tvxq2610
Tâm hồn dẩm chúa
Lợi thế đặc biệt của quốc gia sẽ thúc đẩy sự phát triển
Sự cởi mở đáng ngạc nhiên của Đảng Cọng sả Việt Nam đối với các cải cách thị trường có thể làm giàu cho quốc gia © AFP qua Getty Images
Chủ nhật vui vẻ, các độc giả. Đã đến lúc theo dõi chuyến thăm Việt Nam của tôi hồi tháng Một.
Hà Nội, thủ đô, đang sôi động hơn bao giờ hết. Người Việt Nam sáng tạo, chăm chỉ và hiếu khách. Ẩm thực thì tuyệt vời.
Trên lý thuyết, mọi thứ cũng rất tốt. Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới, với mức tăng trưởng trung bình gần 7% mỗi năm kể từ năm 1990. Ngay cả vào năm 2020, khi hầu hết các quốc gia rơi vào suy thoái do đại dịch, Việt Nam vẫn tiếp tục mở rộng. Ngân hàng Thế giới dự báo quốc gia Đông Nam Á này có thể đạt mức tăng trưởng gần 6,5% trong năm nay và năm sau.
Vì vậy, trong cuộc thảo luận phản biện tuần này, tôi sẽ lập luận rằng Việt Nam có thể thoát khỏi cái gọi là "bẫy thu nhập trung bình".
Đây là một thách thức lớn vì ba lý do. Thứ nhất, nền kinh tế xuất khẩu của Việt Nam đang nằm trong tầm ngắm của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Sau Trung Quốc và Mexico, Việt Nam là quốc gia có thâm hụt thương mại hàng hóa lớn thứ ba với Mỹ. Thứ hai, kể từ năm 1960, chỉ có hơn 20 quốc gia thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Thứ ba, Việt Nam là một nhà nước cọng sả độc đảng.
Ngân hàng Thế giới định nghĩa các nước có thu nhập trung bình là những quốc gia có thu nhập bình quân đầu người từ 1.136 đến 13.845 USD. Việt Nam hiện ở mức khoảng 4.110 USD. Ranh giới này có phần mang tính tương đối và một số nhà kinh tế còn tranh luận về khái niệm bẫy thu nhập trung bình.
Nhưng về cơ bản, bẫy này mô tả sự sụt giảm mạnh và kéo dài trong tăng trưởng mà các quốc gia thường gặp phải khi đạt đến mức "thu nhập trung bình". Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) giải thích rằng điều này xảy ra vì họ bị "mắc kẹt giữa công nghệ tiên tiến thay đổi nhanh chóng của các nước giàu và sự cạnh tranh trong các sản phẩm truyền thống từ các quốc gia nghèo với mức lương thấp".
Dưới đây là ba lý do khiến tôi tin rằng Việt Nam có vị thế đặc biệt để tạo ra bước đột phá:
Thứ nhất, Việt Nam đã phát triển thành một trung tâm thương mại lớn của châu Á. Điều này nhờ vào ba lợi thế (ngoài yếu tố cơ bản là lao động trẻ giá rẻ và dồi dào): vị trí gần Trung Quốc (có chung biên giới đất liền dài 1.300km); đường bờ biển dài gần các tuyến hàng hải quan trọng (3.300km dọc theo Biển Đông); và chính trị tương đối ổn định, trung lập.
Nhờ đó, Việt Nam đã vượt lên so với các quốc gia khác trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Dòng vốn FDI hàng năm từ năm 2015 đến nay chiếm gần 5% GDP của Việt Nam, cao hơn đáng kể so với Trung Quốc và Ấn Độ. (Hàn Quốc, Singapore và Nhật Bản là những nhà đầu tư chính trong nhiều thập kỷ qua.)
Nhờ vậy, Việt Nam đã gắn kết với chuỗi cung ứng toàn cầu hơn nhiều so với các quốc gia đang công nghiệp hóa khác. Tỷ trọng xuất khẩu hàng hóa toàn cầu của Việt Nam đã tăng từ 0,1% năm 1996 lên 1,7% vào năm 2022, vượt qua nhiều nước cùng nhóm và ngang bằng với Ấn Độ.
