Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng

Thường được gọi là “hara – kiri”, Seppuku là một nghi lễ tự sát bắt nguồn từ những chiến binh Samurai. Theo tinh thần Samurai, mổ bụng tự sát là một cái chết cao quý, là nghi lễ trang trọng nhất để thể hiện lòng trung thành và tự tôn danh dự của một Samurai chân chính.
Seppuku (tiếng Nhật: 切腹, Hán Việt: thiết phúc, có nghĩa là “mổ bụng“) là một nghi thức xưa của người Nhật. Theo nghi thức này, một Samurai sẽ tự mổ bụng tuẫn tiết khi bị thất thủ hay khi chủ bị chết để tránh bị rơi vào tay quân thù và bị làm nhục.
Seppuku được xem là một phần chân chính của võ sĩ đạo. Việc tự mổ bụng không chỉ là cách các Samurai tránh rơi vào tay quân thù mà còn có thể được các lãnh chúa ra lệnh phải tự mổ bụng.Sau này, các Samurai bị ô nhục được phép tự mổ bụng thay vì hành quyết theo cách thông thường.
Mục đích chính của nghi lễ này là bảo vệ danh dự của Samurai, vì thế, nếu không thuộc tầng lớp võ sĩ đạo, sẽ không bao giờ được thực hiện nghi lễ này.
Tinh thần võ sĩ đạo trở thành chuẩn mực ứng xử của người dân xứ Phù Tang
Người đầu tiên thực hiện nghi thức Seppuku là một nhà thơ – chiến binh Samurai có tên là Minamoto no Yorimasa. Ông đã dùng cách này để giữ gìn danh dự của một võ đạo khi bị kẻ thù bắt giữ trong một trận chiến.
Điều đặc biệt là, không phải Samurai nào cũng được tự chọn cho mình cái chết danh dự . Thường chỉ những người lập nhiều công lớn như tướng quân, đội trưởng…. mới được thực hiện nghi thức Seppuku long trọng.
Đến những năm 1400, Seppuku – mổ bụng tuẫn tiết đã biến thành một hình thức tử hình phổ biến đối với các Samurai phạm tội. Trong bất cứ trường hợp nào thì đây cũng được coi là một hành động và sự hy sinh vô cùng dũng cảm, thể hiện tinh thần của Bushido, một bộ quy ước hành vi cổ xưa của các samurai.
Bên cạnh đó, còn có một nghi lễ tương tự dành cho phụ nữ, gọi là “Jigai”. Theo đó, người phụ nữ sẽ cắt cổ họng mình bằng một con dao đặc biệt được gọi là “tanto”.
Cùng với sự suy giảm của Samurai vào cuối thế kỉ 19, nghi lễ mổ bụng không còn được thịnh hành. Tuy vậy, nó vẫn không biến mất hoàn toàn.
Tướng Nogi Maresuke của Nhật Bản đã tự mổ bụng mình vào năm 1912 để thể hiện sự trung thành với Hoàng đế Meiji khi ông qua đời. Trong thế chiến thứ hai cũng có rất nhiều binh sĩ cũng đã chọn mổ bụng tự sát thay vì đầu hàng.
Mổ bụng (Seppuku) là hình thức tuẫn tiết nhằm bảo vệ danh dự của chiến binh Samurai Nhật Bản, những người không chịu đầu hàng kẻ địch hay sống trong ô nhục.
Seppuku thường diễn ra theo nghi lễ riêng. Theo luật của các Samurai, mổ bụng tự sát là cách giúp các chiến binh tránh rơi vào tay quân thù. Tuy nhiên, nó cũng được dùng làm hình phạt đối với các Samurai phạm tội. Những người cảm thấy hổ thẹn cũng có thể thực hiện nghi lễ này nhằm lấy lại danh dự của bản thân.
Tiếp đó, người Samurai này sẽ ăn những món ăn mà họ yêu thích. Khi ăn xong, họ sẽ được ban một thanh đoản kiếm wakizashi, đặt ngay ngắn trước mặt.
Sau khi cởi áo Kimono, võ sĩ Samurai sẽ ngồi kiểu Seiza, cẩn thận lấy dây đai áo buộc xuống dưới hai đầu gối để giữ cho mình khi mổ bụng vẫn giữ được tư thế ngã sập (thay vì ngã ngửa), tạo một tư thế xứng đáng với tinh thần Samurai.
Khi thực hiện nghi lễ, các Sumurai thường tắm rửa sạch sẽ, mặc áo dài trắng và dùng món ăn họ thích nhất. Dụng cụ mổ bụng được gọi là Tantō, một thanh đoản kiếm. Sau khi cởi áo, Sumurai sẽ đâm kiếm vào bụng.
[td]Trong thời kỳ hưng thịnh, nghi lễ thường diễn ra trước sự chứng kiến của nhiều người vì mục đích chính là bảo vệ danh dự của võ sĩ đạo. [/td]
Khi Sumurai tự rạch bụng, một võ sĩ đạo khác được gọi là Kaishakunin sẽ cầm thanh trường kiếm đứng phía sau. Ngay khi nghi lễ Seppuku kết thúc, Kaishakunin sẽ kết liễu võ sĩ đạo bằng cách chém đầu.
Thông thường, Kaishakunin sẽ là những người thân thiết với Samurai.
Một số Samurai chọn cách chết đau đớn hơn trong nghi lễ Seppuku là Jūmonji-giri, hay Cắt hình chữ thập. Ngoài vết rạch ngang bụng, họ phải tự rạch thêm một đường khác từ trên xuống. Nghi lễ này không có Kaishakunin nên người tuẫn tiết sẽ chết từ từ trong sự đau đớn
Seppuku còn là hình phạt đối với những Samurai phạm tội. Nếu một võ sĩ đạo từ chối thực hiện hình phạt, anh ta sẽ bị chặt đầu.
Phụ nữ trong xã hội Nhật Bản cũng chọn cách tuẫn tiết để thể hiện tình cảm với chồng hay tránh bị làm nhục. Nghi lễ này được gọi là Jigaki.
Seppuku thịnh hành trong kỷ nguyên võ sĩ đạo, vốn đã chấm dứt từ lâu trên lãnh thổ Nhật Bản. Tuy nhiên, tinh thần Samurai vẫn tác động mạnh tới đàn ông nước Nhật ngày nay. Các tài liệu lịch sử ghi nhận nhiều trường hợp tuẫn tiết để bảo vệ danh dự, đặc biệt sau khi Phát xít Nhật thất bại trong Thế chiến II.
Seppuku (tiếng Nhật: 切腹, Hán Việt: thiết phúc, có nghĩa là “mổ bụng“) là một nghi thức xưa của người Nhật. Theo nghi thức này, một Samurai sẽ tự mổ bụng tuẫn tiết khi bị thất thủ hay khi chủ bị chết để tránh bị rơi vào tay quân thù và bị làm nhục.
Seppuku được xem là một phần chân chính của võ sĩ đạo. Việc tự mổ bụng không chỉ là cách các Samurai tránh rơi vào tay quân thù mà còn có thể được các lãnh chúa ra lệnh phải tự mổ bụng.Sau này, các Samurai bị ô nhục được phép tự mổ bụng thay vì hành quyết theo cách thông thường.
Mục đích chính của nghi lễ này là bảo vệ danh dự của Samurai, vì thế, nếu không thuộc tầng lớp võ sĩ đạo, sẽ không bao giờ được thực hiện nghi lễ này.
2. Nghi thức mổ bụng Seppuku và cái chết danh dự của Samurai chân chính
2.1 Nghi thức Seppuku có từ khi nào?
Nghi thức tự sát cổ xưa này có từ thời Edo của Nhật Bản. Tuy nhiên, hình thức này đã được hoàn toàn bãi bỏ vào năm 1873, sau cuộc cải cách của Thiên hoàng Minh Trị.
Người đầu tiên thực hiện nghi thức Seppuku là một nhà thơ – chiến binh Samurai có tên là Minamoto no Yorimasa. Ông đã dùng cách này để giữ gìn danh dự của một võ đạo khi bị kẻ thù bắt giữ trong một trận chiến.
Điều đặc biệt là, không phải Samurai nào cũng được tự chọn cho mình cái chết danh dự . Thường chỉ những người lập nhiều công lớn như tướng quân, đội trưởng…. mới được thực hiện nghi thức Seppuku long trọng.
Đến những năm 1400, Seppuku – mổ bụng tuẫn tiết đã biến thành một hình thức tử hình phổ biến đối với các Samurai phạm tội. Trong bất cứ trường hợp nào thì đây cũng được coi là một hành động và sự hy sinh vô cùng dũng cảm, thể hiện tinh thần của Bushido, một bộ quy ước hành vi cổ xưa của các samurai.
Bên cạnh đó, còn có một nghi lễ tương tự dành cho phụ nữ, gọi là “Jigai”. Theo đó, người phụ nữ sẽ cắt cổ họng mình bằng một con dao đặc biệt được gọi là “tanto”.
Cùng với sự suy giảm của Samurai vào cuối thế kỉ 19, nghi lễ mổ bụng không còn được thịnh hành. Tuy vậy, nó vẫn không biến mất hoàn toàn.
Tướng Nogi Maresuke của Nhật Bản đã tự mổ bụng mình vào năm 1912 để thể hiện sự trung thành với Hoàng đế Meiji khi ông qua đời. Trong thế chiến thứ hai cũng có rất nhiều binh sĩ cũng đã chọn mổ bụng tự sát thay vì đầu hàng.
Mổ bụng (Seppuku) là hình thức tuẫn tiết nhằm bảo vệ danh dự của chiến binh Samurai Nhật Bản, những người không chịu đầu hàng kẻ địch hay sống trong ô nhục.
![]() |
Seppuku – Cái chết danh dự được thực hiện như thế nào?
Khi bắt đầu nghi lễ Seppuku, Samurai sẽ được tắm rửa sạch sẽ để phủi hết bụi trần, để cơ thể được thanh sạch nhất. Họ sẽ được choàng trên mình một chiếc áo Kimono màu trắng một cách cẩn thận, thể hiện khí phách của một người anh hùng. Họ ngồi trên một tấm thảm đặc biệt chỉ dành riêng cho nghi thức Seppuku và viết một bài thơ cuối cùng gọi là bài thơ chết.Tiếp đó, người Samurai này sẽ ăn những món ăn mà họ yêu thích. Khi ăn xong, họ sẽ được ban một thanh đoản kiếm wakizashi, đặt ngay ngắn trước mặt.
Sau khi cởi áo Kimono, võ sĩ Samurai sẽ ngồi kiểu Seiza, cẩn thận lấy dây đai áo buộc xuống dưới hai đầu gối để giữ cho mình khi mổ bụng vẫn giữ được tư thế ngã sập (thay vì ngã ngửa), tạo một tư thế xứng đáng với tinh thần Samurai.

Trong thời kỳ hưng thịnh, nghi lễ thường diễn ra trước sự chứng kiến của nhiều người vì mục đích chính là bảo vệ danh dự của võ sĩ đạo.
![]() |
Khi Sumurai tự rạch bụng, một võ sĩ đạo khác được gọi là Kaishakunin sẽ cầm thanh trường kiếm đứng phía sau. Ngay khi nghi lễ Seppuku kết thúc, Kaishakunin sẽ kết liễu võ sĩ đạo bằng cách chém đầu.
![]() |
Thông thường, Kaishakunin sẽ là những người thân thiết với Samurai.

Một số Samurai chọn cách chết đau đớn hơn trong nghi lễ Seppuku là Jūmonji-giri, hay Cắt hình chữ thập. Ngoài vết rạch ngang bụng, họ phải tự rạch thêm một đường khác từ trên xuống. Nghi lễ này không có Kaishakunin nên người tuẫn tiết sẽ chết từ từ trong sự đau đớn.
![]() |
Seppuku còn là hình phạt đối với những Samurai phạm tội. Nếu một võ sĩ đạo từ chối thực hiện hình phạt, anh ta sẽ bị chặt đầu.

Phụ nữ trong xã hội Nhật Bản cũng chọn cách tuẫn tiết để thể hiện tình cảm với chồng hay tránh bị làm nhục. Nghi lễ này được gọi là Jigaki.
![]() |
Seppuku thịnh hành trong kỷ nguyên võ sĩ đạo, vốn đã chấm dứt từ lâu trên lãnh thổ Nhật Bản. Tuy nhiên, tinh thần Samurai vẫn tác động mạnh tới đàn ông nước Nhật ngày nay. Các tài liệu lịch sử ghi nhận nhiều trường hợp tuẫn tiết để bảo vệ danh dự, đặc biệt sau khi Phát xít Nhật thất bại trong Thế chiến II.
![]() |
Sửa lần cuối: