• 🚀 Đăng ký ngay để không bỏ lỡ những nội dung chất lượng! 💯 Hoàn toàn miễn phí!

Có Video Chủ nghĩa hiện thực (Realism) trong quan hệ quốc tế & ảo ảnh lợi ích quốc gia.

I. Giới thiệu sơ lược về Realism.

Chủ nghĩa hiện thực" trong nghệ thuật tập trung vào miêu tả hiện thực, không lý tưởng hóa hay thêm yếu tố siêu nhiên. Nó xuất hiện mạnh mẽ vào thế kỷ 19, đặc biệt ở Pháp.

- Trong triết học, realism tin rằng sự vật tồn tại độc lập với nhận thức con người. Điều này khác với chủ nghĩa duy tâm, tập trung vào ý thức.

- Realism trong quan hệ quốc tế, vì nó cũng quan trọng. Nó tập trung vào quyền lực và lợi ích quốc gia, như từ trang Wikipedia về chủ nghĩa hiện thực trong quan hệ quốc tế.

- Trong văn hóa Việt Nam, realism ảnh hưởng lớn đến văn học và nghệ thuật, đặc biệt trong giai đoạn xã hội chủ nghĩa, khi chủ nghĩa hiện thực xã hội được khuyến khích.

Nghĩa của realism thay đổi tùy bối cảnh :

- Realism trong triết học nhấn mạnh sự tồn tại độc lập của sự vật, không phụ thuộc vào nhận thức. Điều này khác với chủ nghĩa duy tâm, tập trung vào ý thức.

- Chủ nghĩa hiện thực là một khái niệm có nhiều ý nghĩa, tùy thuộc vào bối cảnh, bao gồm triết học, nghệ thuật, văn học, quan hệ quốc tế và cuộc sống thực tế.

- Trong nghệ thuật và văn học, nó là phong trào thể hiện cuộc sống thực tế, không lý tưởng hóa, tập trung vào trải nghiệm hàng ngày của người bình thường.

- Trong triết học, nó tin rằng mọi thứ tồn tại độc lập với nhận thức của con người, như thế giới có thật ngoài ý thức.

- Trong quan hệ quốc tế, nó nhấn mạnh sự cạnh tranh và xung đột giữa các quốc gia, tập trung vào quyền lực và lợi ích quốc gia.

- Một điều thú vị là ở Việt Nam, chủ nghĩa hiện thực còn liên quan đến chủ nghĩa hiện thực xã hội, một phong cách nghệ thuật và văn học được nhà nước ủng hộ trong thời kỳ xã hội chủ nghĩa, thường ca ngợi thành tựu của giai cấp lao động.
 
II. Chủ Nghĩa Hiện Thực Trong Quan Hệ Quốc Tế: Từ Lý Thuyết Đến Ảo Ảnh "Lợi Ích Quốc Gia"

Đây là 1 video mới của HĐC. Full video :




Giới thiệu : Bài viết này được thúc đẩy bởi bối cảnh thời sự nóng bỏng: Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vừa tung ra loạt chiêu bài chính trị mới, từ vấn đề tài trợ USAID, chính sách cứng rắn với châu Âu và Ukraine, đến thái độ hòa hoãn bất ngờ với Nga.

Đây là cơ hội tuyệt vời để chúng ta nhìn lại chủ nghĩa hiện thực – không chỉ như một khung lý thuyết mà còn là một lăng kính đầy tranh cãi để phân tích các vấn đề quốc tế.

1. Chủ Nghĩa Hiện Thực: Hành Trình Phát Triển và Những Nhánh Chính

Chủ nghĩa hiện thực không phải là một khối lý thuyết đồng nhất. Nó đã phát triển qua nhiều giai đoạn, với mỗi nhánh phản ánh nỗ lực cải tiến hoặc khắc phục những hạn chế của nhánh trước. Hãy cùng điểm qua các cột mốc chính:

a. Hiện Thực Cổ Điển (Classical Realism)​

Nền tảng của chủ nghĩa hiện thực hiện đại được đặt bởi Hans Morgenthau trong tác phẩm kinh điển Politics Among Nations (1948). Morgenthau nhấn mạnh bốn điểm cốt lõi:

  • Bản chất con người là ích kỷ và khao khát quyền lực.
  • Bản chất này phản ánh hành vi của các quốc gia, vốn luôn tìm cách tối đa hóa quyền lực và lợi ích.
  • Chính trị quyền lực (power politics) và cân bằng quyền lực là yếu tố trung tâm.
  • Hợp tác quốc tế là điều khó đạt được, với cái nhìn bi quan về trật tự thế giới.
Morgenthau lấy cảm hứng từ các tư tưởng cổ điển như Thucydides (Peloponnesian War) hay Machiavelli (The Prince), ví dụ như sự cạnh tranh giữa Athens và Sparta để minh họa cho xung đột quyền lực. Tuy nhiên, lý thuyết của ông mang tính cá nhân khá mạnh – điều không ngạc nhiên khi ông vốn là một luật sư chuyển sang nghiên cứu chính trị ở tuổi trung niên.

b. Hiện Thực Cấu Trúc (Structural Realism)​

Đến năm 1979, Kenneth Waltz ra mắt Theory of International Politics, đưa ra một phiên bản khoa học hơn, gọi là hiện thực cấu trúc. Waltz tập trung vào:

  • Hệ thống quốc tế vô chính phủ.
  • Sự phân bổ năng lực vật chất (quân sự, kinh tế) không đồng đều giữa các quốc gia.
  • Các quốc gia hành động để bảo đảm an ninh hoặc thích nghi với cấu trúc hệ thống.
  • Cấu trúc quyết định hành vi quốc gia, chứ không phải bản chất con người.
Waltz phê phán Morgenthau quá phụ thuộc vào bản chất con người và thiếu tính hệ thống. Ông cho rằng hệ thống lưỡng cực (như thời Chiến tranh Lạnh) ổn định hơn hệ thống đa cực – một quan điểm gây tranh cãi với các nhà nghiên cứu ngày nay, bao gồm cả Việt Nam, vốn ủng hộ đa phương hóa.

c. Hiện Thực Tấn Công (Offensive Realism)​

John Mearsheimer, trong The Tragedy of Great Power Politics (2001), đưa chủ nghĩa hiện thực quay về hướng “máu me” hơn. Ông lập luận:

  • Các cường quốc luôn tìm cách tối đa hóa quyền lực (kinh tế, quân sự).
  • Bá quyền khu vực là mục tiêu tối thượng.
  • Hợp tác giữa các cường quốc là khó khăn do lo ngại về lợi ích tương đối.
  • Tập trung giải thích hành vi gây hấn của các cường quốc lớn.
Mearsheimer chỉ trích Waltz vì không lý giải được các hành vi bá quyền, nhưng giả định cố định rằng bá quyền là mục tiêu duy nhất của mọi cường quốc lại bị xem là thiếu linh hoạt và thiếu cẩn trọng khoa học.

d. Hiện Thực Hậu Cổ Điển (Post-Classical Realism)​

Robert Keohane, với After Hegemony (1984), mang đến một phiên bản đa chiều hơn:

  • Thừa nhận vai trò của thể chế quốc tế trong thúc đẩy hợp tác.
  • Quyền lực tương tác với chuẩn mực và quy tắc quốc tế.
  • Hợp tác quốc tế là khả thi, dù hệ thống vẫn vô chính phủ.
  • Định chế quốc tế đóng vai trò quan trọng trong hành vi quốc gia.
Nhánh này được đánh giá là khoa học và toàn diện nhất, đặt câu hỏi về tính bất biến của cấu trúc vô chính phủ mà các nhánh trước giả định.
 

2. “Lợi Ích Quốc Gia”: Một Ảo Ảnh Của Chủ Nghĩa Hiện Thực

Dù có nhiều nhánh khác nhau, tất cả các phiên bản chủ nghĩa hiện thực đều chia sẻ một giả định cốt lõi: tồn tại một “lợi ích quốc gia” hữu hình, có thể xác định được (identifiable national interest), thậm chí đôi khi được xem là bất biến. Nhưng liệu điều này có đúng?

a. USAID: Diễn Ngôn Đối Nghịch​

USAID từ lâu được xem là biểu tượng của quyền lực mềm Mỹ, thúc đẩy lợi ích quốc gia qua viện trợ nhân đạo và phát triển. Tuy nhiên, khi Trump lên nắm quyền, ông đã cắt giảm mạnh dòng tiền của USAID, với phe ủng hộ ông chỉ trích nó là “tốn kém” và “hỗ trợ kẻ thù”. Vậy đâu là lợi ích quốc gia thật sự? Là quyền lực mềm hay sự tiết kiệm ngân sách? Sự mâu thuẫn này cho thấy “lợi ích quốc gia” không phải là một khái niệm cố định, mà là sản phẩm của diễn ngôn (discourse) và diễn giải (interpretation).

b. Ukraine: Từ Đối Đầu Đến Hòa Hoãn​

Cuộc xung đột Nga-Ukraine càng làm rõ vấn đề. Theo hiện thực tấn công, Mỹ nên tăng viện trợ Ukraine và trừng phạt Nga để tối đa hóa quyền lực khi Nga suy yếu. Nhưng Trump lại chọn hòa hoãn với Nga, thậm chí giảm hỗ trợ Ukraine, đảo ngược chính sách đối ngoại Mỹ chỉ trong vài năm. Nếu “lợi ích quốc gia” là cố định, sao nó lại thay đổi 180 độ như vậy? Ngay cả ở Ukraine, Tổng thống Zelensky coi toàn vẹn lãnh thổ là lợi ích cốt lõi, nhưng phe ủng hộ Nga lại cho rằng nhượng bộ mới là con đường bảo vệ đất nước. Hai diễn ngôn đối lập này đặt dấu hỏi lớn cho tính xác định của khái niệm.

c. Napoleon và Harari: Lợi Ích Quốc Gia Là Gì?​

Nhà sử học Yuval Noah Harari, trong Nexus, phân tích thất bại của Napoleon để làm rõ vấn đề. Napoleon có thể chọn nhiều mục tiêu: thống trị châu Âu, vinh quang cá nhân, hay truyền bá lý tưởng cách mạng. Nhưng mục tiêu nào mới là “lợi ích quốc gia” của Pháp? Harari đặt câu hỏi: tại sao ưu tiên quốc gia Pháp thay vì quê hương Corsica của ông, hay gia tộc ông? Khái niệm này hóa ra phụ thuộc vào diễn giải chủ quan, chứ không phải một chân lý khách quan.

d. Biến Nội Địa: Yếu Tố Bị Bỏ Qua​

Chủ nghĩa hiện thực thường bỏ qua “biến nội địa” (domestic variables) – đảng phái, dư luận, định chế trong nước – vốn định hình chính sách đối ngoại. Trump thay đổi lập trường với Ukraine không hẳn vì mục tiêu đối ngoại rõ ràng, mà để đối lập với Biden, thu hút cử tri. Vụ Pentagon Papers năm 1971 cũng cho thấy điều tương tự: Tòa án Tối cao Mỹ ủng hộ New York Times công bố tài liệu mật, bất chấp lập luận “lợi ích quốc gia” của chính phủ. Những yếu tố nội địa này khiến khái niệm trở nên bất định.
 
=> Kết luận bài viết :
Chủ nghĩa hiện thực, dù phát triển qua nhiều nhánh, vẫn bộc lộ lỗ hổng lớn: giả định về một “lợi ích quốc gia” cố định và hữu hình là không thuyết phục. Từ USAID, Ukraine, đến Napoleon, chúng ta thấy nó là sản phẩm của diễn ngôn, bối cảnh, và biến nội địa, chứ không phải một thực thể khách quan. Điều này không có nghĩa lý thuyết này vô giá trị, nhưng nó không phải là khung quy chiếu toàn diện như nhiều người vẫn nghĩ.

Hy vọng bài viết này gợi mở cho bạn suy ngẫm về cách chúng ta sử dụng và phản biện chủ nghĩa hiện thực trong bối cảnh thời sự hôm nay. Nếu bạn không đồng tình, hãy xem đây là khởi điểm để đào sâu hơn, thậm chí xây dựng một phiên bản hoàn thiện hơn của lý thuyết này.
 
=> Kết luận bài viết :
Chủ nghĩa hiện thực, dù phát triển qua nhiều nhánh, vẫn bộc lộ lỗ hổng lớn: giả định về một “lợi ích quốc gia” cố định và hữu hình là không thuyết phục. Từ USAID, Ukraine, đến Napoleon, chúng ta thấy nó là sản phẩm của diễn ngôn, bối cảnh, và biến nội địa, chứ không phải một thực thể khách quan. Điều này không có nghĩa lý thuyết này vô giá trị, nhưng nó không phải là khung quy chiếu toàn diện như nhiều người vẫn nghĩ.

Hy vọng bài viết này gợi mở cho bạn suy ngẫm về cách chúng ta sử dụng và phản biện chủ nghĩa hiện thực trong bối cảnh thời sự hôm nay. Nếu bạn không đồng tình, hãy xem đây là khởi điểm để đào sâu hơn, thậm chí xây dựng một phiên bản hoàn thiện hơn của lý thuyết này.
Tựu trung là: tao thấy nó có vẻ giống cơ hội chủ nghĩa [opportunism] vì bản thân. :vozvn (25):
 
Titoism, Franco regime, non-aligned movement in cold war (1947-1989) đọc thực tế rồi rút ra lí thuyết thôi.
Chứ đọc lí thuyết bị điên mẹ nó mất. :burn_joss_stick:

Đọc để biết nền tảng gốc và sự thay đổi, phát triển của nó theo thời gian.

Ở Việt Nam, "chủ nghĩa hiện thực" (dịch từ "realism") có ý nghĩa quan trọng trong văn học và nghệ thuật, đặc biệt liên quan đến chủ nghĩa hiện thực xã hội (socialist realism):

Trước 1975:
Chủ nghĩa hiện thực xã hội là phong cách được nhà nước Việt Nam ủng hộ trong thời kỳ xã hội chủ nghĩa, đặc biệt từ sau Cách mạng Tháng Tám 1945. Nó nhấn mạnh vai trò của văn học và nghệ thuật như công cụ chính trị, phản ánh lý tưởng cách mạng, ca ngợi giai cấp lao động và thành tựu của đảng +S.

Ví dụ: các tác phẩm văn học thời kỳ kháng chiến thường mô tả hiện thực xã hội theo hướng lý tưởng hóa, như hình ảnh người nông dân anh hùng, chiến sĩ cách mạng kiên cường.


Sau năm 1975: Phong cách này bị thách thức do ảnh hưởng của toàn cầu hóa và kinh tế thị trường, dẫn đến sự suy giảm, như được phân tích trong Academia.
 
Đọc để biết nền tảng gốc và sự thay đổi, phát triển của nó theo thời gian.

Ở Việt Nam, "chủ nghĩa hiện thực" (dịch từ "realism") có ý nghĩa quan trọng trong văn học và nghệ thuật, đặc biệt liên quan đến chủ nghĩa hiện thực xã hội (socialist realism):

Trước 1975: Chủ nghĩa hiện thực xã hội là phong cách được nhà nước Việt Nam ủng hộ trong thời kỳ xã hội chủ nghĩa, đặc biệt từ sau Cách mạng Tháng Tám 1945. Nó nhấn mạnh vai trò của văn học và nghệ thuật như công cụ chính trị, phản ánh lý tưởng cách mạng, ca ngợi giai cấp lao động và thành tựu của đảng +S.

Ví dụ: các tác phẩm văn học thời kỳ kháng chiến thường mô tả hiện thực xã hội theo hướng lý tưởng hóa, như hình ảnh người nông dân anh hùng, chiến sĩ cách mạng kiên cường.


Sau năm 1975: Phong cách này bị thách thức do ảnh hưởng của toàn cầu hóa và kinh tế thị trường, dẫn đến sự suy giảm, như được phân tích trong Academia.
Tao phản biện.
Đó chỉ là đi theo "tiếng gọi yêu nước" [công cụ chánh sự] vốn cố hữu để lập ra chế độc tài cực quyền mới.
Tức là sao? Chỉ đi khen Đảng, khen bác lôi kéo dân ngu đi theo.
Rồi kéo lùi một dân tộc.
Giờ có ai dám realism literature không? Hay là samizdat avoids communist censorship?
Hèn quá mà. Bị lợi dụng có dám lên tiếng đâu mà hiện với chả thực.
Bách hoa tề phóng, bách hoa tranh minh thì đi xa rồi lại im. :burn_joss_stick:
 
Tao phản biện.
Đó chỉ là đi theo "tiếng gọi yêu nước" [công cụ chánh sự] vốn cố hữu để lập ra chế độc tài cực quyền mới.
Tức là sao? Chỉ đi khen Đảng, khen bác lôi kéo dân ngu đi theo.
Rồi kéo lùi một dân tộc.
Giờ có ai dám realism literature không? Hay là samizdat avoids communist censorship?
Hèn quá mà. Bị lợi dụng có dám lên tiếng đâu mà hiện với chả thực.
Bách hoa tề phóng, bách hoa tranh minh thì đi xa rồi lại im. :burn_joss_stick:
Cái tao nói là cách hiểu Realism ở VN.

Mọi hệ thống tư tưởng về VN cũng đều phải xào nấu làm sao k đi trái lại hay quá đối chõi, xa lại với Communism !

Chủ nghĩa hiện thực ở Việt Nam được hiểu qua nhiều lĩnh vực, chủ yếu là văn học, nghệ thuật và quan hệ quốc tế :

- Trong văn học và nghệ thuật, nó là cách thể hiện cuộc sống thực tế, không lý tưởng hóa, như trong các tác phẩm của Nguyễn Du, Vũ Trọng Phụng, và phong trào hiện thực xã hội chủ nghĩa thời kỳ +S.

- Trong quan hệ quốc tế, nó là cách tiếp cận thực tế, tập trung vào lợi ích quốc gia, như chính sách ngoại giao cân bằng giữa các cường quốc như Mỹ, Trung Quốc, Nga.

Ở Việt Nam, hiện thực xã hội chủ nghĩa từng là phong cách chính thức, ca ngợi lý tưởng xã hội chủ nghĩa, nhưng nay có xu hướng đa dạng hơn, phản ánh đời sống hiện đại.

Chủ nghĩa hiện thực trong quan hệ quốc tế và chính sách ngoại giao :

Trong lĩnh vực quan hệ quốc tế, chủ nghĩa hiện thực được hiểu như một lý thuyết nhấn mạnh quyền lực và lợi ích quốc gia, và Việt Nam có cách tiếp cận thực tế trong chính sách ngoại giao.

- Theo bài viết về chính sách ngoại giao Việt Nam, Việt Nam thường được mô tả là thực tế trong cách xử lý quan hệ với các cường quốc, đặc biệt trong bối cảnh tranh chấp Biển Đông và quan hệ với Mỹ, Trung Quốc, Nga.
Việt Nam áp dụng chiến lược "ba không"

- Không tham gia liên minh quân sự.
- Không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự.
- Không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

Ví dụ: Việt Nam duy trì quan hệ kinh tế chặt chẽ với Trung Quốc nhưng cũng tăng cường hợp tác với Mỹ và các nước phương Tây để cân bằng quyền lực, phản ánh tư duy hiện thực trong chính trị quốc tế.
 
Đọc để biết nền tảng gốc và sự thay đổi, phát triển của nó theo thời gian.

Ở Việt Nam, "chủ nghĩa hiện thực" (dịch từ "realism") có ý nghĩa quan trọng trong văn học và nghệ thuật, đặc biệt liên quan đến chủ nghĩa hiện thực xã hội (socialist realism):

Trước 1975: Chủ nghĩa hiện thực xã hội là phong cách được nhà nước Việt Nam ủng hộ trong thời kỳ xã hội chủ nghĩa, đặc biệt từ sau Cách mạng Tháng Tám 1945. Nó nhấn mạnh vai trò của văn học và nghệ thuật như công cụ chính trị, phản ánh lý tưởng cách mạng, ca ngợi giai cấp lao động và thành tựu của đảng +S.

Ví dụ: các tác phẩm văn học thời kỳ kháng chiến thường mô tả hiện thực xã hội theo hướng lý tưởng hóa, như hình ảnh người nông dân anh hùng, chiến sĩ cách mạng kiên cường.


Sau năm 1975: Phong cách này bị thách thức do ảnh hưởng của toàn cầu hóa và kinh tế thị trường, dẫn đến sự suy giảm, như được phân tích trong Academia.
Tao đọc xong thì thấy giống sống trong ảo tưởng hơn chứ hiện thực chỗ nào?
Ông Nguyễn Văn 7 học 7 ngày lên 7 lớp, anh hùng núp bắn xuyên táo, cầm m79 bắn liên tiếp, Anh 3 Hưng mới 1 năm nay mà anh đã giết tây hơn trăm thằng:ops:
 
Top