Sự tập trung của các tập đoàn toàn cầu đã giúp Việt Nam duy trì tăng trưởng ngay cả khi các mô hình thương mại thay đổi. Các công ty đa quốc gia tiếp tục duy trì hoạt động tại Việt Nam và mở rộng sản xuất. Chẳng hạn, từ năm 2007 đến 2022, Việt Nam bổ sung 44 sản phẩm xuất khẩu mới - hơn gấp đôi so với Ấn Độ và Trung Quốc, theo Atlas of Economic Complexity của Đại học Harvard. Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung cũng mang lại lợi thế cho Việt Nam, khi các công ty chuyển sang Việt Nam để giảm rủi ro chuỗi cung ứng.
Như vậy, Việt Nam không chỉ là một quốc gia trung gian mà còn là một trung tâm sản xuất công nghiệp thực thụ - và đó chính là điểm mạnh của nước này. (Nghiên cứu của Harvard Business Review cho thấy chỉ khoảng 16,5% xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ năm 2021 là do việc tái định tuyến để tránh thuế quan của Mỹ.)
Về rào cản thuế quan, Trịnh Nguyễn, chuyên gia kinh tế khu vực châu Á mới nổi tại Natixis, đề xuất Việt Nam có thể giảm thiểu tác động của bất kỳ thuế quan nào từ chính quyền Trump bằng ba chiến lược:
Các quan chức Việt Nam đã thể hiện sự sẵn sàng hợp tác với Mỹ. Và với vai trò là trung tâm của các tập đoàn toàn cầu gần các tuyến thương mại quan trọng, Việt Nam có khả năng đa dạng hóa sang các thị trường mới.
Sự hiện diện của nhiều tập đoàn đa quốc gia Mỹ tại Việt Nam - bao gồm Apple, Boeing, Intel và Coca-Cola - cũng có thể giúp hạn chế bất kỳ động thái tăng thuế nào. (Tổ chức Trump gần đây đã ký một thỏa thuận phát triển khu phức hợp sân golf và khách sạn trị giá 1,5 tỷ USD tại Việt Nam; SpaceX của Elon Musk cũng có kế hoạch đầu tư với quy mô tương tự.)
Quan trọng hơn cả, Việt Nam đã chuyển hóa lợi thế sản xuất để tiến lên chuỗi giá trị cao hơn. Những quốc gia mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình thường chỉ tập trung vào sản xuất giá rẻ, sau đó mất lợi thế cạnh tranh chi phí vào tay các quốc gia khác. Nhưng các sản phẩm công nghệ cao (điện thoại thông minh, linh kiện máy tính và vi mạch) hiện chiếm 43% tổng xuất khẩu sản xuất của Việt Nam.
Điều này giúp nền công nghiệp của Việt Nam có sức bền: việc chuyển đổi sản xuất công nghệ cao sang nơi khác không dễ dàng và nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa công nghệ cao luôn lớn.
Thứ hai, nền tảng cho tốc độ tăng trưởng kinh tế bền vững và nhanh chóng của Việt Nam chính là một chính phủ có tư duy cải cách đáng ngạc nhiên. Sau sự tàn phá kinh tế từ chiến tranh và nạn đói do mô hình kế hoạch hóa tập trung gây ra, Đảng Cọng sả đã tiến hành cải cách thị trường theo hướng tự do hóa - được biết đến với tên gọi Đổi Mới - vào cuối những năm 1980.
Cùng với quá trình tư nhân hóa, Đảng Cọng sả đã mở cửa Việt Nam cho dòng vốn đầu tư nước ngoài, giảm rào cản thương mại và tham gia các hiệp định thương mại tự do nhằm theo đuổi mô hình phát triển dựa trên xuất khẩu.
Điều này đã hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi từ nền kinh tế nông nghiệp sang công nghiệp. Nhưng chính phủ cũng thể hiện sự linh hoạt đáng ngạc nhiên khi đối phó với những thách thức tăng trưởng bằng các cải cách cơ cấu, bao gồm việc giảm quyền lực của doanh nghiệp nhà nước, đầu tư vào hạ tầng và an ninh năng lượng, cũng như cung cấp các ưu đãi về thuế và quy định.
Những động thái này đã giúp Việt Nam vươn lên trong chuỗi giá trị công nghiệp và duy trì khả năng cạnh tranh. Đây không phải là sự thay đổi mang tính bề nổi. Theo Economist Intelligence Unit, Việt Nam là quốc gia có môi trường kinh doanh cải thiện mạnh nhất thế giới trong hai thập kỷ qua.
Tuần trước, Việt Nam đã thông qua đợt cải cách quy mô lớn nhất kể từ Đổi Mới, bao gồm việc xóa bỏ năm bộ, bốn cơ quan chính phủ và năm kênh truyền hình nhà nước. Gần 100.000 công việc trong khu vực công sẽ bị ảnh hưởng. (Hãy xem và học hỏi, ông Musk.)
Sự cởi mở đáng ngạc nhiên của Đảng Cọng sả Việt Nam đối với cải cách thị trường có lẽ xuất phát từ lợi thế độc đáo thứ ba của Việt Nam - con người. (Nguyễn cho rằng việc so sánh với Trung Quốc, một láng giềng cọng sả phát triển hơn, cũng đóng vai trò nhất định.)
"Các nhà kinh tế thường đánh giá thấp tầm quan trọng của các yếu tố 'mềm'", Rainer Zitelmann, tác giả cuốn Làm thế nào để các quốc gia thoát nghèo, nhận định. "Người Việt Nam có sự ngưỡng mộ lớn đối với sự giàu có, tinh thần khởi nghiệp và chủ nghĩa tư bản, và là một trong những dân tộc ít ghen tị nhất về mặt xã hội".
Nghiên cứu của Zitelmann trên 13 nền kinh tế lớn cho thấy người Việt Nam gắn sự giàu có với những phẩm chất cá nhân tích cực hơn bất kỳ quốc gia nào khác trong khảo sát. Chẳng hạn, người Việt Nam có xu hướng coi người giàu là sáng tạo, thông minh và trung thực hơn so với người Mỹ, Anh và Đức.
Những quan điểm văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nền kinh tế (tôi sẽ phân tích thêm trong bản tin Chủ nhật tới). Đối với nền kinh tế Việt Nam, thái độ tích cực đối với việc tạo dựng sự giàu có mang lại ba lợi ích đặc biệt.
Thứ nhất, giáo dục và đào tạo được đề cao. Chính phủ đã đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống giáo dục của Việt Nam, vốn được quốc tế đánh giá cao. Quốc gia này đạt thứ hạng vượt trội trên Chỉ số Vốn Nhân lực của Ngân hàng Thế giới, một chỉ số kết hợp các yếu tố sức khỏe và giáo dục để đo lường mức độ phát triển con người mà một đứa trẻ sinh ra hôm nay có thể đạt được vào năm 18 tuổi.
Thứ hai, tinh thần khởi nghiệp rất mạnh mẽ. Hơn 50% trong tổng dân số 100 triệu người của Việt Nam dưới 35 tuổi - và nhiều người trẻ có tham vọng thành lập công ty riêng. Theo dữ liệu mới nhất từ Tracxn, một cơ sở dữ liệu theo dõi startup, Việt Nam hiện có 6 "kỳ lân" (công ty khởi nghiệp được định giá từ 1 tỷ USD trở lên), nhiều hơn cả Tây Ban Nha và Ý.
Thứ ba, Việt Nam có thái độ tiến bộ đặc biệt đối với vai trò của phụ nữ trong lực lượng lao động. Tỷ lệ tham gia lao động của nữ giới thấp thường là rào cản đối với khả năng tăng trưởng nhanh và tận dụng lợi thế dân số trẻ của nhiều quốc gia. Nhưng Việt Nam là một ngoại lệ. Quốc gia này có tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động cao nhất thế giới, vượt cả mức trung bình của các nước phát triển.
Dù vậy, Việt Nam vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Nền kinh tế cần phát triển hơn nữa trong các lĩnh vực dịch vụ giá trị cao và ngành công nghiệp bậc bốn. Cơ sở hạ tầng và kỹ năng lao động cần được đầu tư nhiều hơn. Tham nhũng và sự can thiệp của nhà nước vẫn là vấn đề tồn tại. Cũng có nhiều rủi ro khác - các nhà ngoại giao cần khéo léo điều hướng các cơn gió địa chính trị. Dòng vốn FDI có thể dễ biến động.
Nhưng như Ngân hàng Thế giới đã chỉ ra trong một báo cáo gần đây, "một số ít quốc gia đã chuyển đổi nhanh chóng từ thu nhập trung bình lên thu nhập cao đều làm được điều đó bằng cách kiềm chế lợi ích nhóm, xây dựng nguồn nhân lực và hiện đại hóa chính sách và thể chế".
Trên quỹ đạo hiện tại - với một chính phủ có tư duy cải cách và một dân tộc năng động - nếu có quốc gia nào có thể vượt qua bẫy thu nhập trung bình thì đó chính là Việt Nam.
www.ft.com
Sự cởi mở đáng ngạc nhiên của Đảng Cọng sả Việt Nam đối với các cải cách thị trường có thể làm giàu cho quốc gia © AFP qua Getty Images
Chủ nhật vui vẻ, các độc giả. Đã đến lúc theo dõi chuyến thăm Việt Nam của tôi hồi tháng Một.
Hà Nội, thủ đô, đang sôi động hơn bao giờ hết. Người Việt Nam sáng tạo, chăm chỉ và hiếu khách. Ẩm thực thì tuyệt vời.
Trên lý thuyết, mọi thứ cũng rất tốt. Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới, với mức tăng trưởng trung bình gần 7% mỗi năm kể từ năm 1990. Ngay cả vào năm 2020, khi hầu hết các quốc gia rơi vào suy thoái do đại dịch, Việt Nam vẫn tiếp tục mở rộng. Ngân hàng Thế giới dự báo quốc gia Đông Nam Á này có thể đạt mức tăng trưởng gần 6,5% trong năm nay và năm sau.
Vì vậy, trong cuộc thảo luận phản biện tuần này, tôi sẽ lập luận rằng Việt Nam có thể thoát khỏi cái gọi là "bẫy thu nhập trung bình".
Đây là một thách thức lớn vì ba lý do. Thứ nhất, nền kinh tế xuất khẩu của Việt Nam đang nằm trong tầm ngắm của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Sau Trung Quốc và Mexico, Việt Nam là quốc gia có thâm hụt thương mại hàng hóa lớn thứ ba với Mỹ. Thứ hai, kể từ năm 1960, chỉ có hơn 20 quốc gia thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Thứ ba, Việt Nam là một nhà nước cọng sả độc đảng.
Ngân hàng Thế giới định nghĩa các nước có thu nhập trung bình là những quốc gia có thu nhập bình quân đầu người từ 1.136 đến 13.845 USD. Việt Nam hiện ở mức khoảng 4.110 USD. Ranh giới này có phần mang tính tương đối và một số nhà kinh tế còn tranh luận về khái niệm bẫy thu nhập trung bình.
Nhưng về cơ bản, bẫy này mô tả sự sụt giảm mạnh và kéo dài trong tăng trưởng mà các quốc gia thường gặp phải khi đạt đến mức "thu nhập trung bình". Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) giải thích rằng điều này xảy ra vì họ bị "mắc kẹt giữa công nghệ tiên tiến thay đổi nhanh chóng của các nước giàu và sự cạnh tranh trong các sản phẩm truyền thống từ các quốc gia nghèo với mức lương thấp".
Dưới đây là ba lý do khiến tôi tin rằng Việt Nam có vị thế đặc biệt để tạo ra bước đột phá:
Thứ nhất, Việt Nam đã phát triển thành một trung tâm thương mại lớn của châu Á. Điều này nhờ vào ba lợi thế (ngoài yếu tố cơ bản là lao động trẻ giá rẻ và dồi dào): vị trí gần Trung Quốc (có chung biên giới đất liền dài 1.300km); đường bờ biển dài gần các tuyến hàng hải quan trọng (3.300km dọc theo Biển Đông); và chính trị tương đối ổn định, trung lập.
Nhờ đó, Việt Nam đã vượt lên so với các quốc gia khác trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Dòng vốn FDI hàng năm từ năm 2015 đến nay chiếm gần 5% GDP của Việt Nam, cao hơn đáng kể so với Trung Quốc và Ấn Độ. (Hàn Quốc, Singapore và Nhật Bản là những nhà đầu tư chính trong nhiều thập kỷ qua.)
Nhờ vậy, Việt Nam đã gắn kết với chuỗi cung ứng toàn cầu hơn nhiều so với các quốc gia đang công nghiệp hóa khác. Tỷ trọng xuất khẩu hàng hóa toàn cầu của Việt Nam đã tăng từ 0,1% năm 1996 lên 1,7% vào năm 2022, vượt qua nhiều nước cùng nhóm và ngang bằng với Ấn Độ.
Như vậy, Việt Nam không chỉ là một quốc gia trung gian mà còn là một trung tâm sản xuất công nghiệp thực thụ - và đó chính là điểm mạnh của nước này. (Nghiên cứu của Harvard Business Review cho thấy chỉ khoảng 16,5% xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ năm 2021 là do việc tái định tuyến để tránh thuế quan của Mỹ.)
Về rào cản thuế quan, Trịnh Nguyễn, chuyên gia kinh tế khu vực châu Á mới nổi tại Natixis, đề xuất Việt Nam có thể giảm thiểu tác động của bất kỳ thuế quan nào từ chính quyền Trump bằng ba chiến lược:
Các quan chức Việt Nam đã thể hiện sự sẵn sàng hợp tác với Mỹ. Và với vai trò là trung tâm của các tập đoàn toàn cầu gần các tuyến thương mại quan trọng, Việt Nam có khả năng đa dạng hóa sang các thị trường mới.
Sự hiện diện của nhiều tập đoàn đa quốc gia Mỹ tại Việt Nam - bao gồm Apple, Boeing, Intel và Coca-Cola - cũng có thể giúp hạn chế bất kỳ động thái tăng thuế nào. (Tổ chức Trump gần đây đã ký một thỏa thuận phát triển khu phức hợp sân golf và khách sạn trị giá 1,5 tỷ USD tại Việt Nam; SpaceX của Elon Musk cũng có kế hoạch đầu tư với quy mô tương tự.)
Quan trọng hơn cả, Việt Nam đã chuyển hóa lợi thế sản xuất để tiến lên chuỗi giá trị cao hơn. Những quốc gia mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình thường chỉ tập trung vào sản xuất giá rẻ, sau đó mất lợi thế cạnh tranh chi phí vào tay các quốc gia khác. Nhưng các sản phẩm công nghệ cao (điện thoại thông minh, linh kiện máy tính và vi mạch) hiện chiếm 43% tổng xuất khẩu sản xuất của Việt Nam.
Điều này giúp nền công nghiệp của Việt Nam có sức bền: việc chuyển đổi sản xuất công nghệ cao sang nơi khác không dễ dàng và nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa công nghệ cao luôn lớn.
Thứ hai, nền tảng cho tốc độ tăng trưởng kinh tế bền vững và nhanh chóng của Việt Nam chính là một chính phủ có tư duy cải cách đáng ngạc nhiên. Sau sự tàn phá kinh tế từ chiến tranh và nạn đói do mô hình kế hoạch hóa tập trung gây ra, Đảng Cọng sả đã tiến hành cải cách thị trường theo hướng tự do hóa - được biết đến với tên gọi Đổi Mới - vào cuối những năm 1980.
Cùng với quá trình tư nhân hóa, Đảng Cọng sả đã mở cửa Việt Nam cho dòng vốn đầu tư nước ngoài, giảm rào cản thương mại và tham gia các hiệp định thương mại tự do nhằm theo đuổi mô hình phát triển dựa trên xuất khẩu.
Điều này đã hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi từ nền kinh tế nông nghiệp sang công nghiệp. Nhưng chính phủ cũng thể hiện sự linh hoạt đáng ngạc nhiên khi đối phó với những thách thức tăng trưởng bằng các cải cách cơ cấu, bao gồm việc giảm quyền lực của doanh nghiệp nhà nước, đầu tư vào hạ tầng và an ninh năng lượng, cũng như cung cấp các ưu đãi về thuế và quy định.
Những động thái này đã giúp Việt Nam vươn lên trong chuỗi giá trị công nghiệp và duy trì khả năng cạnh tranh. Đây không phải là sự thay đổi mang tính bề nổi. Theo Economist Intelligence Unit, Việt Nam là quốc gia có môi trường kinh doanh cải thiện mạnh nhất thế giới trong hai thập kỷ qua.
Tuần trước, Việt Nam đã thông qua đợt cải cách quy mô lớn nhất kể từ Đổi Mới, bao gồm việc xóa bỏ năm bộ, bốn cơ quan chính phủ và năm kênh truyền hình nhà nước. Gần 100.000 công việc trong khu vực công sẽ bị ảnh hưởng. (Hãy xem và học hỏi, ông Musk.)
Sự cởi mở đáng ngạc nhiên của Đảng Cọng sả Việt Nam đối với cải cách thị trường có lẽ xuất phát từ lợi thế độc đáo thứ ba của Việt Nam - con người. (Nguyễn cho rằng việc so sánh với Trung Quốc, một láng giềng cọng sả phát triển hơn, cũng đóng vai trò nhất định.)
"Các nhà kinh tế thường đánh giá thấp tầm quan trọng của các yếu tố 'mềm'", Rainer Zitelmann, tác giả cuốn Làm thế nào để các quốc gia thoát nghèo, nhận định. "Người Việt Nam có sự ngưỡng mộ lớn đối với sự giàu có, tinh thần khởi nghiệp và chủ nghĩa tư bản, và là một trong những dân tộc ít ghen tị nhất về mặt xã hội".
Nghiên cứu của Zitelmann trên 13 nền kinh tế lớn cho thấy người Việt Nam gắn sự giàu có với những phẩm chất cá nhân tích cực hơn bất kỳ quốc gia nào khác trong khảo sát. Chẳng hạn, người Việt Nam có xu hướng coi người giàu là sáng tạo, thông minh và trung thực hơn so với người Mỹ, Anh và Đức.
Những quan điểm văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nền kinh tế (tôi sẽ phân tích thêm trong bản tin Chủ nhật tới). Đối với nền kinh tế Việt Nam, thái độ tích cực đối với việc tạo dựng sự giàu có mang lại ba lợi ích đặc biệt.
Thứ nhất, giáo dục và đào tạo được đề cao. Chính phủ đã đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống giáo dục của Việt Nam, vốn được quốc tế đánh giá cao. Quốc gia này đạt thứ hạng vượt trội trên Chỉ số Vốn Nhân lực của Ngân hàng Thế giới, một chỉ số kết hợp các yếu tố sức khỏe và giáo dục để đo lường mức độ phát triển con người mà một đứa trẻ sinh ra hôm nay có thể đạt được vào năm 18 tuổi.
Thứ hai, tinh thần khởi nghiệp rất mạnh mẽ. Hơn 50% trong tổng dân số 100 triệu người của Việt Nam dưới 35 tuổi - và nhiều người trẻ có tham vọng thành lập công ty riêng. Theo dữ liệu mới nhất từ Tracxn, một cơ sở dữ liệu theo dõi startup, Việt Nam hiện có 6 "kỳ lân" (công ty khởi nghiệp được định giá từ 1 tỷ USD trở lên), nhiều hơn cả Tây Ban Nha và Ý.
Thứ ba, Việt Nam có thái độ tiến bộ đặc biệt đối với vai trò của phụ nữ trong lực lượng lao động. Tỷ lệ tham gia lao động của nữ giới thấp thường là rào cản đối với khả năng tăng trưởng nhanh và tận dụng lợi thế dân số trẻ của nhiều quốc gia. Nhưng Việt Nam là một ngoại lệ. Quốc gia này có tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động cao nhất thế giới, vượt cả mức trung bình của các nước phát triển.
Dù vậy, Việt Nam vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Nền kinh tế cần phát triển hơn nữa trong các lĩnh vực dịch vụ giá trị cao và ngành công nghiệp bậc bốn. Cơ sở hạ tầng và kỹ năng lao động cần được đầu tư nhiều hơn. Tham nhũng và sự can thiệp của nhà nước vẫn là vấn đề tồn tại. Cũng có nhiều rủi ro khác - các nhà ngoại giao cần khéo léo điều hướng các cơn gió địa chính trị. Dòng vốn FDI có thể dễ biến động.
Nhưng như Ngân hàng Thế giới đã chỉ ra trong một báo cáo gần đây, "một số ít quốc gia đã chuyển đổi nhanh chóng từ thu nhập trung bình lên thu nhập cao đều làm được điều đó bằng cách kiềm chế lợi ích nhóm, xây dựng nguồn nhân lực và hiện đại hóa chính sách và thể chế".
Trên quỹ đạo hiện tại - với một chính phủ có tư duy cải cách và một dân tộc năng động - nếu có quốc gia nào có thể vượt qua bẫy thu nhập trung bình thì đó chính là Việt Nam.
Vietnam can escape the middle-income trap
The nation’s unique advantages will propel it forward
www.ft.com
