Một vấn đề cần lưu ý khi chỉnh trang, tái thiết không gian khu vực hồ Gươm là phải cân nhắc những khoảng trống, không gian công cộng trong tương quan với toàn thể tổng thể hồ.
Không cần làm kiến trúc quá hoành tráng"Hồ Gươm có diện tích nhỏ, không cần kiến trúc quá hoành tráng bởi sẽ tương phản với tỷ lệ chung của toàn bộ khu vực", đó là ý kiến của kiến trúc sư (KTS) Hoàng Thúc Hào khi trao đổi với PV VietNamNet về đề xuất phá bỏ tòa nhà trung tâm thương mại số 7 Đinh Tiên Hoàng - thường được gọi là “Hàm cá mập" - để cải tạo Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục (quận Hoàn Kiếm).
Ông Hào bày tỏ ủng hộ về việc Hà Nội nghiên cứu, đầu tư xây dựng các không gian công cộng khác xung quanh hồ Hoàn Kiếm và khu vực Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục.
Đối với đề xuất phá bỏ tòa nhà “Hàm cá mập", vị KTS này đặt vấn đề nên cân nhắc giữa việc phá bỏ hay cải tạo.
“Tòa nhà 'Hàm cá mập' có nên phá bỏ hoàn toàn hay không cũng cần cân nhắc. Tăng bãi xe ngầm, tăng khả năng tiếp cận là chủ trương rất đúng. Nhưng đây cũng là một phần ký ức của Hà Nội, có cái hay, cái dở; tuy nhiên cũng có lịch sử, ký ức. Theo tôi, phá bỏ hay cải tạo cần cân nhắc và có ý tưởng cụ thể rõ ràng để tạo ra một không gian gần gũi, thân thiện”, ông Hào nói.
Cũng theo KTS Hoàng Thúc Hào, một vấn đề cần lưu ý khi chỉnh trang, tái thiết không gian khu vực hồ Gươm là phải cân nhắc những khoảng trống, không gian công cộng trong tương quan với toàn thể tổng thể hồ.
“Không lớn như hồ Tây, hồ Gươm có diện tích nhỏ nhắn. Diện tích, kích thước hồ chỉ có vậy nên không cần làm kiến trúc quá hoành tráng bởi sẽ tương phản với toàn bộ khu vực từ tỷ xích đến tỷ lệ và mỗi không gian có một đặc thù, tính chất riêng”, ông Hào nhấn mạnh.
Tòa nhà "Hàm cá mập" nhìn ra quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Ảnh: Hoàng Hà
Đồng tình với việc cải tạo Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, KTS Phạm Thanh Tùng, chuyên gia phản biện độc lập, cho rằng, đây là chủ trương rất đúng nhưng làm hơi chậm.
Theo ông Tùng, cách đây 10 năm nhiều chuyên gia đã có ý kiến về vấn đề này. Hiện nay, Hà Nội thực hiện đầu tư cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục cùng với những vấn đề khác về chỉnh trang đô thị, làm sạch các dòng sông - trong đó có sông Tô Lịch - là quyết tâm lớn.
Ông Tùng tán thành việc phá bỏ tòa nhà “Hàm cá mập” để tạo ra không gian mở, thân thiện, gần gũi.
“Duy nhất ở Hà Nội và cả nước có một quảng trường như Đông Kinh - Nghĩa Thục. Đây là quảng trường mở nhìn ra hồ Hoàn Kiếm gắn với ý nghĩa lịch sử. Theo dòng chảy, sự phát triển bền vững của một đô thị là không gian cảnh quan lịch sử, không gian kiến trúc phải tạo ra sự thân thiện.
Tòa nhà “Hàm Cá Mập” cao 6 tầng, trong đó từ tầng 2 đến tầng 5 là các nhà hàng và quán cà phê. Chưa bàn đến kiến trúc, chỉ riêng vị trí hiện tại và chiều cao của tòa nhà đã cho thấy sự không phù hợp. Sự xuất hiện của những công trình cao tầng là hệ quả của quá trình hội nhập, mở cửa và kêu gọi đầu tư. Tuy nhiên, nếu một công trình không hài hòa với cảnh quan đô thị và không có giá trị kiến trúc, thì nên dỡ bỏ.
“Hãy mạnh dạn phá bỏ, vì đó không phải là di sản,” ông Tùng nhấn mạnh.
Để hồ Gươm không phải là “ao làng”
Nhìn nhận từ thực tế, khi tổ chức các sự kiện văn hóa, văn nghệ, Hà Nội vẫn phải “mượn” khu vực trước Nhà hát Lớn, biến nơi đây thành “quảng trường”. Nhưng thực chất đây là đảo giao thông.
KTS Phạm Thanh Tùng cho rằng việc xem xét mở rộng không gian công cộng ở hồ Gươm là vô cùng cần thiết. Trong đó, tập trung giải quyết các vấn đề tồn đọng từ nhà vệ sinh, nơi để xe và thiếu một quảng trường có thể trở thành không gian công cộng sáng tạo nghệ thuật, biểu diễn.
Không gian hồ Gươm nhìn từ trên cao. Ảnh: Hoàng Hà
“Hà Nội phải tạo ra một không gian cộng đồng, sinh hoạt văn hóa để khi đến đây người ta thấy nét đặc trưng và thấy yêu Hà Nội. Phải trả lại đúng các chức năng không gian, quảng trường là quảng trường.
Cải tạo chỉnh trang không chỉ mạnh dạn phá bỏ tòa nhà 'Hàm cá mập' mà còn phá bỏ một vài tòa nhà khác nếu thấy không phù hợp, trả lại cho hồ Gươm một không gian thân thiện, gần gũi, một không gian mở, một không gian đúng nghĩa trang trọng, lịch sử và văn hóa”, ông Tùng nêu ý kiến.
Về kiến trúc các công trình xung quanh hồ Gươm, ông Tùng lưu ý các công trình này phải hài hòa với không gian của hồ và nhấn mạnh “không phải cứ cao tầng là điểm nhấn”.
“Hồ Gươm như lòng bàn tay, những con phố như những ngón tay đổ về đó, nhưng đi lại xung quanh hồ lại rất tuần tự, đi theo một chiều như chiếc đèn kéo quân khổng lồ với những dòng người chảy mãi suốt ngày đêm. Đó là điều đặc biệt để những đồ án mới xem xét khi thực hiện.
Đừng biến hồ Gươm thành cái 'ao làng' do bị nhiều tòa nhà nhiều tầng khối tích lớn bao quanh khu vực hồ lấn át. Hồ Gươm không lớn, nhỏ xinh như một lẵng hoa, vì thế kiến trúc, cảnh quan xung quanh hồ phải hài hòa, thân thiện. Cần xây dựng khu vực hồ Gươm không chỉ là không gian văn hóa, lịch sử mà còn là không gian sáng tạo, phục vụ cộng đồng mang nét đặc sắc của Hà Nội trong giai đoạn phát triển mới”, ông Tùng nói.
Tòa nhà "Hàm cá mập" được xây dựng từ năm 1991-1993, mặt trước hướng ra quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, mặt trái hướng ra Hồ Gươm, mặt phải giáp với phố Cầu Gỗ.
Tòa nhà có 6 tầng, trong đó tầng 2 đến tầng 5 là các nhà hàng, quán cà phê, tầng 6 có tầm nhìn bao quát trọn vẹn Hồ Gươm. Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) đang quản lý, vận hành tòa nhà.
