newboi
Đàn iem Duy Mạnh
27/10/2023 Nguyễn Hải Hoành biên dịch và ghi chú từ nguồn tiếng Trung trên mạng Nhân dân (Trung Quốc) ngày 7/6/2011
Cuộc gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Đặng Tiểu Bình là một trải nghiệm khó quên đối với tôi [Lý Quang Diệu]. Tháng 11/1978, vị trưởng lão 74 tuổi ấy bước xuống từ chiếc máy bay Boeing 707 tại sân bay Paya Lebar.
Đặng Tiểu Bình nói về kế hoạch tấn công Việt Nam
Ông có dáng dấp lanh lợi rắn rỏi, vóc người thấp nhỏ, cao chưa đầy 5 feet [1,52 m], mặc bộ đồ vải len màu vàng nhạt, bước đi thoăn thoắt. Duyệt đội danh dự xong, ông ngồi xe cùng tôi về toà biệt thự dùng làm nhà khách trong Phủ Tổng thống Singapore. Chiều hôm đó, chúng tôi có cuộc hội đàm chính thức tại phòng họp Chính phủ.
Trước đây, trong một lần tới Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh, tôi từng nhìn thấy cái ống nhổ ở đấy. Vì vậy hôm nay tôi đã cho đặt một ống nhổ bằng sứ màu xanh và trắng bên cạnh chỗ ngồi của Đặng Tiểu Bình. Qua đọc báo, tôi biết ông có thói quen dùng ống nhổ. Mặc dù Phủ Tổng thống Singapore quy định không được hút thuốc trong phòng máy lạnh nhưng tôi vẫn đặc cách đặt chiếc gạt tàn thuốc lá cho ông ở chỗ dễ thấy. Tất cả những điều đó đều là sự chuẩn bị đón một nhân vật vĩ đại trong lịch sử Trung Quốc. Tôi cũng biết chắc là quạt thông gió trong phòng họp đã được bật.
Năm 1976 khi tôi đến thăm Bắc Kinh (ảnh trên), Đặng Tiểu Bình không thể gặp tôi. Hồi ấy ông đang bị chèn ép gạt bỏ và phải “đứng ra bên ngoài”. Mới đầu ông bị Lũ Bốn Tên đánh bại, nhưng cuối cùng ngược lại, bọn họ bị lật đổ.
Ông bỏ ra hai tiếng rưỡi đồng hồ để nói về mối đe dọa mà Liên Xô gây ra cho thế giới. Ông nói tất cả các quốc gia và các dân tộc phản đối chiến tranh phải tổ chức một mặt trận liên hợp để đồng thanh chống lại bọn con buôn chiến tranh. Ông dẫn lời Mao Trạch Đông nói rằng chúng ta phải đoàn kết để đối phó với “đồ khốn kiếp” ấy (nghĩa đen là “trứng rùa”, phiên dịch viên của ông dịch là “S.O.B”, nghĩa là “đồ súc sinh”) [tiếng Trung Quốc là “wang ba dan”. S.O.B viết tắt từ tiếng Anh “Son Of a Bitch”, tức “Đồ chó đẻ”].
Ông phân tích toàn diện các chiến lược hành động của Liên Xô ở Châu Âu, Trung Đông, Châu Phi, Nam Á và Đông Dương. Liên Xô chiếm thế thượng phong lớn tại Việt Nam. Có những người không hiểu vì sao mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam lại tồi tệ như thế, và do đâu Trung Quốc phải có hành động cắt viện trợ cho Việt Nam, chẳng những không tranh thủ Việt Nam mà lại đẩy [Việt Nam] sang phía Liên Xô. Nhưng vấn đề then chốt là ở chỗ làm sao Việt Nam, trong tình hình không chút nào phù hợp với lợi ích của mình, lại vẫn cứ ngả hẳn về phía Liên Xô. Đó là vì Việt Nam “từ nhiều năm nay ôm giấc mộng thành lập Liên bang Đông Dương”. Ngay cả Hồ Chí Minh cũng có ý tưởng này. Trung Quốc xưa nay đều không đồng ý. Việt Nam coi Trung Quốc là trở ngại lớn nhất cho việc thực hiện Liên bang Đông Dương. Kết luận của Trung Quốc là Việt Nam chẳng những không thay đổi lập trường mà còn ngày càng thậm tệ chống Trung Quốc, việc trục xuất một số lượng lớn người Hoa ở Việt Nam là bằng chứng tốt nhất. Trung Quốc sau khi cân nhắc thận trọng mới quyết định ngừng viện trợ cho Việt Nam .
Đặng Tiểu Bình nói, tổng cộng Trung Quốc đã cung cấp hơn 10 tỷ USD viện trợ kinh tế cho Việt Nam, theo thời giá hiện nay là 20 tỷ USD. Một khi Trung Quốc rút viện trợ kinh tế cho Việt Nam thì Liên Xô phải một mình gánh lấy gánh nặng này, nhưng họ không thể đáp ứng được nhu cầu của Việt Nam, đành phải để Việt Nam tham gia Hội đồng Tương trợ Kinh tế [tức Khối SEV], đẩy gánh nặng cho các nước Đông Âu. Đặng nói rằng trong mười năm tới, Trung Quốc sẽ xem xét việc kéo Việt Nam ra khỏi vòng tay Liên Xô. Tôi thầm nghĩ, Đặng Tiểu Bình là người xem xét vấn đề từ góc độ lâu dài, điều này hoàn toàn khác với cách tư duy của các nhà lãnh đạo Mỹ.
Ông nói, vấn đề thực sự cấp bách là Việt Nam có thể mở cuộc tấn công lớn vào Campuchia. Vậy Trung Quốc nên làm gì? Ông hỏi ngược lại. Tiếp đó, ông tự trả lời: Trung Quốc phải làm gì ư, điều đó thì phải xem Việt Nam đi xa đến đâu trong việc thực hiện bước đi ấy. Ông nhắc đi nhắc lại điểm này mà không trực tiếp nói rõ rằng [Trung Quốc] sẽ tiến hành phản kích Việt Nam. Ông nói một khi Việt Nam thành công trong việc kiểm soát toàn bộ Bán đảo Đông Dương thì nhiều nước châu Á sẽ mất chỗ dựa bảo đảm [nguyên văn: ẩn nấp]. Liên bang Đông Dương sẽ từng bước mở rộng ảnh hưởng và trở thành một nước cờ trong chiến lược toàn cầu của Liên Xô nhằm Nam tiến xuống Ấn Độ Dương.
Khi Đặng Tiểu Bình nói xong thì trời đã xế chiều. Tôi hỏi liệu ông có muốn tôi phát biểu ý kiến ngay bây giờ, hay là hãy nghỉ họp, ngày mai họp tiếp, nhằm để ông có thời gian thay quần áo và ăn tối, cũng để bản thân tôi có dịp suy nghĩ về những điều ông vừa nói. Đặng Tiểu Bình tỏ ý chớ nên để thức ăn bị nguội.
Trong bữa chiêu đãi tối, ông tỏ ra rất gần gũi thân tình nhưng tâm trạng ông thì vẫn chưa nguôi ngoai, đầu óc vẫn luôn nghĩ về chuyện Việt Nam đánh Campuchia. Tôi bèn hỏi ông: Bây giờ Thủ tướng Thái Lan, Tướng Kriangsak Chomanan (ảnh dưới) tuyên bố Thái Lan sẽ đứng về phía Trung Quốc, đã nồng nhiệt tiếp đón ông tại Bangkok và cam kết bằng những hành động thiết thực, vậy sau đây Trung Quốc sẽ làm gì? Ông Đặng lại lẩm bẩm, điều đó còn phải xem xem hành động của Việt Nam nghiêm trọng tới đâu. Tôi có ấn tượng là nếu các hoạt động của Việt Nam dừng lại ở sông Mekong thì có lẽ tình hình không đến nỗi nguy hiểm như vậy. Ngược lại, một khi cuộc tấn công vượt qua sông Mekong thì Trung Quốc không thể án binh bất động.
Đặng Tiểu Bình mời tôi thăm lại Trung Quốc. Tôi đáp, bao giờ Trung Quốc phục hồi sau Cách mạng Văn hóa thì tôi sẽ đi. Ông nói, thế thì sẽ cần thời gian rất lâu đấy. Tôi không đồng ý. Tôi cho rằng họ [Trung Quốc] thực sự muốn đuổi kịp và thậm chí sẽ làm tốt hơn Singapore, căn bản sẽ không có vấn đề gì cả. Nói gì thì nói, chúng tôi [người Singapore] chẳng qua cũng chỉ là hậu duệ của những nông dân mù chữ và không có ruộng đất ở Phúc Kiến và Quảng Đông mà thôi. Ngược lại, họ có những người là hậu duệ của các quan chức cấp cao quyền thế hiển hách và văn nhân học giả ở vùng Trung nguyên. Nghe xong, Đặng Tiểu Bình im lặng không nói gì.
