Chương I
Tâm trí, nơi thế giới định hình
Tâm trí, nơi thế giới định hình
Chúng ta hoàn toàn không thể nào xác định được đâu là điểm khởi đầu của tất cả mọi sự hiện hữu trên thế gian này dù cho có bằng phương thức tâm trí, dùng trí óc để suy nghĩ, hoặc dùng đến những công thức toán học, những định luật, những hằng số đi chăng nữa. Cuối cùng, chúng ta vẫn sẽ bị kẹt lại tại một điểm, một điểm không thể nào vượt khỏi được bởi giới hạn của chính trí óc và vũ trụ này.
Bạn nghĩ rằng tôi bị điên ư? Không, tôi hoàn toàn không bị điên. Tôi đang chia sẻ cho bạn một sự thật mà tôi đã tự đặt cho mình từ rất lâu về trước cho đến khi tôi gặp được ánh sáng đến từ những lời dạy của Đức Phật. Giáo nghĩa của ngài thật khó nắm bắt, thật khó hiểu cho tường tận. Ngài thật sự hoàn toàn khác với những bậc đạo sư khác, những lời dạy của ngài thật sự đã đem đến một cảm nhận khác cho tôi về thế giới mà bạn và tôi đang sống.
Trước tiên, chúng ta hãy cùng nhau nhìn nhận thế giới mà chúng ta đang sống. Thật ra, thế giới mà chúng ta nhận biết thông qua các giác quan và tâm trí mang một sắc thái hoàn toàn chủ quan đến từ nơi nhận biết riêng của chúng ta. Chúng ta khi nhìn nhận thế giới bằng trải nghiệm của riêng bản thân loài người, thế giới mở ra với một con sư tử hoàn toàn khác, với một con voi hoàn toàn khác, với một con kiến hoàn toàn khác. Hoặc thậm chí chúng còn không có một khái niệm cụ thể gì về không gian, với chúng chỉ có những nơi an toàn và không an toàn, hoặc nơi có thức ăn và nơi không có thức ăn. Chúng hoàn toàn không cố gắng định nghĩa những thứ xung quanh theo cách này hoặc theo cách khác, giống như con người.
Vậy phải chăng chúng ta sống trong một thế giới mà do chính chúng ta nhìn nhận, thực chất mọi vật là hoàn toàn khác với những gì chúng ta có thể cảm nhận? Trước đây khi khoa học chưa phát triển, chúng ta nhìn gió là gió, chúng ta nhìn nước là nước. Nhưng với sự phát triển của tri thức, chúng ta nhìn nhận rằng gió xuất hiện là do sự chuyển động của các phân tử không khí, nước chuyển động cũng là do sự chuyển động của các phân tử nước. Hoặc thậm chí đến bây giờ chúng ta lại nhìn nhận bản chất của vũ trụ, của thế gian này chỉ hàm chứa đó là năng lượng mà thôi. Tất cả các dạng vật chất đều mang năng lượng bên trong nó. Đây là một lý thuyết quan trọng trong khoa học về nguyên tử và năng lượng nguyên tử. Với khoa học này, chúng ta đã có những nhà máy điện hạt nhân đầu tiên và những quả bom nguyên tử đầu tiên mang sức công phá có thể huỷ diệt hoàn toàn sự sống trên bề mặt hành tinh này.
Rõ ràng tôi và các bạn, thế giới của chúng ta tuỳ theo cách chúng ta suy nghĩ, tuỳ theo lượng tri thức mà chúng ta học được. Nhưng vậy có thực sự đúng về thế giới hay không? Cái thế giới mà nó chính là một thực thể khách quan và hoàn toàn không phụ thuộc vào bất cứ điều kiện gì, hoặc bất cứ nhận thức chủ quan nào của con người hoặc các yếu tố khác. Điều đó là gì vậy nhỉ? Câu hỏi này cũng đồng nhất với câu hỏi đó là, bạn thật sự là điều gì? Bạn thật sự có khách quan hay không, hay chỉ là do sự nhìn nhận của các sự vật bên ngoài và sự nhìn nhận từ tri thức của bạn?
Quay lại với những điều Đức Phật đã dạy, ngài đã dạy rằng với một tâm trí còn bị lôi kéo, còn bị che mờ, còn bị dục vọng xâm chiếm thì không thể nào hiểu được rằng sự sống nơi chính mình là gì, và sẽ là vô vọng khi tìm kiếm một khởi đầu cho tất cả dựa trên một tâm trí mê lầm như thế. Kỳ thật tại điểm cốt yếu này, tôi tự cảm thấy rằng, Đức Phật đã nhìn nhận vào bản chất của vấn đề xuất phát đó là nơi tâm trí của con người. Ngài chỉ rõ rằng, với một tâm trí còn bị che mờ như thế thì sẽ chẳng bao giờ thấy được cái thế giới thực tại, một thế giới như nó là, chứ không phải qua tâm trí của một cá thể mà nó được định hình và định nghĩa.
Ngài cũng dạy thêm rằng, chúng ta không thể nào định nghĩa hoặc giải thích được về nó. Kẻ với tâm trí mê lầm thì không sao thấy được, còn với kẻ đã thoát khỏi sự mê lầm thì không có phương tiện nào để khắc hoạ được cái siêu hình vượt thoát khỏi một tâm trí bình thường như thế.
Có lẽ đến đây các bạn sẽ đặt một câu hỏi rằng, rõ ràng có rất nhiều người đã khẳng định rằng thượng đế là xuất phát điểm đầu tiên cho mọi sự hiện hữu trên đời này, kể cả đó là những thứ vô hình đi chăng nữa. Tôi cũng khẳng định rằng tôi hoàn toàn không cố tình chê bai giáo lý hay khẳng định rằng bất kỳ giáo lý nào có điểm sai lầm.
Tại đây, tôi hướng đến đó là phương tiện để chúng ta có thể vượt thoát khỏi cái tâm trí mê lầm đó và thật may mắn, con người còn được phú cho một khả năng vô cùng quan trọng đó là lắng nghe, và học hỏi, sau đó thực hành, hoàn thiện, khắc phục và tiến đến thành công. Tương tự như thế, Đức Phật đã dạy chúng ta những điều cần thiết để thanh lọc tâm trí của chính chúng ta. Tạm thời hãy bỏ qua các giáo điều thâm sâu bất khả trắc mà các vị nhà sư hay đề cập tới. Tôi luôn muốn nói đến một điều gì đó thật là dễ hiểu dựa trên phương tiện ngôn ngữ của chính dân tộc chúng ta, thậm chí tôi cũng cố gắng không đưa vào bất cứ một thuật ngữ nào mang nặng tính tôn giáo. Mọi danh từ, mọi khẳng định mang tính tôn giáo nặng nề đều đem lại sự thâm sâu khó dò, và từ đó nó khiến chúng ta không thể hiểu trọn vẹn được những điều đã được hướng dẫn.
* đây là chỉ là những dòng văn viết trong thời gian rảnh rỗi, không đầu không cuối, không trước không sau, mong các xammers thứ lỗi, sẽ cố gắng hoàn thành hết 10 Chương, Hi vọng sẽ mang đến một góc nhìn tuy không mới nhưng mang màu sắc thú vị cho các bạn.