Trong Tây Du Ký, Đường Tăng kiếp trước là Kim Thiền Tử, đệ tử thứ 2 của Phật Tổ Như Lai. Khi ấy, Kim Thiền Tử vô tình ngủ quên và đá rơi một hạt gạo nên phải chịu phạt. Kim Thiền Tử đã bị đày xuống trần gian tu 10 kiếp và trải qua đủ 81 kiếp nạn mới được trở lại Linh Sơn.
Trong 9 kiếp đầu, trên hành trình đi lấy kinh, cứ đến sông Lưu Sa, Kim Thiền Tử lại bị yêu quái cai trị khu vực này là Quyển Liêm (Sa Tăng) ăn thịt.
Đến kiếp thứ 10, chính là kiếp Đường Tăng, Kim Thiền Tử được sinh ra ở Đông Thổ Đại Đường. Ngay từ lúc chào đời, Đường Tăng đã có số phận bi kịch khi cha bị giết, mẹ bị làm hại và bản thân bị thả bè trôi sông suýt chết đuối.