Yêu cầu Đặng Tiểu Bình ngừng kích động người Hoa
Trung Quốc yêu cầu các nước Đông Nam Á liên hợp với Trung Quốc cô lập “Gấu Bắc cực”. Thực ra, ngược lại, điều các nước láng giềng của chúng ta [tức của Singapore] cần làm lại là đoàn kết các nước Đông Nam Á để cô lập “Rồng Trung Quốc”. Đông Nam Á không có cái gọi là “người Liên Xô ở nước ngoài” được Chính phủ Liên Xô ủng hộ gây ra các vụ nổi loạn ********. Ngược lại, Đông Nam Á có những “người Hoa ở ngoài nước” [nguyên văn: hải ngoại Hoa nhân] được Đảng ******** và Chính phủ Trung Quốc khuyến khích và ủng hộ, gây nên mối đe dọa ở Thái Lan, Malaysia, Phlippines, và với mức độ thấp hơn, ở Indonesia. Huống chi là Trung Quốc còn công khai tuyên bố nước này có quan hệ huyết thống với người Hoa ở ngoài nước, thậm chí Trung Quốc còn qua mặt cả Chính phủ của nước có người Hoa sinh sống, trực tiếp kêu gọi người Hoa, thức tỉnh ý thức yêu nước của họ đối với Trung Quốc, xúi giục họ trở về Trung Quốc thực hiện “Bốn hiện đại hóa”.
Cách đây vài tuần, vào tháng 10, khi Thủ tướng Việt Nam Phạm Văn Đồng đến thăm Singapore, ông ấy cũng ngồi tại vị trí bây giờ Đặng Tiểu Bình đang ngồi. Tôi có hỏi Phạm Văn Đồng vì sao Việt Nam lại có vấn đề người Hoa. Ông ấy không khách sáo nói, tôi [tức Lý Quang Diệu] vốn là người Hoa thì phải biết rằng người Hoa bao giờ cũng hướng về Trung Quốc, như người Việt Nam dù ở bất cứ nơi nào bao giờ cũng ủng hộ Việt Nam. Phạm Văn Đồng nghĩ thế nào, điều đó tôi chẳng quan tâm lắm, điều làm người ta lo lắng là phản ứng có thể xảy ra khi ông ấy [Phạm Văn Đồng] cũng nói câu đó với nhà lãnh đạo Malaysia.
Tôi xin kể lại một sự việc. Đại diện thường trực của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc từng nói với các vị Đại diện thường trực của 4 nước ASEAN tại Liên Hợp Quốc rằng Việt Nam đối xử bình đẳng với người Hoa ở Việt Nam, nhưng số người gốc Hoa này lại vong ân bội nghĩa. 160 nghìn người Hoa từ Hà Nội vượt biên giới trốn sang Trung Quốc hoặc tới tấp đáp tàu thuyền vượt biển trốn khỏi miền Nam Việt Nam. Điều đó toàn bộ là kết quả vong ân bội nghĩa của người Hoa. Bất chấp việc ba vị Đại diện thường trực của Philippines, Thái Lan và Singapore tại Liên Hợp Quốc đều là người gốc Hoa, Đại diện thường trực của Indonesia tại Liên Hợp Quốc cũng luôn miệng nói người Việt Nam đối xử quá nhân từ tốt bụng với người gốc Hoa ở trong nước, và nói Việt Nam nên noi theo Indonesia [nơi từng xảy ra phong trào bài Hoa từ cuối thập niên 1950]. Tôi [Lý Quang Diệu] muốn để Đặng Tiểu Bình hiểu rõ rằng Singapore đang đứng trước sự nghi kỵ và ngờ vực trực tiếp nhất, bản năng nhất của các nước láng giềng.
Tôi xin nói thêm, Phạm Văn Đồng còn đặt vòng hoa tại Đài kỷ niệm các anh hùng quốc gia ở Kuala Lumpur thủ đô Malaysia, nhưng Đặng Tiểu Bình thì từ chối làm như vậy. Phạm Văn Đồng cũng hứa không ủng hộ các hoạt động lật đổ chính quyền, nhưng Đặng Tiểu Bình chưa hề cam kết như thế. Người Malaysia nhất định nghi ngờ Đặng Tiểu Bình. Giữa các tín đồ đạo Islam [Hồi giáo] người Malay với người gốc Hoa tại Malaysia, cũng như giữa người Indonesia với người Indonesia gốc Hoa tại Indonesia, xưa nay luôn tồn tại sự nghi kỵ và chống đối lẫn nhau. Chính là vì Trung Quốc không ngừng xuất khẩu cách mạng vào Đông Nam Á, tới mức làm cho các nước láng giềng ASEAN của chúng ta [tức của Singapore] đều muốn Singapore có thể đứng vào cùng mặt trận với họ, chẳng phải vì chống Liên Xô, mà vì đối kháng Trung Quốc.
Đài phát thanh Trung Quốc còn trực tiếp phát lời kêu gọi tới người Hoa ở các nước ASEAN. Theo quan điểm của các Chính phủ ASEAN, đó là một hành vi lật đổ vô cùng nguy hiểm.
Đặng Tiểu Bình lặng lẽ ngồi nghe. Có lẽ ông chưa bao giờ cho rằng Trung Quốc đã dựa vào tư thế cường quốc thế giới để qua mặt Chính phủ các nước trong vùng mà lật đổ chính phủ của họ. Tôi nói rằng rất khó có khả năng các nước ASEAN sẽ đáp ứng tích cực kiến nghị của ông, lập mặt trận liên hợp chống Liên Xô và Việt Nam. Sau khi đề nghị hai bên sẽ cùng nhau trao đổi ý kiến vể cách giải quyết vấn đề này, tôi tạm dừng [hội đàm] một lúc.
Nét mặt và ngôn ngữ cơ thể của Đặng Tiểu Bình đều thể hiện rõ sự ngạc nhiên của ông. Đặng biết rằng những lời tôi nói đều là sự thật. Bỗng dưng ông hỏi: “Vậy Ngài muốn tôi làm gì?” Tôi sửng sốt. Từ trước tới nay tôi chưa bao giờ gặp bất cứ lãnh tụ ******** nào lại đồng ý từ bỏ ý kiến của mình khi đối mặt với hiện thực, thậm chí còn hỏi tôi muốn họ làm thế nào. Tôi vốn dĩ nghĩ rằng Đặng Tiểu Bình sẽ có thái độ không khác gì thái độ của Hoa Quốc Phong trong lần hội đàm với tôi hồi năm 1976, tức là sẽ chẳng để ý tới quan điểm của tôi. Hôm ấy tôi có hỏi lại Hoa Quốc Phong, sao mà Trung Quốc lại tự mâu thuẫn như vậy: [Trung Quốc] ủng hộ đảng ******** Malaysia làm cách mạng ở Singapore chứ không [làm cách mạng] tại Malaysia? Hoa Quốc Phong (ảnh dưới) hùng hổ đáp: “Tôi không nắm được tình hình chi tiết, nhưng đảng ******** dù đấu tranh ở đâu thì đều chắc chắn tất thắng”.
Đặng Tiểu Bình thì lại không như thế. Ông biết rằng muốn cô lập Việt Nam thì không thể không nhìn thẳng vào vấn đề đó [tức vấn đề hoạt động lật đổ chính quyền phi ******** ở các nước ASEAN]. Muốn bảo vị lão tướng cách mạng dầu dãi phong sương, từng trải trăm trận này nên làm gì ư? Tôi không thể không do dự.
Nhưng ông đã hỏi rồi thì tôi bèn nói thẳng: “Dừng các buổi phát thanh ấy, dừng phát đi những lời kêu gọi. Nếu Trung Quốc có thể không nhấn mạnh mối quan hệ huyết thống với người gốc Hoa ở các nước ASEAN, không lợi dụng tình cảm chủng tộc, thì như thế có lẽ sẽ tốt hơn đối với người Hoa ở các nước ấy. Thực ra, cho dù Trung Quốc có nhấn mạnh mối quan hệ huyết thống hay không thì người bản xứ ở các nước ASEAN đều khó mà xóa bỏ hết sự nghi kỵ đối với người gốc Hoa. Chỉ có điều là Trung Quốc càng không kiêng dè lợi dụng mối quan hệ huyết thống dân tộc Trung Hoa như thế này thì lại chỉ càng khoét sâu mối nghi kỵ của người bản xứ đối với người gốc Hoa mà thôi. Trung Quốc cần phải đình chỉ các buổi phát thanh của đảng ******** Malaysia và đảng ******** Indonesia phát đi từ miền Nam Trung Quốc”.
Đặng Tiểu Bình chỉ nói rằng ông cần thời gian để suy nghĩ về những điều tôi đã trình bày, nhưng nói thêm là bản thân ông tuyệt đối không bắt chước Phạm Văn Đồng. Đặng Tiểu Bình từng nhận được lời mời đến dâng hoa tại Đài kỷ niệm các anh hùng quốc gia ở Kuala Lumpur. Đài kỷ niệm này được tạo dựng để tưởng nhớ những người đã tiêu diệt đảng ******** Malaysia.
Cuộc gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Đặng Tiểu Bình là một trải nghiệm khó quên đối với tôi [Lý Quang Diệu]. Tháng 11/1978, vị trưởng lão 74 tuổi ấy bước xuống từ chiếc máy bay Boeing 707 tại sân bay Paya Lebar.
Đặng Tiểu Bình nói về kế hoạch tấn công Việt Nam
Ông có dáng dấp lanh lợi rắn rỏi, vóc người thấp nhỏ, cao chưa đầy 5 feet [1,52 m], mặc bộ đồ vải len màu vàng nhạt, bước đi thoăn thoắt. Duyệt đội danh dự xong, ông ngồi xe cùng tôi về toà biệt thự dùng làm nhà khách trong Phủ Tổng thống Singapore. Chiều hôm đó, chúng tôi có cuộc hội đàm chính thức tại phòng họp Chính phủ.
Trước đây, trong một lần tới Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh, tôi từng nhìn thấy cái ống nhổ ở đấy. Vì vậy hôm nay tôi đã cho đặt một ống nhổ bằng sứ màu xanh và trắng bên cạnh chỗ ngồi của Đặng Tiểu Bình. Qua đọc báo, tôi biết ông có thói quen dùng ống nhổ. Mặc dù Phủ Tổng thống Singapore quy định không được hút thuốc trong phòng máy lạnh nhưng tôi vẫn đặc cách đặt chiếc gạt tàn thuốc lá cho ông ở chỗ dễ thấy. Tất cả những điều đó đều là sự chuẩn bị đón một nhân vật vĩ đại trong lịch sử Trung Quốc. Tôi cũng biết chắc là quạt thông gió trong phòng họp đã được bật.
Năm 1976 khi tôi đến thăm Bắc Kinh (ảnh trên), Đặng Tiểu Bình không thể gặp tôi. Hồi ấy ông đang bị chèn ép gạt bỏ và phải “đứng ra bên ngoài”. Mới đầu ông bị Lũ Bốn Tên đánh bại, nhưng cuối cùng ngược lại, bọn họ bị lật đổ.
Ông bỏ ra hai tiếng rưỡi đồng hồ để nói về mối đe dọa mà Liên Xô gây ra cho thế giới. Ông nói tất cả các quốc gia và các dân tộc phản đối chiến tranh phải tổ chức một mặt trận liên hợp để đồng thanh chống lại bọn con buôn chiến tranh. Ông dẫn lời Mao Trạch Đông nói rằng chúng ta phải đoàn kết để đối phó với “đồ khốn kiếp” ấy (nghĩa đen là “trứng rùa”, phiên dịch viên của ông dịch là “S.O.B”, nghĩa là “đồ súc sinh”) [tiếng Trung Quốc là “wang ba dan”. S.O.B viết tắt từ tiếng Anh “Son Of a Bitch”, tức “Đồ chó đẻ”].
Ông phân tích toàn diện các chiến lược hành động của Liên Xô ở Châu Âu, Trung Đông, Châu Phi, Nam Á và Đông Dương. Liên Xô chiếm thế thượng phong lớn tại Việt Nam. Có những người không hiểu vì sao mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam lại tồi tệ như thế, và do đâu Trung Quốc phải có hành động cắt viện trợ cho Việt Nam, chẳng những không tranh thủ Việt Nam mà lại đẩy [Việt Nam] sang phía Liên Xô. Nhưng vấn đề then chốt là ở chỗ làm sao Việt Nam, trong tình hình không chút nào phù hợp với lợi ích của mình, lại vẫn cứ ngả hẳn về phía Liên Xô. Đó là vì Việt Nam “từ nhiều năm nay ôm giấc mộng thành lập Liên bang Đông Dương”. Ngay cả Hồ Chí Minh cũng có ý tưởng này. Trung Quốc xưa nay đều không đồng ý. Việt Nam coi Trung Quốc là trở ngại lớn nhất cho việc thực hiện Liên bang Đông Dương. Kết luận của Trung Quốc là Việt Nam chẳng những không thay đổi lập trường mà còn ngày càng thậm tệ chống Trung Quốc, việc trục xuất một số lượng lớn người Hoa ở Việt Nam là bằng chứng tốt nhất. Trung Quốc sau khi cân nhắc thận trọng mới quyết định ngừng viện trợ cho Việt Nam .
Đặng Tiểu Bình nói, tổng cộng Trung Quốc đã cung cấp hơn 10 tỷ USD viện trợ kinh tế cho Việt Nam, theo thời giá hiện nay là 20 tỷ USD. Một khi Trung Quốc rút viện trợ kinh tế cho Việt Nam thì Liên Xô phải một mình gánh lấy gánh nặng này, nhưng họ không thể đáp ứng được nhu cầu của Việt Nam, đành phải để Việt Nam tham gia Hội đồng Tương trợ Kinh tế [tức Khối SEV], đẩy gánh nặng cho các nước Đông Âu. Đặng nói rằng trong mười năm tới, Trung Quốc sẽ xem xét việc kéo Việt Nam ra khỏi vòng tay Liên Xô. Tôi thầm nghĩ, Đặng Tiểu Bình là người xem xét vấn đề từ góc độ lâu dài, điều này hoàn toàn khác với cách tư duy của các nhà lãnh đạo Mỹ.
Ông nói, vấn đề thực sự cấp bách là Việt Nam có thể mở cuộc tấn công lớn vào Campuchia. Vậy Trung Quốc nên làm gì? Ông hỏi ngược lại. Tiếp đó, ông tự trả lời: Trung Quốc phải làm gì ư, điều đó thì phải xem Việt Nam đi xa đến đâu trong việc thực hiện bước đi ấy. Ông nhắc đi nhắc lại điểm này mà không trực tiếp nói rõ rằng [Trung Quốc] sẽ tiến hành phản kích Việt Nam. Ông nói một khi Việt Nam thành công trong việc kiểm soát toàn bộ Bán đảo Đông Dương thì nhiều nước châu Á sẽ mất chỗ dựa bảo đảm [nguyên văn: ẩn nấp]. Liên bang Đông Dương sẽ từng bước mở rộng ảnh hưởng và trở thành một nước cờ trong chiến lược toàn cầu của Liên Xô nhằm Nam tiến xuống Ấn Độ Dương.
Khi Đặng Tiểu Bình nói xong thì trời đã xế chiều. Tôi hỏi liệu ông có muốn tôi phát biểu ý kiến ngay bây giờ, hay là hãy nghỉ họp, ngày mai họp tiếp, nhằm để ông có thời gian thay quần áo và ăn tối, cũng để bản thân tôi có dịp suy nghĩ về những điều ông vừa nói. Đặng Tiểu Bình tỏ ý chớ nên để thức ăn bị nguội.
Trong bữa chiêu đãi tối, ông tỏ ra rất gần gũi thân tình nhưng tâm trạng ông thì vẫn chưa nguôi ngoai, đầu óc vẫn luôn nghĩ về chuyện Việt Nam đánh Campuchia. Tôi bèn hỏi ông: Bây giờ Thủ tướng Thái Lan, Tướng Kriangsak Chomanan (ảnh dưới) tuyên bố Thái Lan sẽ đứng về phía Trung Quốc, đã nồng nhiệt tiếp đón ông tại Bangkok và cam kết bằng những hành động thiết thực, vậy sau đây Trung Quốc sẽ làm gì? Ông Đặng lại lẩm bẩm, điều đó còn phải xem xem hành động của Việt Nam nghiêm trọng tới đâu. Tôi có ấn tượng là nếu các hoạt động của Việt Nam dừng lại ở sông Mekong thì có lẽ tình hình không đến nỗi nguy hiểm như vậy. Ngược lại, một khi cuộc tấn công vượt qua sông Mekong thì Trung Quốc không thể án binh bất động.
Đặng Tiểu Bình mời tôi thăm lại Trung Quốc. Tôi đáp, bao giờ Trung Quốc phục hồi sau Cách mạng Văn hóa thì tôi sẽ đi. Ông nói, thế thì sẽ cần thời gian rất lâu đấy. Tôi không đồng ý. Tôi cho rằng họ [Trung Quốc] thực sự muốn đuổi kịp và thậm chí sẽ làm tốt hơn Singapore, căn bản sẽ không có vấn đề gì cả. Nói gì thì nói, chúng tôi [người Singapore] chẳng qua cũng chỉ là hậu duệ của những nông dân mù chữ và không có ruộng đất ở Phúc Kiến và Quảng Đông mà thôi. Ngược lại, họ có những người là hậu duệ của các quan chức cấp cao quyền thế hiển hách và văn nhân học giả ở vùng Trung nguyên. Nghe xong, Đặng Tiểu Bình im lặng không nói gì.
Yêu cầu Đặng Tiểu Bình ngừng kích động người Hoa
Trung Quốc yêu cầu các nước Đông Nam Á liên hợp với Trung Quốc cô lập “Gấu Bắc cực”. Thực ra, ngược lại, điều các nước láng giềng của chúng ta [tức của Singapore] cần làm lại là đoàn kết các nước Đông Nam Á để cô lập “Rồng Trung Quốc”. Đông Nam Á không có cái gọi là “người Liên Xô ở nước ngoài” được Chính phủ Liên Xô ủng hộ gây ra các vụ nổi loạn ********. Ngược lại, Đông Nam Á có những “người Hoa ở ngoài nước” [nguyên văn: hải ngoại Hoa nhân] được Đảng ******** và Chính phủ Trung Quốc khuyến khích và ủng hộ, gây nên mối đe dọa ở Thái Lan, Malaysia, Phlippines, và với mức độ thấp hơn, ở Indonesia. Huống chi là Trung Quốc còn công khai tuyên bố nước này có quan hệ huyết thống với người Hoa ở ngoài nước, thậm chí Trung Quốc còn qua mặt cả Chính phủ của nước có người Hoa sinh sống, trực tiếp kêu gọi người Hoa, thức tỉnh ý thức yêu nước của họ đối với Trung Quốc, xúi giục họ trở về Trung Quốc thực hiện “Bốn hiện đại hóa”.
Cách đây vài tuần, vào tháng 10, khi Thủ tướng Việt Nam Phạm Văn Đồng đến thăm Singapore, ông ấy cũng ngồi tại vị trí bây giờ Đặng Tiểu Bình đang ngồi. Tôi có hỏi Phạm Văn Đồng vì sao Việt Nam lại có vấn đề người Hoa. Ông ấy không khách sáo nói, tôi [tức Lý Quang Diệu] vốn là người Hoa thì phải biết rằng người Hoa bao giờ cũng hướng về Trung Quốc, như người Việt Nam dù ở bất cứ nơi nào bao giờ cũng ủng hộ Việt Nam. Phạm Văn Đồng nghĩ thế nào, điều đó tôi chẳng quan tâm lắm, điều làm người ta lo lắng là phản ứng có thể xảy ra khi ông ấy [Phạm Văn Đồng] cũng nói câu đó với nhà lãnh đạo Malaysia.
Tôi xin kể lại một sự việc. Đại diện thường trực của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc từng nói với các vị Đại diện thường trực của 4 nước ASEAN tại Liên Hợp Quốc rằng Việt Nam đối xử bình đẳng với người Hoa ở Việt Nam, nhưng số người gốc Hoa này lại vong ân bội nghĩa. 160 nghìn người Hoa từ Hà Nội vượt biên giới trốn sang Trung Quốc hoặc tới tấp đáp tàu thuyền vượt biển trốn khỏi miền Nam Việt Nam. Điều đó toàn bộ là kết quả vong ân bội nghĩa của người Hoa. Bất chấp việc ba vị Đại diện thường trực của Philippines, Thái Lan và Singapore tại Liên Hợp Quốc đều là người gốc Hoa, Đại diện thường trực của Indonesia tại Liên Hợp Quốc cũng luôn miệng nói người Việt Nam đối xử quá nhân từ tốt bụng với người gốc Hoa ở trong nước, và nói Việt Nam nên noi theo Indonesia [nơi từng xảy ra phong trào bài Hoa từ cuối thập niên 1950]. Tôi [Lý Quang Diệu] muốn để Đặng Tiểu Bình hiểu rõ rằng Singapore đang đứng trước sự nghi kỵ và ngờ vực trực tiếp nhất, bản năng nhất của các nước láng giềng.
Tôi xin nói thêm, Phạm Văn Đồng còn đặt vòng hoa tại Đài kỷ niệm các anh hùng quốc gia ở Kuala Lumpur thủ đô Malaysia, nhưng Đặng Tiểu Bình thì từ chối làm như vậy. Phạm Văn Đồng cũng hứa không ủng hộ các hoạt động lật đổ chính quyền, nhưng Đặng Tiểu Bình chưa hề cam kết như thế. Người Malaysia nhất định nghi ngờ Đặng Tiểu Bình. Giữa các tín đồ đạo Islam [Hồi giáo] người Malay với người gốc Hoa tại Malaysia, cũng như giữa người Indonesia với người Indonesia gốc Hoa tại Indonesia, xưa nay luôn tồn tại sự nghi kỵ và chống đối lẫn nhau. Chính là vì Trung Quốc không ngừng xuất khẩu cách mạng vào Đông Nam Á, tới mức làm cho các nước láng giềng ASEAN của chúng ta [tức của Singapore] đều muốn Singapore có thể đứng vào cùng mặt trận với họ, chẳng phải vì chống Liên Xô, mà vì đối kháng Trung Quốc.
Đài phát thanh Trung Quốc còn trực tiếp phát lời kêu gọi tới người Hoa ở các nước ASEAN. Theo quan điểm của các Chính phủ ASEAN, đó là một hành vi lật đổ vô cùng nguy hiểm.
Đặng Tiểu Bình lặng lẽ ngồi nghe. Có lẽ ông chưa bao giờ cho rằng Trung Quốc đã dựa vào tư thế cường quốc thế giới để qua mặt Chính phủ các nước trong vùng mà lật đổ chính phủ của họ. Tôi nói rằng rất khó có khả năng các nước ASEAN sẽ đáp ứng tích cực kiến nghị của ông, lập mặt trận liên hợp chống Liên Xô và Việt Nam. Sau khi đề nghị hai bên sẽ cùng nhau trao đổi ý kiến vể cách giải quyết vấn đề này, tôi tạm dừng [hội đàm] một lúc.
Nét mặt và ngôn ngữ cơ thể của Đặng Tiểu Bình đều thể hiện rõ sự ngạc nhiên của ông. Đặng biết rằng những lời tôi nói đều là sự thật. Bỗng dưng ông hỏi: “Vậy Ngài muốn tôi làm gì?” Tôi sửng sốt. Từ trước tới nay tôi chưa bao giờ gặp bất cứ lãnh tụ ******** nào lại đồng ý từ bỏ ý kiến của mình khi đối mặt với hiện thực, thậm chí còn hỏi tôi muốn họ làm thế nào. Tôi vốn dĩ nghĩ rằng Đặng Tiểu Bình sẽ có thái độ không khác gì thái độ của Hoa Quốc Phong trong lần hội đàm với tôi hồi năm 1976, tức là sẽ chẳng để ý tới quan điểm của tôi. Hôm ấy tôi có hỏi lại Hoa Quốc Phong, sao mà Trung Quốc lại tự mâu thuẫn như vậy: [Trung Quốc] ủng hộ đảng ******** Malaysia làm cách mạng ở Singapore chứ không [làm cách mạng] tại Malaysia? Hoa Quốc Phong (ảnh dưới) hùng hổ đáp: “Tôi không nắm được tình hình chi tiết, nhưng đảng ******** dù đấu tranh ở đâu thì đều chắc chắn tất thắng”.
Đặng Tiểu Bình thì lại không như thế. Ông biết rằng muốn cô lập Việt Nam thì không thể không nhìn thẳng vào vấn đề đó [tức vấn đề hoạt động lật đổ chính quyền phi ******** ở các nước ASEAN]. Muốn bảo vị lão tướng cách mạng dầu dãi phong sương, từng trải trăm trận này nên làm gì ư? Tôi không thể không do dự.
Nhưng ông đã hỏi rồi thì tôi bèn nói thẳng: “Dừng các buổi phát thanh ấy, dừng phát đi những lời kêu gọi. Nếu Trung Quốc có thể không nhấn mạnh mối quan hệ huyết thống với người gốc Hoa ở các nước ASEAN, không lợi dụng tình cảm chủng tộc, thì như thế có lẽ sẽ tốt hơn đối với người Hoa ở các nước ấy. Thực ra, cho dù Trung Quốc có nhấn mạnh mối quan hệ huyết thống hay không thì người bản xứ ở các nước ASEAN đều khó mà xóa bỏ hết sự nghi kỵ đối với người gốc Hoa. Chỉ có điều là Trung Quốc càng không kiêng dè lợi dụng mối quan hệ huyết thống dân tộc Trung Hoa như thế này thì lại chỉ càng khoét sâu mối nghi kỵ của người bản xứ đối với người gốc Hoa mà thôi. Trung Quốc cần phải đình chỉ các buổi phát thanh của đảng ******** Malaysia và đảng ******** Indonesia phát đi từ miền Nam Trung Quốc”.
Đặng Tiểu Bình chỉ nói rằng ông cần thời gian để suy nghĩ về những điều tôi đã trình bày, nhưng nói thêm là bản thân ông tuyệt đối không bắt chước Phạm Văn Đồng. Đặng Tiểu Bình từng nhận được lời mời đến dâng hoa tại Đài kỷ niệm các anh hùng quốc gia ở Kuala Lumpur. Đài kỷ niệm này được tạo dựng để tưởng nhớ những người đã tiêu diệt đảng ******** Malaysia.
Sửa lần cuối:
