Góc phim ảnh

Để hiểu được neo-noir là thể loại phim như thế nào thì trước hết phải đi vào phân thích thành phần tên gọi của nó. Neo trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “mới”, và noir trong tiếng Pháp có nghĩa là “đen tối”. Thực tế, noir là tên gọi của một thể loại phim tội phạm thịnh hành vào những năm 1940 và 1950. Phim noir là những bộ phim hình sự mang phong cách Hollywood, thường mang màu sắc đen tối và mang chút dí dỏm châm biếm. Phim neo-noir chính là phim noir nhưng ở thời đại mới, với những biến đổi thời cuộc mới và phong cách, công nghệ làm phim mới, hiện đại hơn so với phim noir.

Đi đầu trong trào lưu phim neo-noir, phải kể đến Chinatown (1974) của Roman Polanski.


Chinatown kể về hành trình đi tìm sự thật của Jake Gittes, một cựu cảnh sát mà hiện tại chỉ tập trung vào điều tra những vụ ly hôn ngoại tình. Đầu phim, Gittes đã gặp một người phụ nữ tự xưng là vợ của Hollis Mulwray, kỹ sư trưởng của Công Ty Điện Nước Los Angeles. Bà ta đã yêu cầu Gittes điều tra về vụ ngoại tình của chồng bà. Nhưng ẩn đằng sau động cơ đó, là một loạt những bí mật động trời của sức mạnh đồng tiền cũng như bộ máy cầm quyền tham nhũng.

Bộ phim gần như là một bức tranh trọn vẹn về những nhân vật quyền lực tham nhũng thao túng công chúng trên danh nghĩa lợi ích chung. Trong thế giới của Chinatown, bất cứ ai có quyền lực trong tay cũng sẽ trở thành một bánh răng trong bộ máy duy trì sự tham nhũng đó.

Chủ đề đen tối của Chinatown là một trong những yếu tố xếp bộ phim vào thể loại neo-noir, thế hệ kế tiếp của thể loại phim noir. Bộ phim mang nhiều đặc điểm tương đồng với phim noir, vốn nổi tiếng ở Mỹ những năm 40 và đầu những năm 50: sự xuất hiện của một người phụ nữ đẹp nhưng nguy hiểm (femme fatale), bối cảnh đô thị thô bạo, bố cục căng thẳng và chủ đề về ranh giới giữa đạo đức cùng cái ác.


Chinatown rất thành công ở phòng vé, và sau khi được đề cử giải Oscar vào năm 1975, Polanski đã được truyền thông rất o bế. Nhưng chỉ hai năm sau đó, với những bê bối đời tư về việc xâm hại tình dục trẻ vị thành niên, Polanski đã ném tên tuổi của mình xuống vũng bùn, để đến khi được giải Oscar cho Đạo diễn xuất sắc nhất vào năm 2003 với The Pianist, ông cũng không thể đích thân mà xuất hiện trước công chúng.
Pulp fiction (1994)


Đây cũng là một tác phẩm đáng chú ý của dòng phim Neo-noir, được nhào nặn dưới bàn tay của phù thủy điện ảnh, Quentin Tarantino. Bộ phim dẫn bước người xem với câu chuyện của hai tên sát thủ, Vincent Vega (John Travolta) và Jules Winnfield (Samuel L. Jackson), hai người nhận nhiệm vụ đi lấy lại chiếc va ly vốn thuộc về ông chủ băng đảng, Marsellus Wallace của họ. Ở một tuyến câu chuyện khác, Butch Coolidge, một tay đấm bốc luống tuổi, được mua chuộc bởi Marsellus Wallace để thua trong một trận đấm bốc, nhưng lại qua mặt Marsellus Wallace mà chiến thắng trận đấu, nên phải bỏ trốn trước khi chịu hậu quả. Bộ phim tập trung vào những đoạn hội thoại kịch tính giữa các nhân vật, đồng thời tiết lộ về những phong cách kể chuyện đùa nham hiểm thâm thúy (dark humor) cũng như là quan điểm cuộc sống của họ.

Tác phẩm của Tarantino đã trở thành một trong những nền tảng của làn sóng sáng tạo cho dòng phim độc lập suốt những năm 90, bằng cách nào đó, gợi nhớ về cơn sóng trào sáng tạo tương tự ở Hollywood vào những năm 70.
La confidential (1997)

Một siêu phẩm khác của dòng phim neo-noir mà có lẽ đã rất nhiều người xem qua. Đó chính là L.A Confidential của Curtis Hanson. L.A. Confidential được ra mắt vào năm 1997 và được nhiều người đón nhận. Bộ phim đã nhận được 9 để cử Academy Awards và trở thành một trong những tác phẩm chủ chốt của nền điện ảnh Hollywood những năm 90. L.A. Confidential có sự góp mặt của Kim Basinger, cùng với Kevin Spacy, Danny Devito và hai diễn viên vốn không tên tuổi thời bấy giờ, là Russell Crowe và Guy Pearce.

Bộ phim lấy bối cảnh ở Los Angeles vào những năm 50 với câu chuyện tham nhũng của giới cảnh sát, mặt trái ở Hollywood, quyền lực của đồng tiền bẩn và nạn mại dâm cao cấp để đe dọa thao túng giới cầm quyền. Xuyên suốt bộ phim là sự đối đầu giữa hai thế lực cảnh sát tốt và xấu (Good cop bad cop). Ba nhân vật chính diện trong phim đều có điểm chung, là đi tìm sự thật ẩn sau những điều dối trá và xấu xa của mặt trái pháp luật. Bud White, một anh cảnh sát điển hình của kiểu dùng vũ lực để đạt được mục tiêu. Ed Exley, chàng trai vàng của làng mọt sách, sẵn sàng làm mọi thứ vì chính nghĩa, luôn theo quy tắc riêng của bản thân, mặc kệ sự cô lập của người khác. Và cuối cùng là Jack Vincennes, một sự liên kết của cảnh sát với giới Hollywood, luôn tìm cách kiếm chắc từ đó, nhưng cũng đồng ý tham gia cùng White và Exley để tìm ra công lý. Bên cạnh đó, với sự xuất hiện của bóng hồng Lynn Bracken do Kim Basinger thủ vai đã điểm xuyết thêm chút lãng mạn của L.A. Confidential.


Mulholland drive (2001)

Sau những màn đấu trí căng thẳng của cánh mày râu, thì mình sẽ kết thúc list này với Mulholland Drive của David Lynch bằng sự mềm dẻo ướt át đầy trong trẻo cũng không kém phần đen tối của những người phụ nữ đẹp. Mulholland Drive như một ảo mộng Hollywood đầy hào quang và tàn nhẫn. Nếu đi sâu vào bộ phim và những giả thiết cơ bản của nó, thì chúng ta có thể rõ ràng nhìn thấy được những hứa hẹn mà thế giới Hollywood lấp lánh đem lại cùng những cạm bẫy ở thế giới phù phiếm đó.

Bộ phim với sự góp mặt của Naomi Watts và Laura Harring, trong vai hai nữ chính xinh đẹp và nóng bỏng, Betty Elms và Rita. Phần đầu của bộ phim là câu chuyện của Betty Elms, một cô gái trong sáng đầy hi vọng bước đến Hollywood tìm kiếm cơ hội tỏa sáng của mình. Cô tình cờ quen biết một cô gái bị mất trí nhớ sau một tai nạn xe hơi, được gọi là Rita và giúp cô ấy tìm ra được thân phận thực sự của mình. Hai cô gái trong quá trình điều tra đã nảy sinh tình cảm với nhau mà ẩn sau tình cảm đó là một sự thật tồi tệ đớn đau hơn thế, là sự giằng xé giữa lòng ghen tức đố kỵ của một nỗi thất bại và phần tốt ẩn sâu trong thâm tâm của mỗi con người.

Ngoài những bộ phim mà mình đã giới thiệu ở trên thì vẫn còn rất nhiều những bộ phim neo-noir hay mà bạn nên theo dõi. Có thể kể đến như Old Boy, Sin city, Se7en, Fargo, Memento… Toàn những siêu phẩm dành riêng cho những người vốn đã chán ghét sự giả dối của cuộc sống này, muốn nhìn vào sự thật rằng nó đang ngày càng hổ lốn như thế nào.

NGUỒN: YOUTUBE MINH HỌA ART HOUSE