newboi
Đàn iem Duy Mạnh
25/01/2025
DOGE có thể trở thành công cụ để Musk điều hành một “cái bóng” của chính quyền, hoặc đơn thuần là công việc mang tính hình thức nhằm giữ ông bận rộn mà không trao cho quyền lực thực sự. Musk và Ramaswamy đã đề xuất việc cắt giảm hàng nghìn quy định liên bang và xác định “số lượng nhân viên tối thiểu cần thiết để một cơ quan thực hiện các chức năng được hiến pháp và pháp luật quy định”.
Sắc lệnh này, được gọi là Schedule F, chưa bao giờ được thực thi, nhưng rất có thể sẽ được khôi phục khi Trump nhậm chức vào tháng 1 tới.
JD Vance, người từng thẳng thắn về việc dẹp bỏ hệ thống hành chính liên bang, vào năm 2021 từng tuyên bố trên một podcast rằng Trump nên “sa thải toàn bộ nhân viên hành chính cấp trung, các viên chức trong hệ thống hành chính nhà nước, và thay thế họ bằng người của chúng ta.” Vance thậm chí gợi ý rằng nếu các tòa án ngăn cản, Trump nên “đứng trước quốc gia và nói, ‘Chánh án đã đưa ra phán quyết của mình. Giờ để ông ta tự thực thi nó”.
Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã đề cử nhiều thẩm phán vào hệ thống tư pháp liên bang hơn bất kỳ người tiền nhiệm nào, và hiện nay ông sẽ thừa hưởng một Tòa án Tối cao thân thiện với tỷ lệ bảo thủ 6-3. Với lợi thế đó, các tòa án có thể sẽ không còn là rào cản đối với kế hoạch của Trump.
Thêm vào đó, quyết định gần đây của Tòa án Tối cao trong vụ Loper Bright Enterprises v. Raimondo — đảo ngược nguyên tắc Chevron deference (quy định các tòa án nên ưu tiên quyết định của các cơ quan liên bang trong các vấn đề mơ hồ) — mang lại cho Trump thêm công cụ pháp lý.
Musk và Ramaswamy lập luận rằng “Tổng thống có trách nhiệm làm luật phù hợp với Quốc hội, chứ không phải với các quan chức bên trong các cơ quan liên bang.” Họ nhấn mạnh rằng, với một nhiệm kỳ tổng thống mạnh mẽ và đa số bảo thủ tại Tòa án Tối cao, DOGE có cơ hội lịch sử để thực hiện “cải tổ cấu trúc chính phủ liên bang.”
Mặc dù Yarvin khẳng định chưa từng gặp Musk và phủ nhận việc có ảnh hưởng đến các thành viên trong chính quyền Trump, ý tưởng của ông vẫn được các cố vấn cấp cao như Michael Anton, người đang được xem xét làm Phó cố vấn an ninh quốc gia, hưởng ứng. Yarvin không ngần ngại bày tỏ mục tiêu cuối cùng của mình là loại bỏ hoàn toàn nền dân chủ tự do và thay thế nó bằng một chế độ “độc tài nhân từ”.
DOGE của Musk không hoàn toàn đi theo hướng của RAGE, nhưng hai kế hoạch này đều có điểm chung là thúc đẩy dỡ bỏ các quy định kiểm soát và cắt giảm đáng kể các dịch vụ cơ bản của chính phủ. Kế hoạch này chủ yếu tập trung trao quyền lực vào tay một nhóm nhỏ giới tài phiệt.
Mục tiêu thực sự dường như không phải là tiết kiệm cho người dân hay quốc gia, mà là giảm thiểu chi phí và tăng lợi nhuận cho các doanh nghiệp dưới quyền kiểm soát của Musk. Với sự hỗ trợ từ các thành viên trong chính quyền Trump sắp tới, DOGE có thể trở thành một công cụ mang lại quyền lực lớn hơn cho giới tài phiệt, đồng thời suy yếu các biện pháp kiểm soát và cân bằng vốn là nền tảng của chính phủ Mỹ.
Elon Musk và Vivek Ramaswamy đã thành lập “Bộ Hiệu quả Chính phủ” (Department of Government Efficiency – DOGE), một thực thể nhằm mục tiêu “tinh giản quy mô chính phủ liên bang.”
Mặc dù DOGE chưa phải là một bộ phận chính thức — và có thể chỉ là cách Tổng thống đắc cử Donald Trump tạo ra một vị trí “hư danh” để làm hài lòng Musk — nó phản ánh nỗ lực lâu dài của cánh hữu trong việc giảm thiểu vai trò của hệ thống dịch vụ công, một kế hoạch được chính quyền sắp tới hoàn toàn ủng hộ.DOGE có thể trở thành công cụ để Musk điều hành một “cái bóng” của chính quyền, hoặc đơn thuần là công việc mang tính hình thức nhằm giữ ông bận rộn mà không trao cho quyền lực thực sự. Musk và Ramaswamy đã đề xuất việc cắt giảm hàng nghìn quy định liên bang và xác định “số lượng nhân viên tối thiểu cần thiết để một cơ quan thực hiện các chức năng được hiến pháp và pháp luật quy định”.
DOGE và sự hồi sinh các chính sách cứng rắn từ thời Trump
Ngay cả khi DOGE không trực tiếp thực hiện các chính sách này, Trump và Phó tổng thống đắc cử JD Vance đã đưa ra những ý tưởng tương tự trong quá khứ. Vào cuối nhiệm kỳ đầu tiên, Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp loại bỏ các vị trí liên bang nhất định khỏi quyền bảo vệ lao động, một công cụ mà Trump và đồng minh hy vọng sẽ sử dụng để loại bỏ những người bất đồng trong hệ thống được gọi là “nhà nước ngầm” (deep state).Sắc lệnh này, được gọi là Schedule F, chưa bao giờ được thực thi, nhưng rất có thể sẽ được khôi phục khi Trump nhậm chức vào tháng 1 tới.
JD Vance, người từng thẳng thắn về việc dẹp bỏ hệ thống hành chính liên bang, vào năm 2021 từng tuyên bố trên một podcast rằng Trump nên “sa thải toàn bộ nhân viên hành chính cấp trung, các viên chức trong hệ thống hành chính nhà nước, và thay thế họ bằng người của chúng ta.” Vance thậm chí gợi ý rằng nếu các tòa án ngăn cản, Trump nên “đứng trước quốc gia và nói, ‘Chánh án đã đưa ra phán quyết của mình. Giờ để ông ta tự thực thi nó”.
Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã đề cử nhiều thẩm phán vào hệ thống tư pháp liên bang hơn bất kỳ người tiền nhiệm nào, và hiện nay ông sẽ thừa hưởng một Tòa án Tối cao thân thiện với tỷ lệ bảo thủ 6-3. Với lợi thế đó, các tòa án có thể sẽ không còn là rào cản đối với kế hoạch của Trump.
Thêm vào đó, quyết định gần đây của Tòa án Tối cao trong vụ Loper Bright Enterprises v. Raimondo — đảo ngược nguyên tắc Chevron deference (quy định các tòa án nên ưu tiên quyết định của các cơ quan liên bang trong các vấn đề mơ hồ) — mang lại cho Trump thêm công cụ pháp lý.
Musk và Ramaswamy lập luận rằng “Tổng thống có trách nhiệm làm luật phù hợp với Quốc hội, chứ không phải với các quan chức bên trong các cơ quan liên bang.” Họ nhấn mạnh rằng, với một nhiệm kỳ tổng thống mạnh mẽ và đa số bảo thủ tại Tòa án Tối cao, DOGE có cơ hội lịch sử để thực hiện “cải tổ cấu trúc chính phủ liên bang.”
Mô hình DOGE và ảnh hưởng từ tư tưởng cực đoan
Những đề xuất của Musk và Ramaswamy có nhiều điểm tương đồng với kế hoạch “cải tổ chính phủ” được Curtis Yarvin — một triết gia theo trường phái tân phản động (neoreactionary) và tự nhận là người theo chế độ quân chủ — đưa ra vào năm 2012. Yarvin gọi kế hoạch của mình là “Retire All Government Employees” (RAGE), nghĩa là “Nghỉ hưu tất cả nhân viên chính phủ”.Mặc dù Yarvin khẳng định chưa từng gặp Musk và phủ nhận việc có ảnh hưởng đến các thành viên trong chính quyền Trump, ý tưởng của ông vẫn được các cố vấn cấp cao như Michael Anton, người đang được xem xét làm Phó cố vấn an ninh quốc gia, hưởng ứng. Yarvin không ngần ngại bày tỏ mục tiêu cuối cùng của mình là loại bỏ hoàn toàn nền dân chủ tự do và thay thế nó bằng một chế độ “độc tài nhân từ”.
DOGE của Musk không hoàn toàn đi theo hướng của RAGE, nhưng hai kế hoạch này đều có điểm chung là thúc đẩy dỡ bỏ các quy định kiểm soát và cắt giảm đáng kể các dịch vụ cơ bản của chính phủ. Kế hoạch này chủ yếu tập trung trao quyền lực vào tay một nhóm nhỏ giới tài phiệt.
DOGE: Cắt giảm chi phí hay phục vụ lợi ích cá nhân?
Trên mạng xã hội X, Musk và các đồng minh đã nhấn mạnh sự cần thiết của RAGE, chỉ ra những dự án nhận tài trợ từ chính phủ mà họ cho là vô lý. Tuy nhiên, các dự án này thường chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong ngân sách liên bang và mục tiêu thực sự của DOGE không phải chỉ là tiết kiệm chi phí. Thay vào đó, Musk có thể đang tìm cách loại bỏ các quy định an toàn mà Tesla, SpaceX và các công ty khác của ông thường bị cáo buộc vi phạm.Mục tiêu thực sự dường như không phải là tiết kiệm cho người dân hay quốc gia, mà là giảm thiểu chi phí và tăng lợi nhuận cho các doanh nghiệp dưới quyền kiểm soát của Musk. Với sự hỗ trợ từ các thành viên trong chính quyền Trump sắp tới, DOGE có thể trở thành một công cụ mang lại quyền lực lớn hơn cho giới tài phiệt, đồng thời suy yếu các biện pháp kiểm soát và cân bằng vốn là nền tảng của chính phủ Mỹ.
Sửa lần cuối:
