Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Mexico hiện là nhà sản xuất ô tô lớn thứ bảy thế giới
6 tháng 2 2025
Các nhà phân tích đang cảnh báo rằng ngành công nghiệp ô tô của Mỹ tại Bắc Mỹ có thể bị thiệt hại nghiêm trọng bởi mức thuế 25% mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đe dọa áp đặt đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada.
Thuế quan – là các khoản thuế đánh vào hàng nhập khẩu – có thể ảnh hưởng đến các công ty lớn như Ford và General Motors, những doanh nghiệp sản xuất hàng ngàn chiếc xe mỗi năm tại Mexico và Canada để bán tại Mỹ.
Nếu các công ty ô tô quyết định chuyển sản xuất trở lại Mỹ, điều này có thể đe dọa đến hàng trăm ngàn việc làm ở Mexico và Canada.
Ông Trump đã hoãn việc áp thuế đối với hai quốc gia này trong thời gian một tháng.
Thuế quan là gì?
Chụp lại hình ảnh,Đồ họa giải thích cách thức hoạt động của thuế quan, với ví dụ về giày nhập khẩu từ Mexico vào Mỹ là sản phẩm chịu thuế. Trong trường hợp này, toàn bộ chi phí của mức thuế 25% được chuyển cho người tiêu dùng
Thuế quan là các khoản thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu.
Loại thuế này được áp lên các công ty nhập khẩu hàng hóa thay vì nhà xuất khẩu, cấu thành phần trăm giá trị của hàng nhập khẩu.
Nếu công ty nhập khẩu của Mỹ chuyển chi phí thuế này bằng cách tăng giá sản phẩm, thì người tiêu dùng Mỹ sẽ là những bên gánh chịu gánh nặng kinh tế.
Mỹ nhập khẩu bao nhiêu xe từ Mexico và Canada?
Mỹ đã có quan hệ thương mại phi thuế quan với Mexico và Canada trong suốt ba thập kỷ, đầu tiên theo Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (Nafta) và sau đó là Hiệp định Mỹ – Mexico – Canada (USMCA).Các công ty ô tô của Mỹ, cũng như các công ty nước ngoài, đã tận dụng điều này bằng cách thiết lập các nhà máy ở Bắc Mỹ.
Vào năm 2024, Mỹ đã nhập khẩu 3,6 triệu xe và các phương tiện trọng lượng nhẹ khác từ Canada và Mexico, theo S&P Global Mobility, một công ty dữ liệu của Mỹ.
Con số này chiếm 22% tổng số xe bán tại Mỹ, với 15% trong số đó đến từ Mexico và 7% từ Canada.
Các công ty ô tô của Mỹ cũng nhập khẩu các linh kiện ô tô – như động cơ và bánh xe – từ Mexico và Canada đến các nhà máy lắp ráp ở Mỹ.
Chụp lại hình ảnh,Bản đồ thể hiện năm giai đoạn trong quá trình sản xuất một thanh pít tông. Quá trình sản xuất bắt đầu tại Mỹ, sau đó chuyển đến Canada và Mexico trước khi quay lại Mỹ để được lắp vào xe
"Đây là một hệ sinh thái kinh tế mang lại lợi ích cho cả khu vực," bà Stephanie Brinley từ S&P Global Mobility nói.
Nhiều công ty từ châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc cũng đã thiết lập nhà máy ở Mexico.
Thuế quan tác động như thế nào đến các công ty ô tô và người tiêu dùng ở Mỹ?
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Jeep Rubicon là một phương tiện được công ty Stellantis lắp ráp tại Mexico để bán ở Mỹ
Theo Viện nghiên cứu Cato của Mỹ và S&P Global Mobility:
• Stellantis (nhà sản xuất xe Chrysler) sản xuất khoảng 23% xe của mình ở Mexico vào năm 2024 – tổng cộng 314.000 chiếc
• GM (nhà sản xuất xe Buick, Cadillac, GMC và Chevrolet) cũng sản xuất khoảng 22% xe của mình tại Mexico – tổng cộng 712.000 chiếc
• Ford sản xuất gần 15% xe của mình ở Mexico – tổng cộng 358.000 chiếc
Vì lý do này, bà Brinley cho biết "thuế quan sẽ ảnh hưởng đến mọi nhà sản xuất ô tô ở Mỹ."
"Các công ty ô tô kiếm được lợi nhuận khoảng 7% mỗi năm, và tối đa là 10%," ông Jay Nagley, từ nhóm các nhà phân tích ngành công nghiệp ô tô của Anh, Redspy, cho biết.
"Thuế 25% sẽ xóa sạch tất cả lợi nhuận đó, trừ khi các công ty phải tăng giá sản phẩm."
Một mức thuế 25% sẽ làm cho giá của một chiếc xe 25.000 USD (hơn 631 triệu đồng) tăng thêm 6.250 USD (hơn 157 triệu đồng) nếu toàn bộ chi phí thuế này được chuyển cho khách hàng.
"Doanh số sẽ giảm mạnh nếu họ làm vậy," ông Nagley nói, "vì không ai sẽ trả hơn 30.000 USD cho một thứ mà họ có thể mua hôm qua với giá 25.000 USD."
"Người tiêu dùng sẽ trì hoãn việc mua xe mới và chờ xem liệu thuế quan có bị hủy bỏ không."
Ông Scott Lincicome của Viện Cato cho biết các linh kiện ô tô có thể vượt qua biên giới Mỹ từ Mexico và Canada bảy hoặc tám lần trong suốt quá trình lắp ráp.
"Liệu chúng có bị đánh thuế nhiều lần không? Chưa có sự rõ ràng về cách chính sách này sẽ được thực thi," ông nói.
Nếu thuế của Mỹ vẫn được áp dụng lâu hơn một vài tuần hoặc vài tháng, ông Nagley tin rằng các nhà sản xuất ô tô sẽ bắt đầu xem xét việc chuyển các nhà máy lắp ráp và nhà máy linh kiện sang Mỹ.
Tuy nhiên, ông cho biết sẽ mất từ 12 đến 18 tháng để chuyển sản xuất, ngay cả khi đất đai để xây dựng các nhà máy mới đã có sẵn. Điều này cũng sẽ tốn hàng tỷ USD, ông nói.
"Cú sốc đối với ba công ty Detroit [Ford, GM và Chrysler] sẽ là cực kỳ lớn," ông nói thêm.
Thuế quan sẽ ảnh hưởng đến ngành công nghiệp ô tô ở Mexico và Canada như thế nào?
Chụp lại hình ảnh,Một nhà máy Ford ở Detroit, Michigan. Vào những năm 1950, ba công ty ô tô lớn nhất của Mỹ sản xuất 70% tất cả các xe bán ra tại Mỹ ở bang này. Hiện nay, con số này chỉ còn 20%.
Vào năm 2024, Mexico và Canada kiếm được gần 200 tỷ USD từ việc xuất khẩu ô tô và linh kiện ô tô sang Mỹ, theo ING Think, một tổ chức nghiên cứu.
Các công ty từ khắp nơi trên thế giới sử dụng Mexico làm cơ sở sản xuất chi phí thấp cho ô tô mà họ bán ở Mỹ, khiến Mexico trở thành nhà sản xuất xe lớn thứ bảy trên thế giới.
Hơn một triệu người ở Mexico làm việc trong ngành này.
"Việc có thể xuất khẩu ô tô vào một quốc gia giàu có như Mỹ rất quan trọng đối với Mexico, một quốc gia tương đối nghèo," ông Lincicome nói. "Điều này rất quan trọng đối với sự phát triển của Mexico – nhưng cũng khiến quốc gia này phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ."
Ông Nagley cho biết nếu các nhà sản xuất ô tô chuyển sản xuất sang Mỹ, điều này có thể gây thiệt hại cho các thành phố của Mexico như Monterrey, nơi hiện là một trung tâm lớn sản xuất linh kiện ô tô.
"Và Ontario ở Canada, gần như là một thành phố song sinh với Detroit, có năm nhà máy ô tô," ông nói. "Nơi này cũng sẽ bị tàn phá."
Tuy nhiên, ông Lincicome cho rằng các công ty ô tô khó có thể chuyển toàn bộ sản xuất của họ sang Mỹ.
"Chúng ta không có đủ công nhân ở Mỹ sẵn sàng để làm tất cả các công việc đó," ông nói.
