Thấy trên tường nhà chú Trịnh Lữ, cóp bết về tham khảo
Đọc lại một trang nhật ký khi chưa đến tuổi 30. Người ta có thay đổi theo thời gian hay không nhỉ
)
26/8/1976
Bạn cũ nay mải lo tìm thân phận, chọn bản chất, dấn thân vào tục lụy để thử mọi giác quan, còn đâu là người bạn giản dị chưa biết đến cái cây trí tuệ thủa nào? Nay gặp nhau, hình dung thay đổi, râu tóc mọc đầy, mắt nhìn lảng tránh, như sợ cái quá khứ của chính mình. Bạn hỡi, nếu bạn biết ta thương yêu bạn đến thế nào, nếu bạn biết ta cũng đã buồn khi thấy bạn ra đi, chắc bạn cũng sẽ có đôi dư âm thủa trước còn vọng trong lòng mỗi khi nhớ tới ta.
Ta không nhớ sách giỏi, biện luận hay, ta chỉ cảm thấy hình như bạn không muốn tự ý thức về cái bất lực của mình trong chuyện hòa đồng và ghi dấu ấn của bạn vào thế giới này. Bạn thiếu một sức mạnh bản tâm, một ánh sáng dẫn nẻo nó không bao giờ có thể tắt dù cho bạn có trải thăng trầm lạc nẻo đến đâu, rồi bạn vẫn tự tin vào mình và tự tìm về cái gốc đã mọc ra cuộc đời mình. Bạn rơi từ vòng từ lực của hòn nam châm này đến vòng từ lực của hòn nam châm kia, mà không biết. Trước kia bạn nói với ta: “Chỉ có người nào biết yêu một công việc cụ thể, biết can đảm để theo đuổi nó tới hết mình, mới có thể là một người chính trực.” Nhưng nay bạn thấy đó là một trò ngốc. Bạn đã uống phải cặn bã của một nền văn minh bế tắc Tây Âu qua những cuốn sách dịch. Bạn đã thử hít thở cái khí loạn của đô thành Sài Gòn vừa rồi, và con người mà Hesse gọi là “con sói đồng hoang” đã trỗi dậy ở trong bạn, và trong giây lát, bạn hồ hởi chấp nhận đó là bản tâm của mình. Bạn hỡi, điều đó chẳng hại gì, hãy sống, hãy trung thực, con người tuổi trẻ chúng ta chẳng bao giờ hiểu hết được cuộc đời đâu.
Chỉ có những khi ta được nhìn một bức tranh đẹp, một hiển hiện của sự hòa đồng giản dị và tĩnh khiết giữa con người và tạo vật, ta mới có thể lại sực nhớ ra, cảm thấy được tràn ngập thân ta một thứ ân điển bí mật không lời nào tả xiết, và tự nhiên ta càng thấy thương bạn hơn, thấy mình thầm cầu nguyện cho bạn được yên bình và gần gụi với cái tâm đích thực của bạn.
Có lần bạn bảo ta cứ đường này mà đi, đừng dao động giữa cơn thác loạn hình sắc của đám nghệ sỹ đương kim, rằng họ là lạc nẻo, rằng đó chỉ thực chất là hình thức thèm khát của tình dục được màu sắc và ngôn từ khoác áo hoàng bào và đặt lên ngôi cao trí tuệ. Bây giờ bạn lại tin rằng trí tuệ là giả, dục tính là thực, cái biết đích thực nằm ở nơi khoái cảm. Bạn gọi những kích động này là bản năng, những suy tư kia là ảo vọng, và bạn đã quen với cách nhìn chỉ cho bản năng là cái đẹp đích thực cần được giải phóng. Bạn quên rằng mọi ham muốn đều là bản năng cả, rằng con người thực sự vẫn chỉ là một búi bản năng rối rít cần phải khổ công lâu lắm trong tiến hóa mới thể gỡ được.
Trong khi hăng hái tìm mình, bạn đã lầm mình trong thế giới của muôn vật. Bạn quên rằng chỉ bằng cách tĩnh tâm và trong lắng, con người mới mong tìm thấy mình. Bạn châm lửa vào người để làm cây đuốc sống, rồi đi soi tìm bản thân trong mọi ngóc ngách của cuộc đời. Trong cơn mê đắm của cảm giác được tự do, bạn quên rằng bạn là quả của tiền kiếp và nhân của hậu kiếp. Bạn coi mình là một ngẫu nhiên đơn chiếc cần phải được khẳng định bằng tất cả mọi thỏa mãn tự nhiên. Bạn đánh rơi ý thức về nhân quả, bạn không muốn nhìn nhận cái đẹp và cái xấu; bạn muốn đứng lên trên, thâu gồm tất cả, chấp nhận tất cả, để có được cảm giác bạn THỰC SỰ đang tồn tại như một CÁ THỂ TỰ DO CÓ TOÀN QUYỀN LỰA CHỌN. Trong khi cuộc đời xã hội của bạn đầy rẫy sự chịu nhịn và bất lực, thì bạn lại muốn có một cảm giác về tự do, về quyền tự quyết của cá nhân đối với vận mệnh mình. Bạn sinh ra là người Việt nam với tất cả thừa kế lịch sử của một thứ tâm linh Á Đông thâm trầm, giản dị và thiên nhiên, và nay bạn muốn sống một cuộc sống tâm linh Âu Tây với những tính cách săn bắn ồn ào của vạn năm về trước.
Tagore nói: “Trí thông minh nhọn sắc cho nên không thể bao trùm, đâm thủng được mà không trụ vững”. Câu nói ấy có thể có ích với bạn chăng?
Có thể là một cuộc khủng hoảng đang xảy ra với bạn, trong đó mọi giá trị đều bị đảo lộn. Cuộc tao loạn tâm linh đó làm cho bạn lần đầu tiên biết gọi những cái này là tầm thường, những cái kia là giá trị, và lần đầu tiên bạn biết ghét sợ những cái tầm thường đó. Một khi bạn tự coi mình chỉ là một cá thể ngẫu nhiên sinh ra và sẽ ngẫu nhiên chết đi, bạn sẽ không thấy có ý thức về trách nhiệm. Thế giới quy tụ vào một mình ta, và là hư vô. Cái đẹp chỉ là khoái cảm có tính cách giây lát, nó ngang với cái xấu ở phương diện chúng là phản hình của nhau. Tình nghĩa tìm thấy ở nơi mà bản thân mình được chấp nhận nhiều nhất. Mọi ý niệm sống đều xoay quanh cái TÔI, cái gì tôi muốn là phải, tôi không muốn là trái... Bạn quên mất rằng bao thế hệ Âu-Mỹ đã từng tin vào thứ hiện sinh học thuyết ấy, và gần một thế kỷ qua đi, cái bế tắc của họ chỉ ngày càng trầm trọng. Đó không phải là nẻo đường giải thoát. Có thể đó là con lộ đưa bạn tới sự giải phóng của đầy đủ mọi ham muốn, nhưng đó không phải là nẻo đường có thể làm cho bạn thực sự hạnh phúc và bình an trong tận cùng tâm linh bạn. Mắt nhìn, tai nghe, mũi ngửi, mồm ăn uống và hôn hít, tay chân động chạm vuốt ve, hậu môn phóng uế và dục bộ giao cấu. Đó là những gì mà bạn muốn gọi là bản năng, muốn giải phóng nó bằng cách thỏa mãn nó tới mức tối đa. Đó là những đích thực của cuộc đời mà từ một năm nay bạn bắt đầu có lý lẽ để chấp nhận chúng, có văn chương để tô điểm chúng, có kinh nghiệm thực tế để khẳng định chúng. Và sau một năm giải thoát, bạn vẫn không có hạnh phúc. Đôi mắt bạn lạnh lùng hơn, khinh bạc hơn, không có một tia nhìn nào ấm áp và cởi mở của một người được hạnh phúc. Bạn muốn gần tự nhiên, nhưng hình như đó chỉ là thứ tự nhiên sơ khởi chỉ thâu gồm những giác quan đơn lẻ vô thức của con người. Đạo lớn xa xôi quá.
Ôi! Năm tháng sẽ cứ qua đi, con người cứ thay nhau sống ở trước mặt. Phải chăng muôn vàn lao khổ cũng chỉ vì con người đã nhận lầm bản thân mình, chỉ muốn tìm mình, giải thoát mình... mà quên rằng mình chỉ là một phần của thế giới đã sẵn có giải thoát và tự do tự ngàn triệu năm rồi.
Đọc lại một trang nhật ký khi chưa đến tuổi 30. Người ta có thay đổi theo thời gian hay không nhỉ
)26/8/1976
Bạn cũ nay mải lo tìm thân phận, chọn bản chất, dấn thân vào tục lụy để thử mọi giác quan, còn đâu là người bạn giản dị chưa biết đến cái cây trí tuệ thủa nào? Nay gặp nhau, hình dung thay đổi, râu tóc mọc đầy, mắt nhìn lảng tránh, như sợ cái quá khứ của chính mình. Bạn hỡi, nếu bạn biết ta thương yêu bạn đến thế nào, nếu bạn biết ta cũng đã buồn khi thấy bạn ra đi, chắc bạn cũng sẽ có đôi dư âm thủa trước còn vọng trong lòng mỗi khi nhớ tới ta.
Ta không nhớ sách giỏi, biện luận hay, ta chỉ cảm thấy hình như bạn không muốn tự ý thức về cái bất lực của mình trong chuyện hòa đồng và ghi dấu ấn của bạn vào thế giới này. Bạn thiếu một sức mạnh bản tâm, một ánh sáng dẫn nẻo nó không bao giờ có thể tắt dù cho bạn có trải thăng trầm lạc nẻo đến đâu, rồi bạn vẫn tự tin vào mình và tự tìm về cái gốc đã mọc ra cuộc đời mình. Bạn rơi từ vòng từ lực của hòn nam châm này đến vòng từ lực của hòn nam châm kia, mà không biết. Trước kia bạn nói với ta: “Chỉ có người nào biết yêu một công việc cụ thể, biết can đảm để theo đuổi nó tới hết mình, mới có thể là một người chính trực.” Nhưng nay bạn thấy đó là một trò ngốc. Bạn đã uống phải cặn bã của một nền văn minh bế tắc Tây Âu qua những cuốn sách dịch. Bạn đã thử hít thở cái khí loạn của đô thành Sài Gòn vừa rồi, và con người mà Hesse gọi là “con sói đồng hoang” đã trỗi dậy ở trong bạn, và trong giây lát, bạn hồ hởi chấp nhận đó là bản tâm của mình. Bạn hỡi, điều đó chẳng hại gì, hãy sống, hãy trung thực, con người tuổi trẻ chúng ta chẳng bao giờ hiểu hết được cuộc đời đâu.
Chỉ có những khi ta được nhìn một bức tranh đẹp, một hiển hiện của sự hòa đồng giản dị và tĩnh khiết giữa con người và tạo vật, ta mới có thể lại sực nhớ ra, cảm thấy được tràn ngập thân ta một thứ ân điển bí mật không lời nào tả xiết, và tự nhiên ta càng thấy thương bạn hơn, thấy mình thầm cầu nguyện cho bạn được yên bình và gần gụi với cái tâm đích thực của bạn.
Có lần bạn bảo ta cứ đường này mà đi, đừng dao động giữa cơn thác loạn hình sắc của đám nghệ sỹ đương kim, rằng họ là lạc nẻo, rằng đó chỉ thực chất là hình thức thèm khát của tình dục được màu sắc và ngôn từ khoác áo hoàng bào và đặt lên ngôi cao trí tuệ. Bây giờ bạn lại tin rằng trí tuệ là giả, dục tính là thực, cái biết đích thực nằm ở nơi khoái cảm. Bạn gọi những kích động này là bản năng, những suy tư kia là ảo vọng, và bạn đã quen với cách nhìn chỉ cho bản năng là cái đẹp đích thực cần được giải phóng. Bạn quên rằng mọi ham muốn đều là bản năng cả, rằng con người thực sự vẫn chỉ là một búi bản năng rối rít cần phải khổ công lâu lắm trong tiến hóa mới thể gỡ được.
Trong khi hăng hái tìm mình, bạn đã lầm mình trong thế giới của muôn vật. Bạn quên rằng chỉ bằng cách tĩnh tâm và trong lắng, con người mới mong tìm thấy mình. Bạn châm lửa vào người để làm cây đuốc sống, rồi đi soi tìm bản thân trong mọi ngóc ngách của cuộc đời. Trong cơn mê đắm của cảm giác được tự do, bạn quên rằng bạn là quả của tiền kiếp và nhân của hậu kiếp. Bạn coi mình là một ngẫu nhiên đơn chiếc cần phải được khẳng định bằng tất cả mọi thỏa mãn tự nhiên. Bạn đánh rơi ý thức về nhân quả, bạn không muốn nhìn nhận cái đẹp và cái xấu; bạn muốn đứng lên trên, thâu gồm tất cả, chấp nhận tất cả, để có được cảm giác bạn THỰC SỰ đang tồn tại như một CÁ THỂ TỰ DO CÓ TOÀN QUYỀN LỰA CHỌN. Trong khi cuộc đời xã hội của bạn đầy rẫy sự chịu nhịn và bất lực, thì bạn lại muốn có một cảm giác về tự do, về quyền tự quyết của cá nhân đối với vận mệnh mình. Bạn sinh ra là người Việt nam với tất cả thừa kế lịch sử của một thứ tâm linh Á Đông thâm trầm, giản dị và thiên nhiên, và nay bạn muốn sống một cuộc sống tâm linh Âu Tây với những tính cách săn bắn ồn ào của vạn năm về trước.
Tagore nói: “Trí thông minh nhọn sắc cho nên không thể bao trùm, đâm thủng được mà không trụ vững”. Câu nói ấy có thể có ích với bạn chăng?
Có thể là một cuộc khủng hoảng đang xảy ra với bạn, trong đó mọi giá trị đều bị đảo lộn. Cuộc tao loạn tâm linh đó làm cho bạn lần đầu tiên biết gọi những cái này là tầm thường, những cái kia là giá trị, và lần đầu tiên bạn biết ghét sợ những cái tầm thường đó. Một khi bạn tự coi mình chỉ là một cá thể ngẫu nhiên sinh ra và sẽ ngẫu nhiên chết đi, bạn sẽ không thấy có ý thức về trách nhiệm. Thế giới quy tụ vào một mình ta, và là hư vô. Cái đẹp chỉ là khoái cảm có tính cách giây lát, nó ngang với cái xấu ở phương diện chúng là phản hình của nhau. Tình nghĩa tìm thấy ở nơi mà bản thân mình được chấp nhận nhiều nhất. Mọi ý niệm sống đều xoay quanh cái TÔI, cái gì tôi muốn là phải, tôi không muốn là trái... Bạn quên mất rằng bao thế hệ Âu-Mỹ đã từng tin vào thứ hiện sinh học thuyết ấy, và gần một thế kỷ qua đi, cái bế tắc của họ chỉ ngày càng trầm trọng. Đó không phải là nẻo đường giải thoát. Có thể đó là con lộ đưa bạn tới sự giải phóng của đầy đủ mọi ham muốn, nhưng đó không phải là nẻo đường có thể làm cho bạn thực sự hạnh phúc và bình an trong tận cùng tâm linh bạn. Mắt nhìn, tai nghe, mũi ngửi, mồm ăn uống và hôn hít, tay chân động chạm vuốt ve, hậu môn phóng uế và dục bộ giao cấu. Đó là những gì mà bạn muốn gọi là bản năng, muốn giải phóng nó bằng cách thỏa mãn nó tới mức tối đa. Đó là những đích thực của cuộc đời mà từ một năm nay bạn bắt đầu có lý lẽ để chấp nhận chúng, có văn chương để tô điểm chúng, có kinh nghiệm thực tế để khẳng định chúng. Và sau một năm giải thoát, bạn vẫn không có hạnh phúc. Đôi mắt bạn lạnh lùng hơn, khinh bạc hơn, không có một tia nhìn nào ấm áp và cởi mở của một người được hạnh phúc. Bạn muốn gần tự nhiên, nhưng hình như đó chỉ là thứ tự nhiên sơ khởi chỉ thâu gồm những giác quan đơn lẻ vô thức của con người. Đạo lớn xa xôi quá.
Ôi! Năm tháng sẽ cứ qua đi, con người cứ thay nhau sống ở trước mặt. Phải chăng muôn vàn lao khổ cũng chỉ vì con người đã nhận lầm bản thân mình, chỉ muốn tìm mình, giải thoát mình... mà quên rằng mình chỉ là một phần của thế giới đã sẵn có giải thoát và tự do tự ngàn triệu năm rồi.
))
vàng bạc méo thấy mà sắp đói r
