Triết học và Trí tuệ (Philosophy and Wisdom)
I. Triết học là gì?
1) Khái quát :
Từ "triết học" (philosophy) theo nghĩa đen là "tình yêu" (philo trong tiếng Hy Lạp) của "hiền triết" (sophia).
Vì vậy, một triết gia là người yêu thích triết học.
Điều này, tất nhiên, để lại cho chúng ta 2 câu hỏi quan trọng:
1) Triết học là gì?
2) Và yêu thích triết học nghĩa là gì?
Ý tưởng về triết học bắt nguồn từ Hy Lạp cổ đại. Người ta nói rằng nhà triết học Pythagoras vào thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên là người đầu tiên tự gọi mình là một triết gia - một philosophos hoặc "người yêu thích triết học". Bằng cách tự gọi mình như vậy, ông không tuyên bố mình là người khôn ngoan. Thay vào đó, ông chỉ đơn giản nói rằng ông là người coi trọng hoặc yêu quý triết học.
Sau đó, nhà triết học Plato, sống vào thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, đã khám phá sâu hơn những ý tưởng này. Trong một văn bản gọi là Symposium, Plato tuyên bố rằng một triết gia là người "nằm giữa người khôn ngoan và kẻ ngu dốt". Nói cách khác, một triết gia quan tâm đến triết học nhưng cũng biết rằng họ không biết (chúng ta sẽ thấy ngày mai Plato đã bị ảnh hưởng bởi Socrates, thầy của ông như thế nào).
Một cách chính xác, thuật ngữ "philosophy" có nghĩa là "tình yêu với sự khôn ngoan" (love of wisdom).
Theo nghĩa rộng, triết học là một hoạt động mà con người thực hiện khi họ tìm cách hiểu các chân lý cơ bản về chính mình, thế giới mà họ đang sống, và mối quan hệ của họ với thế giới và với những người khác.
2) Tư duy khôn ngoan, sống khôn ngoan
Các triết gia mà chúng ta sẽ khám phá trong những ngày tới có những cách tiếp cận khác nhau đối với câu hỏi triết học là gì và làm thế nào để chúng ta có thể trở nên khôn ngoan.
Một số triết gia thực tế hơn, tập trung nhiều hơn vào những gì chúng ta làm.
Những người khác mang tính lý thuyết hơn và vật lộn với những câu hỏi về những gì chúng ta biết.
Trong khóa học này, chúng ta sẽ khám phá cả hai loại câu hỏi. Chúng ta sẽ xem xét làm thế nào chúng ta có thể tư duy khôn ngoan hơn và làm thế nào chúng ta có thể sống khôn ngoan hơn.
Ở khía cạnh học thuật, triết học cũng tương tự như vậy. Những người nghiên cứu triết học thường xuyên đặt ra, trả lời và tranh luận cho các câu trả lời về những câu hỏi cơ bản nhất của cuộc sống. Để làm cho sự theo đuổi này trở nên có hệ thống hơn, triết học học thuật thường được chia thành các lĩnh vực nghiên cứu chính.
II. Các lĩnh vực nghiên cứu chính.
1)Siêu hình học
Ở cốt lõi, nghiên cứu siêu hình học là nghiên cứu về bản chất của thực tại, những gì tồn tại trong thế giới, bản chất của chúng, và cách chúng được sắp xếp. Trong siêu hình học, các triết gia đặt ra các câu hỏi như:
- Có Thượng đế hay không?
- Sự thật là gì?
- Con người là gì? Điều gì làm cho một người vẫn là họ qua thời gian?
- Thế giới chỉ bao gồm vật chất hay không?
- Con người có tâm trí không? Nếu có, tâm trí liên quan đến cơ thể như thế nào?
- Con người có ý chí tự do không?
- Điều gì làm cho một sự kiện gây ra một sự kiện khác?
2) Nhận thức luận
Nhận thức luận là ngành nghiên cứu về tri thức. Nó chủ yếu quan tâm đến việc chúng ta có thể biết gì về thế giới và làm thế nào để biết điều đó. Những câu hỏi thường gặp trong nhận thức luận bao gồm:
- Tri thức là gì?
- Chúng ta có biết điều gì không?
- Làm thế nào chúng ta biết những gì mình biết?
- Chúng ta có thể biện minh khi khẳng định biết một số điều hay không?
3) Đạo đức học
Nghiên cứu đạo đức thường liên quan đến những gì chúng ta nên làm và những gì là tốt nhất để làm. Khi đối mặt với những vấn đề này, các câu hỏi lớn hơn về điều gì là tốt và đúng sẽ nảy sinh. Các nhà đạo đức học cố gắng trả lời những câu hỏi như:
- Điều gì là tốt? Điều gì làm cho hành động hay con người trở nên tốt?
- Điều gì là đúng? Điều gì làm cho một hành động đúng đắn?
- Đạo đức là khách quan hay chủ quan?
- Tôi nên đối xử với người khác như thế nào?
4) Logic học
Một khía cạnh quan trọng khác của triết học là các lập luận hoặc lý do được đưa ra cho các câu trả lời đối với những câu hỏi này. Để làm điều đó, các triết gia sử dụng logic để nghiên cứu bản chất và cấu trúc của lập luận. Các nhà logic học đặt ra các câu hỏi như:
- Điều gì tạo nên lập luận "tốt" hoặc "xấu"?
- Làm thế nào để chúng ta xác định xem một lập luận cụ thể là tốt hay xấu?
III. Lịch sử triết học
Việc nghiên cứu triết học không chỉ liên quan đến việc hình thành câu trả lời của riêng mình mà còn tìm hiểu cách những người khác trong quá khứ đã trả lời các câu hỏi tương tự. Do đó, một phần quan trọng của triết học là lịch sử của nó, lịch sử của các câu trả lời và lập luận về những câu hỏi này.
Khi nghiên cứu lịch sử triết học, chúng ta khám phá các ý tưởng của những nhân vật nổi tiếng như:
- Plato
- Aristotle
- Aquinas
- Descartes
- Locke
- Hume
- Kant
- Nietzsche
- Marx
- Mill
- Wittgenstein
- Sartre
IV. Các lĩnh vực triết học liên ngành
Điều thường thúc đẩy nghiên cứu triết học không chỉ là các câu trả lời hay lập luận, mà còn là việc xem liệu lập luận có tốt và câu trả lời có đúng không. Ngoài ra, nhiều câu hỏi và vấn đề trong các lĩnh vực triết học khác nhau thường giao nhau và thậm chí hội tụ. Vì vậy, các câu hỏi triết học có thể xuất hiện trong hầu hết mọi ngành học.
Đây là lý do tại sao triết học còn bao gồm các lĩnh vực như:
- Triết học luật
- Triết học nữ quyền
- Triết học tôn giáo
- Triết học khoa học
- Triết học tâm trí
- Triết học văn học
- Triết học chính trị
- Triết học nghệ thuật
- Triết học lịch sử
- Triết học ngôn ngữ
V. Tóm lại :
Triết học là một cách suy nghĩ về những chủ đề nhất định như đạo đức, tư duy, sự tồn tại, thời gian, ý nghĩa và giá trị. “Cách suy nghĩ” này bao gồm 4 yếu tố: phản ứng, phản chiếu, lý trí và đánh giá lại. Mục đích là làm sâu sắc sự hiểu biết. Hy vọng là thông qua việc làm triết học, chúng ta học cách suy nghĩ tốt hơn, hành động khôn ngoan hơn, và từ đó góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của tất cả chúng ta.
:max_bytes(150000):strip_icc():format(webp)/epicurean-philosophy-and-happiness-4177914-v2-5c82b163c9e77c0001a6761d.png "Epicurean Sources of Happiness")
