Tại sao con người tham gia vào các nhóm cực đoan
Nhu cầu cổ xưa về bản sắc nhóm (group identity) có thể đưa con người đến những nơi hủy diệt.Vào năm 2016, một phụ nữ trẻ thuộc tầng lớp trung lưu theo tư tưởng tự do tên là Samantha đã tham gia vào một tổ chức theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng (white supremacist organization). Trong một cuộc phỏng vấn với CNN, cô mô tả trải nghiệm của mình, điều gì đã thu hút cô đến với nhóm, và lý do cuối cùng cô rời bỏ nó. Bạn trai cô tham gia trước, và anh bắt đầu thay đổi—tập tạ, đọc sách về cánh hữu cực đoan (Alt-right) và lướt các trang web của cánh hữu cực đoan. Samantha thăng tiến nhanh trong tổ chức, sớm tham gia vào các quyết định và lập kế hoạch cho các cuộc biểu tình. Sau vụ việc ở Charlottesville, nơi một người phản đối đã bị giết, Samantha nói rằng cô “đã ở trong phong trào (the movement). Thật tuyệt vời khi trở thành một nhà hoạt động (activist), được thuộc về phong trào.”
Trong một bài báo trên The Guardian về lý do tại sao những người trẻ theo đạo Hồi tham gia vào các tổ chức thánh chiến (jihadist organizations), Kamran Ahmed viết:
Tại sao mọi người tham gia vào các tổ chức cực đoan có tính chất hủy hoại xã hội dân sự và thường yêu cầu bạo lực hoặc thậm chí hy sinh mạng sống của các thành viên? Lý do phổ biến nhất được các nhà xã hội học (sociologists) và tâm lý học (psychologists) đưa ra là việc liên kết với một nhóm—cho dù đó là những người theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng, băng đảng hay thánh chiến—mang lại bản sắc và cảm giác thuộc về (sense of belonging), như Kamran nói. Những kết nối như vậy khiến con người cảm thấy dễ chịu, như Samantha chia sẻ, và dường như không quan trọng lắm việc nhóm đại diện cho điều gì hoặc thực hiện những hành động nào. Kết quả là, con người làm những việc bướng bỉnh, ngu ngốc, và hủy diệt, hoàn toàn phớt lờ các bằng chứng chỉ vì nhu cầu được liên kết với một nhóm.
1. Đặc điểm này của loài người bắt nguồn từ đâu?
Vào thời điểm mà những người tuyệt vọng vì cảm giác thuộc về đang gây ra sự hỗn loạn khắp thế giới, đây là một câu hỏi quan trọng.
Lo lắng (anxiety) đã tồn tại từ lâu. Tinh tinh (chimpanzees) cảm thấy lo lắng khi chúng không có đủ thức ăn hoặc khi tranh giành địa vị hoặc bạn tình. Chắc chắn rằng con người cũng lo lắng về những điều tương tự. Nhưng có lý do để tin rằng còn có một loại lo lắng khác bao trùm cuộc sống hiện đại của con người: một sự bối rối tổng quát về bản sắc (identity confusion). Tinh tinh không lo lắng về việc chúng là ai, và có khả năng rằng trong phần lớn lịch sử loài người, tổ tiên chúng ta cũng không lo điều đó.
Một thành viên trong một nhóm săn bắn hái lượm (hunter-gatherer band) biết mình là ai—một trong “những người trong nhóm” (the people), con trai hoặc con gái, một người có quan hệ với mọi thành viên trong nhóm. Nhưng những người sống trong các xã hội lớn và đa dạng hiếm khi có được mức độ kết nối này. Các gia đình bị chia cắt, rải rác ở các bang hoặc thậm chí các quốc gia khác nhau, với những cuộc sống không liên quan đến nhau nhiều.
2. Bản năng tiến hóa và khủng hoảng bản sắc
Nhu cầu liên kết (affiliation) thúc đẩy con người tham gia vào các tổ chức là một phần của di sản tiến hóa, khi con người sống trong các nhóm bao gồm những người có quan hệ huyết thống hàng trăm nghìn năm. Dường như, con người có kỳ vọng bẩm sinh rằng họ sẽ phù hợp ở đâu đó, rằng sẽ có người công nhận và quan tâm đến họ, rằng, tóm lại, họ sẽ thuộc về một nhóm. Khi chúng ta không phù hợp, không được công nhận, chúng ta mất phương hướng.
Nhiều người vẫn tìm thấy bản sắc cơ bản của mình trong gia đình, nhưng đôi khi gia đình lại là môi trường độc hại, nơi cha mẹ lo âu, thờ ơ hoặc bạo lực truyền các vấn đề tâm lý của họ sang con cái. Vì vậy, con người tham gia vào các băng đảng, câu lạc bộ, nhà thờ, và đội nhóm, đồng thời cam kết trung thành với các quốc gia và tập đoàn (corporations).
Lo lắng gây ra bởi sự bối rối về bản sắc bao trùm tâm lý con người hiện đại như vật chất tối (dark matter) bao trùm vũ trụ. Giống như vật chất tối, nó vô hình, nhưng “lực hấp dẫn” của nó thúc đẩy hành vi của chúng ta. Một số người xoa dịu lo lắng bằng cách hòa mình vào bản sắc dân tộc (nationalism). Những kẻ khủng bố ISIS hòa mình vào tôn giáo. Những người theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng hòa mình vào sự căm thù chủng tộc (racial hatred). Thật đáng sợ khi nghĩ đến sức mạnh của sự lo âu này. Con người khao khát được thuộc về, được công nhận, và được ở bên những người quan tâm đến mức họ bám lấy bất cứ điều gì hứa hẹn sẽ giảm bớt nỗi lo âu đó. Và khi sự an ủi này bị đe dọa, họ phản ứng dữ dội như những con thú bị dồn vào góc.
Tác giả : Gary Bernhard, Ed.D. and Kalman Glantz, Ph.D. Evolution in Daily Life
---------
Sợ mất 72 trinh nữ, chiến binh IS hò nhau tháo chạy trước các nữ chiến binh
Các chiến binh IS tin rằng nếu họ chết trong lúc chiến đấu, họ sẽ được tưởng thưởng 72 cô gái đồng trinh xinh đẹp trên thiên đường, nhưng với một điều kiện, đó là kẻ giết họ phải là một người đàn ông.
giadinh.suckhoedoisong.vn
Vì sao người xưa cuồng tín tục hiến tế man rợ?
Lịch sử ghi nhận một số nền văn minh cổ xưa thực hiện tập tục hiến tế người tàn khốc. Người xưa làm điều này trong suốt hàng trăm, hàng ngàn năm nhằm xoa dịu các vị thần, cầu mong được thần linh che chở để có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
1thegioi.vn
