Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng

Bệnh viện, chỗ hành quyết tử tù là nơi các bác sĩ xà xẻo nội tạng của những người còn chưa chết hẳn để cấy ghép cho bệnh nhân khác thu tiền đút túi, không chia nhân thân người bị hành quyết.
Liên tục điều chỉnhĐạo luật cấy ghép nội tạng người (HOTA) ở Singapore ra đời năm 1987, quy định mọi công dân và người nước ngoài theo quy chế thường trú nhân (PR) từ 21-60 tuổi (trừ người theo đạo Hồi) và khỏe mạnh khi chết do tai nạn phải hiến 2 quả thận phục vụ cấy ghép cứu người. Ai không chấp nhận thì phải gửi thư cho Ủy ban Quốc gia về cấy ghép nội tạng, yêu cầu được loại khỏi danh sách mặc định (gọi tắt là thủ tục Opt-out).
Thủ thuật thu ghép nội tạng ở Singapore - Ảnh: SingHealth
![]() |
Chết, theo định nghĩa của HOTA là chết tim hoặc chết não. Chết tim là trường hợp tim ngừng đập và không thể đảo ngược. Khi đó, các nội tạng gắn với sự sống bị phá hủy rất nhanh nhưng một số cơ quan như da, xương, van tim, nhãn cầu… vẫn có thể được thu nhận trong vòng 24 giờ. Còn chết não là trường hợp não ngưng hoạt động do thiếu máu hoặc ô xy trong khi các cơ quan khác vẫn hoạt động bình thường nếu bệnh nhân vẫn tiếp tục được cấp dưỡng khí. Vì vậy, toàn bộ nội tạng của bệnh nhân chết não có thể sử dụng được để cấy ghép.
Tranh cãi
Quốc hội Singapore từng tranh luận căng thẳng trong cuộc họp sửa đổi HOTA năm 2004. Một số nghị sĩ cho rằng nên khuyến khích tự nguyện đăng ký cho nội tạng hơn là ép người vô lý bằng cách mặc nhiên giả định ai cũng đồng ý khi họ không thực hiện thủ tục Opt-out. Nhưng điểm tranh cãi gay gắt nhất là làm sao bảo đảm việc xác định chính xác bệnh nhân chết não hay chưa và liệu có quá sớm khi kết thúc sự sống của một người mà nhiều chức năng vẫn còn hoạt động? Trong lịch sử y khoa thế giới từng có rất nhiều trường hợp bệnh nhân “sống lại” sau khi các bác sĩ khẳng định não không còn hoạt động. Nghị sĩ Tan Cheng Bock thì cảnh báo bệnh viện và bác sĩ ngày nay có xu hướng chạy theo lợi nhuận và HOTA có thể trở thành “bảo bối” giúp các bác sĩ “nhanh nhảu tuyên bố bệnh nhân chết não để lấy nội tạng ghép cho người khác”.
Tử tù Tan Chor Lin, biệt danh Rồng Một Mắt, nổi danh năm 2009 khi bị treo cổ và một quả thận được lấy ghép cho một đại gia - Ảnh: SPH ![]() |

Nguyen Tuong Van, một thanh niên gốc Việt đã bị bắt giữ tại sân bay Changi. Trong khi làm thủ tục xuất cảnh tại cửa hải quan, nhân viên hải quan đã phát hiện gần 400 gram heroin trong hành lý xách tay của người đàn ông này bị treo cổ rồi lấy luôn 2 quả thận, mắt, da, tuỷ sống như một bọn ăn cướp.
Việc thu nội tạng không chỉ diễn ra ở các bệnh viện mà còn tại nơi hành quyết tử tù ở trại Changi. Singapore hiện vẫn áp dụng hình thức treo cổ dù chịu nhiều chỉ trích từ dư luận thế giới. Gần đây, có ý kiến đề nghị nên tử hình bằng cách tiêm thuốc độc nhưng trên mục Diễn đàn của The Straits Times, một độc giả cho rằng tử tù bị tiêm thuốc độc thì nội tạng không thể dùng được. Ông này đề xuất nên tiêm thuốc mê và thu nội tạng trước khi tiêm thuốc độc để kết thúc sự sống của tử tù. Đề xuất này lại bị bác sĩ Chong Jin Long phản đối kịch liệt. Theo ông, sứ mệnh của bác sĩ là cứu người chứ không phải giết người đang bị gây mê. Ông Chong đề nghị: “Tốt hơn là chúng ta đừng dựa vào nguồn nội tạng của tử tù mà nên khuyến khích tự nguyện hiến tặng”.
Báo The Straits Times năm 2009 thuật lại lời kể của bác sĩ họ Lim, thuộc nhóm ghép thận của Bộ Y tế và thường đi thu nội tạng tử tù: các cuộc hành quyết chỉ diễn ra đúng 6 giờ sáng ngày thứ sáu. Bác sĩ phải có mặt từ 5 giờ rưỡi. Sau khi tử tù coi như đã chết tim do treo cổ, thi thể được đưa ngay xuống bàn mổ và phủ một mảnh vải lên mặt. Hai bác sĩ niệu học thực hiện ngay việc lấy thận vì bộ phận này bị hủy hoại rất nhanh sau khi ngừng thở. Tim và gan thì không sử dụng được vì đã hỏng ngay. Tiếp theo là bác sĩ nhãn khoa lấy nhãn cầu, rồi đến bác sĩ phẫu thuật da. Cuối cùng là bác sĩ chỉnh hình lấy những đoạn xương chân chứa nhiều tủy.
Sửa lần cuối: