Kế hoạch Marshall (Marshall Plan), chính thức là Chương trình Phục hưng Châu Âu (European Recovery Program - ERP), là một chương trình viện trợ kinh tế của Mỹ dành cho Tây Âu sau Thế chiến II (1948-1952). Tổng cộng, Mỹ đã cung cấp khoảng 13,2 tỷ USD (tương đương hàng trăm tỷ USD theo giá trị hiện nay) để giúp các nước Tây Âu tái thiết kinh tế, ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa ******** và củng cố quan hệ đồng minh.
Mỹ có thu được lợi nhuận không?
Mặc dù đây là một chương trình viện trợ, nhưng Mỹ vẫn hưởng lợi rất nhiều:
1. Thúc đẩy nền kinh tế Mỹ
Hầu hết số tiền viện trợ được sử dụng để mua hàng hóa, nguyên liệu và thiết bị từ Mỹ, giúp duy trì việc làm và sản xuất trong nước.
Mỹ cũng mở rộng thị trường xuất khẩu khi các nước châu Âu dần hồi phục và có khả năng nhập khẩu trở lại.
2. Ngăn chặn chủ nghĩa ********
Kế hoạch Marshall được coi là công cụ giúp ngăn chặn sự mở rộng của Liên Xô và chủ nghĩa ******** ở Tây Âu. Các nước được viện trợ đã phát triển mạnh mẽ, tránh rơi vào khủng hoảng kinh tế – điều kiện thuận lợi cho tư tưởng ******** lan rộng.
3. Củng cố quan hệ đồng minh
Mỹ xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với các nước Tây Âu, tạo tiền đề cho sự hình thành NATO (1949).
Các nước được viện trợ sau này trở thành đối tác thương mại và quân sự quan trọng của Mỹ.
4. Giúp Mỹ duy trì vị thế siêu cường
Sau Thế chiến II, Mỹ là nước giàu mạnh nhất thế giới. Kế hoạch Marshall giúp củng cố vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ.
Kết luận
Mặc dù về lý thuyết là viện trợ không hoàn lại, nhưng Mỹ vẫn thu được lợi ích kinh tế, chính trị và chiến lược lâu dài. Đây là một trong những chiến lược thành công nhất của Mỹ trong thời kỳ hậu chiến, giúp định hình trật tự thế giới trong nửa sau thế kỷ 20.