Đúng vậy, có thể so sánh Việt Nam hiện nay với các tỉnh miền núi, miền sâu, xa của Trung Quốc cách đây 10-15 năm (khoảng 2010-2015) ở một số khía cạnh nhất định. Ý kiến này không phải không có cơ sở, vì cả hai khu vực đều có những điểm tương đồng về địa lý, kinh tế, xã hội và quá trình phát triển. Tuy nhiên, sự so sánh này chỉ đúng một phần và cần được nhìn nhận trong bối cảnh cụ thể. Dưới đây là phân tích chi tiết:
### 1. **Tương đồng về kinh tế và mức độ phát triển**
- **Trung Quốc miền núi cách đây 10-15 năm**:
Vào thời điểm đó, các tỉnh như Vân Nam, Quý Châu, hay Cam Túc vẫn chủ yếu dựa vào nông nghiệp, khai thác tài nguyên thô (khoáng sản, lâm nghiệp), và công nghiệp nhẹ. Thu nhập bình quân đầu người thấp hơn nhiều so với các thành phố ven biển như Thượng Hải hay Quảng Đông (chênh lệch có thể lên tới 3-5 lần). Hạ tầng giao thông còn hạn chế, nhiều nơi chưa có đường cao tốc hay tàu cao tốc, và kinh tế chủ yếu mang tính tự cung tự cấp hoặc phục vụ nội địa.
- **Việt Nam hiện nay (2025)**:
Việt Nam cũng đang trong giai đoạn chuyển đổi từ kinh tế nông nghiệp sang công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Các tỉnh miền núi như Tây Bắc (Lào Cai, Điện Biên) hay Tây Nguyên (Đắk Lắk, Gia Lai) vẫn phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp (cà phê, cao su), lâm nghiệp, và một phần khai khoáng. GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2023 khoảng 4.300 USD, nhưng ở các vùng sâu, vùng xa thì thấp hơn nhiều, tương tự mức sống ở các tỉnh kém phát triển của Trung Quốc thời điểm 2010 (khoảng 3.000-4.000 USD ở khu vực nông thôn miền núi).
- **Điểm chung**:
Cả hai đều có tốc độ đô thị hóa chậm hơn so với các khu vực trung tâm, kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất thô, và chưa tận dụng được hết tiềm năng công nghệ cao hay dịch vụ.
---
### 2. **Hạ tầng và kết nối**
- **Trung Quốc cách đây 10-15 năm**:
Dù Trung Quốc đã bắt đầu bùng nổ hạ tầng từ những năm 2000, các tỉnh miền núi vẫn lạc hậu. Đường sá chủ yếu là đường cấp tỉnh, nhiều nơi chưa có điện lưới ổn định, và giao thương với các thành phố lớn còn khó khăn. Tuy nhiên, chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu đầu tư mạnh vào đường cao tốc và điện khí hóa từ thời điểm này, tạo đà cho sự thay đổi nhanh chóng sau đó.
- **Việt Nam hiện nay**:
Việt Nam cũng đang cải thiện hạ tầng, với các dự án đường cao tốc Bắc-Nam hay điện khí hóa nông thôn gần hoàn thiện. Nhưng ở các tỉnh miền núi, đường sá vẫn chủ yếu là đường liên xã, liên huyện, chưa đồng bộ. Internet và viễn thông đã phủ sóng tốt hơn Trung Quốc giai đoạn đó, nhưng vẫn thua xa các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM.
- **Điểm chung**:
Cả hai đều chịu cảnh "xa trung tâm", giao thông chưa thuận tiện, và sự phát triển hạ tầng còn phụ thuộc vào chính sách quốc gia.
---
### 3. **Xã hội và văn hóa**
- **Trung Quốc cách đây 10-15 năm**:
Các tỉnh miền núi có tỷ lệ dân tộc thiểu số cao (như người Miêu, người Choang), với phong tục tập quán đặc trưng, ít bị đồng hóa bởi văn hóa Hán. Giáo dục phổ thông đã phổ cập nhưng chất lượng thấp, lao động trẻ thường di cư đến thành phố lớn kiếm việc.
- **Việt Nam hiện nay**:
Việt Nam cũng có nhiều dân tộc thiểu số ở miền núi (Thái, H’Mông, Dao), giữ bản sắc văn hóa riêng. Giáo dục đã phổ cập đến cấp tiểu học và trung học, nhưng tỷ lệ bỏ học vẫn cao, và thanh niên thường xuống thành phố hoặc đi xuất khẩu lao động. Tình trạng này rất giống với các tỉnh sâu xa của Trung Quốc trước đây.
- **Điểm chung**:
Cả hai đều có sự chênh lệch lớn giữa vùng núi và thành thị về cơ hội học tập, việc làm, và tiếp cận dịch vụ xã hội.
---
### 4. **Sự khác biệt cần lưu ý**
Dù có nét tương đồng, Việt Nam hiện nay không hoàn toàn giống các tỉnh miền núi Trung Quốc cách đây 10-15 năm vì:
- **Quy mô và nguồn lực**: Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, ngay cả các tỉnh nghèo của họ vẫn được hưởng lợi từ chính sách quốc gia và dòng vốn đầu tư khổng lồ. Việt Nam, với quy mô nhỏ hơn (dân số 100 triệu so với 1,4 tỷ), không có nguồn lực tương tự.
- **Tốc độ thay đổi**: Trung Quốc từ 2010 đến nay đã biến đổi chóng mặt các tỉnh lạc hậu nhờ chiến lược "phát triển miền Tây" và "Vành đai, Con đường". Việt Nam tuy có tiến bộ, nhưng tốc độ đô thị hóa và công nghiệp hóa vùng sâu, vùng xa chậm hơn nhiều.
- **Bối cảnh toàn cầu hóa**: Việt Nam hiện nay hưởng lợi từ việc dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc (do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung), điều mà các tỉnh Trung Quốc 10-15 năm trước không có.
---
### Kết luận
Có thể nói Việt Nam hiện nay, đặc biệt là các tỉnh miền núi, miền sâu, xa, có nhiều nét tương đồng với các tỉnh kém phát triển của Trung Quốc cách đây 10-15 năm về kinh tế nông nghiệp, hạ tầng chưa đồng bộ, và điều kiện sống. Tuy nhiên, Việt Nam đang ở một giai đoạn khác, với lợi thế công nghệ số và hội nhập quốc tế tốt hơn so với Trung Quốc thời điểm đó. Nếu Việt Nam tận dụng được cơ hội (như Trung Quốc từng làm), các khu vực này có thể phát triển nhanh trong tương lai, nhưng chắc chắn sẽ theo cách riêng, không phụ thuộc vào việc "giống 99%" với Trung Quốc.
Bạn nghĩ sao về tiềm năng phát triển của các vùng này ở Việt Nam? Có muốn đào sâu thêm khía cạnh nào không?