triển tiếp tục từ thời nhà Lý 1 cách mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực. 3 lần đánh bại quân nguyên mông các danh tướng thời Trần
Trải qua 12 đời
- Trần Thái Tông – Trần Cảnh: Đích thân nhà vua dẫn quân đánh thắng quân Nguyên Mông lần 1
- Trần Thánh Tông – Trần Hoảng: xây dựng quân đội chuẩn bị cho trận chiến quân Nguyên Mông lần 2
- Trần Nhân Tông – Trần Khâm: Đánh thắng quân Nguyên Mông lần 2 và lần 3. Nhà vua cùng Thái Thượng Hoàng tổ chức các hội nghị Bình Than, Hội Nghị Diên Hồng
- Trần Hưng Đạo thống lĩnh quân đội đánh thắng 2 lần quân Nguyên Mông xâm lược năm 1285 và 1288
- Thời kỳ này Trần Hưng Đạo thu nạp các nhân tài như: Yết Kiêu, Phạm Ngũ Lão, Dã Tượng…
- Có bài hịch tướng sĩ trước trần đánh quân nguyên mông lần 2
- Trần Anh Tông – Trần Thuyên. Đến đời này thì TQ mới chính thức công nhận là nước An Nam. Còn trước đó thì chúng nó chỉ gọi là An Nam Đô Hộ Phủ (tức là 1 phủ của TQ) chưa khi nào công nhận nền độc lập của nước ta
- Trần Minh Tông – Trần Mạnh
- Trần Hiến Tông – Trần Vượng (con thứ của Trần Minh Tông)
- Trần Dụ Tông – Trần Hạo (con thứ 10 của Trần Minh Tông). Nhà Trần bắt đầu suy yếu từ đời này. Vua ham chơi thích nịnh thần. Chu Văn An dâng “Thất Trảm Sớ” nhưng không được duyệt nên cáo mũ về quê
- Trần Nghệ Tông – Trần Phủ (con thứ 3 của Trần Minh Tông) thời kỳ này Nghệ Tông tin dung Hồ Quý Ly
- Trần Duệ Tông – Trần Kính (con thứ 11 của Trần Minh Tông)
- Trần Phế Đế - Trần Hiện (con trưởng của Trần Duệ Tông). Sau khi Trần Duệ Tông chết ở mặt trận Chiêm Thành thì Thái Hoàng Nghệ Tông lập Trần Hiện lên làm vua nhưng quyền lực lúc này đã nằm trong tay Hồ Quý Ly
- Trần Thuận Tông – Trần Ngung (con út của Trần Nghệ Tông). Thời kỳ này sau khi Trần Nghệ Tông chết Hồ Quý Ly cho dời đô về Thanh Hóa
- Trần Thiếu Đế - Trần Án (con trưởng của Trần Thuận Tông). Bị Hộ Quý Ly ép nhường ngôi kết thúc triều đại nhà trần mở ra triều đại nhà Hồ
Chiêu Văn Đại Vương – Trần Nhật Duật
Hưng Đạo Đại Vương – Trần Hưng Đạo (Trần Quốc Tuấn)
Nhân Huệ Vương – Trần Khánh Dư
Ngoài ra thời Trần Nhân Tông chống quân Nguyên Mông còn có các tướng như: Trần Quốc Toản, Nguyễn Khoái
...........continue.............
