Thông thường, chữ "Duyên" ở VN được các em gái ngành định nghĩa rất mơ hồ :
“Hoa rơi cửa Phật, vạn sự tùy duyên”
hoặc các từ như là "hết duyên, thiếu duyên, thuận duyên, nghịch duyên, đủ duyên ...."
Vậy rốt cuộc cái "Duyên" đó là cái gì và vì sao không được định nghĩa rõ ràng.
Ở đời, kị nhất cái gì là nói 1 cách mơ hồ, xáo rỗng, không có định nghĩa rõ ràng, gây thêm hoang mang cho người đọc và ngờ vực cho người nghe. Và bản thân người nói cũng chưa nắm được điều mình nói một cách rốt ráo.
Vì lẽ đó mà bài viết này sẽ cố gắng khái quát, tóm tắt gọn nhất về chữ "Duyên", vừa đủ để hiểu trong chữ "Duyên" nó nói cái gì.
Vậy Duyên là gì ? Duyên nếu mà định nghĩa gọn nhất thì Duyên có nghĩa là điều kiện
Ngoài ra còn có các nghĩa sau nếu mở rộng :
"Nương nhờ nhau để diễn tiến, gọi là duyên”.
“hướng về, liên quan”
Trạng thái nâng đở, gọi là duyên”
“là nguyên nhân”
lý do”
“nhu cầu cần thiết”
“nền tảng”
“ủng hộ, trợ giúp”
Mọi sự ở đời phải được hộ trợ từ các điều kiện nó mới có mặt.
Cái gì ở đời này nó cũng là cái duyên của vô số những cái nhân khác và bản thân nó lại là nhân cho vô số cái quả khác.
Sơ lược về tương quan giữa Nhân - Quả và Duyên.
Duyên có 2 loại :
Ở hình trên, Nhân - Quả gọi là Duyên Sinh ( Duyên Khởi) - Còn hỗ trợ để Nhân - Quả phát triển thì gọi là Duyên Hệ
DUYÊN SINH (Duyên trợ sinh): là chuỗi mắc xích cấu tạo nên hành trình sinh tử của mọi loài có thức tánh chưa giác ngộ, với một chuỗi nhân quả ghép nối nhau của các cặp Nhân <-> Quả ; Thiện <-> Ác ; Vui <-> Khổ.
- “Từ cái này, cái kia có”.
DUYÊN HỆ (duyên trợ lực) : là những cách thức mà các mắc xích duyên sinh ấy kết nối, câu hữu, vận hành với nhau, thường được hiểu với nghĩa là “liên quan” hay “trợ giúp”
- “Hổ trợ cho sự nâng lên của cái này có cái kia được vững mạnh”.
=> Duyên có nghĩa là trợ giúp làm cho các pháp khác sanh ra và đặng còn hoặc thêm vững mạnh.
Về mối duyên hệ giữa duyên sinh & duyên hệ ta có thể hình dung qua ví dụ sau :
+ Con cái phải nhờ cha mẹ -> có mặt ở đời-> rồi lớn khôn : khía cạnh này hiểu Duyên Sinh
+ Cha Mẹ đã hỗ trợ cho con cái về các khía cạnh : thể chất di truyền, bú mớm cơm áo, y tế, học hành : khía cạnh này hiểu là Duyên Hệ
Nhờ có cha mẹ nên tôi có tấm hình hài này, đó là Duyên sinh.
Và Cha mẹ đã giúp đỡ qua những phương diện nào ? Giúp đỡ về giáo dục, y tế, về này nọ, hình hài, thể chất,... thì cái đó được gọi là Duyên hệ. Tức là, Cha mẹ giúp tôi đó là Duyên sinh nhưng mà giúp bằng kiểu nào đó là Duyên hệ.
hoặc là
Cái bệnh viện này nè, được chính phủ hỗ trợ rất là nhiều,. hỗ trợ về các phương diện sau : hỗ trợ về tài chánh, hỗ trợ về pháp lý, vì ngày xưa miếng đất này đúng ra là mình không có xin được, vì miếng đất này ngày xưa nó thuộc về cơ quan nào đó của chính phủ. Mình xin nhiều lắm mà mình không có được, bây giờ chính phủ mấy ông thượng nghị sĩ mấy ổng vận động cho mình có được miếng đất làm bệnh viện. và mình có nhận được hỗ trợ từ chính quyền liên bang một số tiền để cất bệnh viện này cho thành phố.Nên là khi mà không có chính quyền liên bang thì không có bệnh viện này. Đó là Duyên sinh.
Mà chính quyền họ giúp mình bằng cái cách nào thì đó là Duyên hệ.
Cái duyên sinh là giải thích lý do. Nói cách khác, Duyên sinh là giải thích cho ta biết vì đầu ta có mặt ở đời.
Và Duyên hệ cho ta biết hành trình hiện hữu ấy được diễn ra như thế nào, Duyên hệ là tính rộng ra, là anh có mặt ở đời theo cái cách nào. Chứ còn hiểu cái Duyên sinh không là nó hẹp lắm. Nó hẹp giờ phải cho nó rộng ra.
Thằng @Olineasdf đó giúp @SchrodingerIII nhiều lắm. Đó là mới duyên sinh thôi.
Rồi người ta mới hỏi là giúp bằng cách nào => đó là Duyên hệ.
Từ khái niệm về Duyên giúp cho ta thấy :
Tất cả sự vật dù là sinh vật hay những vật vô tri đều không được tạo ra bởi Thượng Đế hay Đấng Tạo Hóa, Sáng tạo chủ nào
Sinh vật hay vật vô tri phát sinh tự nhiên đều có mặt nhờ sự tương quan, liên hệ, do các điều kiện hỗ trợ. Có nghĩa là chúng khởi sinh và hoại diệt đều do nhân và duyên nào cả.
Sinh vật hay vật vô tri không do ai tạo ra cả, cũng chẳng phải không do nguyên nhân nào tạo ra cả; nhưng mọi sự vật khởi sinh do nhiều nguyên nhân và nhiều điều kiện.
Thành phần trong một duyên.
Trong một duyên có 3 thành phần là:
- Năng duyên : Là cái gì mà có năng lực trợ giúp cái khác vững mạnh, cũng được gọi là pháp nhân.
- Sở duyên : Là cái gì mà được trợ giúp để “sinh lên”, hay được trợ giúp để “vững mạnh”. Còn gọi là pháp quả. -“Sinh ra từ duyên, gọi là sở duyên”"
- Phi sở duyên : Là pháp “không sinh ra từ năng duyên. “Tách lìa sở duyên, gọi là đối lập”. hay Ngược với sở duyên là đối lập” (sđd).
Ví như có ba người cùng đi chung, người A giúp đở người B, người C không cần người A giúp.
Người A ví như năng duyên.
Người B ví như sở duyên.
Người C ví như phi sở duyên hay “nghịch duyên”.
hoặc là
Vụ tai nạn giai thông này nè, thằng đụng người ta gọi là năng duyên
Cái xe để nó đụng người ta gọi là sở duyên
Còn mấy thằng ngó đó gọi là phi sở duyên hoặc nghịch duyên vì không có liên quan
Vậy hiểu về Duyên để làm gì ?
Thứ nhất chúng ta sống có trách nhiệm hơn, bởi vì chúng ta thấy rằng một câu nói, một suy nghĩ của mình có thể là điều kiện tạo ra vô vàn những cái tốt, cái xấu khác. Cho nên chúng ta sẽ sống có trách nhiệm hơn.
Thứ hai khi hiểu mọi sự là do duyên thì cái lòng của chúng ta mới có khả năng buông bỏ.
Thì trong 24 duyên tôi sẽ kể 4 duyên mà tôi cho là dễ hiểu nhất, không cần giải thích nhiều:
Thứ nhất có trường hợp nhân có trước hậu quả có sau gọi là "tiền sanh duyên".
Thứ 2 hậu quả có trước nhân duyên có sau gọi là "hậu sanh duyên".
Như vậy thì có trường hợp A giúp cho B bằng cách có mặt trước gọi là tiền sanh duyên. Ví dụ như do có bếp củi nên mới có khói, thì bếp củi là duyên có trước rồi khói là quả có sau, gọi là tiền sanh duyên. Nhưng hậu sinh duyên là sao?
Nhân có sau tức là sao? Chiều nay nhà mình có khách nên bây giờ mình phải nấu ăn, do nấu ăn cho nên mới có khói.
Như vậy chiều nay có khách, khách là nguyên nhân nhưng hậu quả là nhà mình có khói, nhà mình có nấu ăn.
Một là nó có mặt trước để hộ trợ cho cái sau, nhưng có khi nó có mặt sau để hộ trợ cho cái trước đó.
Rồi trường hợp thứ 3 là nhân quả phải có mặt cùng lúc.
Thí dụ bác sĩ và bệnh nhân. Không bao giờ có chuyện có bác sĩ mà không có bệnh nhân, chuyện đó không bao giờ có. Hippocrates có nói: khám bệnh là phải có bác sĩ và bệnh nhân, chứ không thể nào có bác sĩ mà không có bệnh nhân, nếu vậy thì đâu gọi là khám bệnh. Khám bệnh là bác sĩ và bệnh nhân cùng có mặt. Trường hợp này gọi là nhân quả cùng có mặt gọi là "câu sinh duyên".
Trường hợp thứ 4 mới ghê, gọi là "vô hữu duyên". Có nghĩa là giúp nhau bằng cách vắng mặt.
Tôi thích mấy cái này lắm. Giúp nhau bằng cách vắng mặt là sao. Các vị hiểu rồi chứ. Chính vì không có A nên B, C, F mới có mặt. Chính vì không có tiền cho nên nó mới có bao nhiêu là cớ sự xảy ra.
Thì chính vì không có tiền, sự vắng mặt của đồng tiền, nó là duyên cho vô số chuyện khác xảy ra. Không có ly dị với người cũ, người cũ không vắng mặt thì làm sao có người mới. Không nhổ cái răng cũ thì làm sao gắn cái răng giả, cái răng giả gắn vô chỗ nào?
Không vất cái thận cũ thì cái thận mới gắn vô chỗ nào? Không bỏ cái nhà cũ thì nhà mới cất vô chỗ nào? Cho nên đôi khi sự vắng mặt của cái này lại là điều kiện để mà hổ trợ giúp đỡ cho cái kia. Cho nên đạo Phật nói chữ duyên là nói xuất sắc vô cùng.
Tổng cộng là 24 duyên, tôi chỉ lựa ra 4 cái mà không cần phải giải thích một cách chuyên môn.
. Cho nên có ai đó làm phiền tôi quá, tôi chỉ gởi họ một tin nhắn: "Con lạy bố xin bố giúp con bằng cách là vắng mặt, nói theo từ chuyên môn là vô hữu duyên, là ly khứ duyên." Nói vậy là hiểu rồi.
Có một ngày mà @Ganas đó đề nghị @dungdamchemnhau như vậy là mình hiểu rồi. "@dungdamchemnhau à, @dungdamchemnhau giúp @Ganas đi nghe, bằng ly khứ duyên."
Là tôi hiểu rồi. Hoặc là "Cô à, cô giúp tôi đi cô, bằng vô hữu duyên nghe cô." Là cô sẽ hiểu thôi. Nghĩa là em làm ơn biến khỏi cuộc đời tôi. Tôi xoá tên em ra khỏi cuộc đời của tôi, từ đây cuộc đời của tôi sẽ khác hơn, nhớ nghe.
“Hoa rơi cửa Phật, vạn sự tùy duyên”
hoặc các từ như là "hết duyên, thiếu duyên, thuận duyên, nghịch duyên, đủ duyên ...."
Vậy rốt cuộc cái "Duyên" đó là cái gì và vì sao không được định nghĩa rõ ràng.
Ở đời, kị nhất cái gì là nói 1 cách mơ hồ, xáo rỗng, không có định nghĩa rõ ràng, gây thêm hoang mang cho người đọc và ngờ vực cho người nghe. Và bản thân người nói cũng chưa nắm được điều mình nói một cách rốt ráo.
Vì lẽ đó mà bài viết này sẽ cố gắng khái quát, tóm tắt gọn nhất về chữ "Duyên", vừa đủ để hiểu trong chữ "Duyên" nó nói cái gì.
Vậy Duyên là gì ? Duyên nếu mà định nghĩa gọn nhất thì Duyên có nghĩa là điều kiện
Ngoài ra còn có các nghĩa sau nếu mở rộng :
"Nương nhờ nhau để diễn tiến, gọi là duyên”.
“hướng về, liên quan”
Trạng thái nâng đở, gọi là duyên”
“là nguyên nhân”
lý do”
“nhu cầu cần thiết”
“nền tảng”
“ủng hộ, trợ giúp”
Mọi sự ở đời phải được hộ trợ từ các điều kiện nó mới có mặt.
Cái gì ở đời này nó cũng là cái duyên của vô số những cái nhân khác và bản thân nó lại là nhân cho vô số cái quả khác.
Sơ lược về tương quan giữa Nhân - Quả và Duyên.
Ở hình trên, Nhân - Quả gọi là Duyên Sinh ( Duyên Khởi) - Còn hỗ trợ để Nhân - Quả phát triển thì gọi là Duyên Hệ
DUYÊN SINH (Duyên trợ sinh): là chuỗi mắc xích cấu tạo nên hành trình sinh tử của mọi loài có thức tánh chưa giác ngộ, với một chuỗi nhân quả ghép nối nhau của các cặp Nhân <-> Quả ; Thiện <-> Ác ; Vui <-> Khổ.
- “Từ cái này, cái kia có”.
DUYÊN HỆ (duyên trợ lực) : là những cách thức mà các mắc xích duyên sinh ấy kết nối, câu hữu, vận hành với nhau, thường được hiểu với nghĩa là “liên quan” hay “trợ giúp”
- “Hổ trợ cho sự nâng lên của cái này có cái kia được vững mạnh”.
=> Duyên có nghĩa là trợ giúp làm cho các pháp khác sanh ra và đặng còn hoặc thêm vững mạnh.
Về mối duyên hệ giữa duyên sinh & duyên hệ ta có thể hình dung qua ví dụ sau :
+ Con cái phải nhờ cha mẹ -> có mặt ở đời-> rồi lớn khôn : khía cạnh này hiểu Duyên Sinh
+ Cha Mẹ đã hỗ trợ cho con cái về các khía cạnh : thể chất di truyền, bú mớm cơm áo, y tế, học hành : khía cạnh này hiểu là Duyên Hệ
Nhờ có cha mẹ nên tôi có tấm hình hài này, đó là Duyên sinh.
Và Cha mẹ đã giúp đỡ qua những phương diện nào ? Giúp đỡ về giáo dục, y tế, về này nọ, hình hài, thể chất,... thì cái đó được gọi là Duyên hệ. Tức là, Cha mẹ giúp tôi đó là Duyên sinh nhưng mà giúp bằng kiểu nào đó là Duyên hệ.
hoặc là
Cái bệnh viện này nè, được chính phủ hỗ trợ rất là nhiều,. hỗ trợ về các phương diện sau : hỗ trợ về tài chánh, hỗ trợ về pháp lý, vì ngày xưa miếng đất này đúng ra là mình không có xin được, vì miếng đất này ngày xưa nó thuộc về cơ quan nào đó của chính phủ. Mình xin nhiều lắm mà mình không có được, bây giờ chính phủ mấy ông thượng nghị sĩ mấy ổng vận động cho mình có được miếng đất làm bệnh viện. và mình có nhận được hỗ trợ từ chính quyền liên bang một số tiền để cất bệnh viện này cho thành phố.Nên là khi mà không có chính quyền liên bang thì không có bệnh viện này. Đó là Duyên sinh.
Mà chính quyền họ giúp mình bằng cái cách nào thì đó là Duyên hệ.
Cái duyên sinh là giải thích lý do. Nói cách khác, Duyên sinh là giải thích cho ta biết vì đầu ta có mặt ở đời.
Và Duyên hệ cho ta biết hành trình hiện hữu ấy được diễn ra như thế nào, Duyên hệ là tính rộng ra, là anh có mặt ở đời theo cái cách nào. Chứ còn hiểu cái Duyên sinh không là nó hẹp lắm. Nó hẹp giờ phải cho nó rộng ra.
Thằng @Olineasdf đó giúp @SchrodingerIII nhiều lắm. Đó là mới duyên sinh thôi.
Rồi người ta mới hỏi là giúp bằng cách nào => đó là Duyên hệ.
Từ khái niệm về Duyên giúp cho ta thấy :
Tất cả sự vật dù là sinh vật hay những vật vô tri đều không được tạo ra bởi Thượng Đế hay Đấng Tạo Hóa, Sáng tạo chủ nào
Sinh vật hay vật vô tri phát sinh tự nhiên đều có mặt nhờ sự tương quan, liên hệ, do các điều kiện hỗ trợ. Có nghĩa là chúng khởi sinh và hoại diệt đều do nhân và duyên nào cả.
Sinh vật hay vật vô tri không do ai tạo ra cả, cũng chẳng phải không do nguyên nhân nào tạo ra cả; nhưng mọi sự vật khởi sinh do nhiều nguyên nhân và nhiều điều kiện.
Thành phần trong một duyên.
Trong một duyên có 3 thành phần là:
- Năng duyên : Là cái gì mà có năng lực trợ giúp cái khác vững mạnh, cũng được gọi là pháp nhân.
- Sở duyên : Là cái gì mà được trợ giúp để “sinh lên”, hay được trợ giúp để “vững mạnh”. Còn gọi là pháp quả. -“Sinh ra từ duyên, gọi là sở duyên”"
- Phi sở duyên : Là pháp “không sinh ra từ năng duyên. “Tách lìa sở duyên, gọi là đối lập”. hay Ngược với sở duyên là đối lập” (sđd).
Ví như có ba người cùng đi chung, người A giúp đở người B, người C không cần người A giúp.
Người A ví như năng duyên.
Người B ví như sở duyên.
Người C ví như phi sở duyên hay “nghịch duyên”.
hoặc là
Vụ tai nạn giai thông này nè, thằng đụng người ta gọi là năng duyên
Cái xe để nó đụng người ta gọi là sở duyên
Còn mấy thằng ngó đó gọi là phi sở duyên hoặc nghịch duyên vì không có liên quan
Vậy hiểu về Duyên để làm gì ?
Thứ nhất chúng ta sống có trách nhiệm hơn, bởi vì chúng ta thấy rằng một câu nói, một suy nghĩ của mình có thể là điều kiện tạo ra vô vàn những cái tốt, cái xấu khác. Cho nên chúng ta sẽ sống có trách nhiệm hơn.
Thứ hai khi hiểu mọi sự là do duyên thì cái lòng của chúng ta mới có khả năng buông bỏ.
Thì trong 24 duyên tôi sẽ kể 4 duyên mà tôi cho là dễ hiểu nhất, không cần giải thích nhiều:
Thứ nhất có trường hợp nhân có trước hậu quả có sau gọi là "tiền sanh duyên".
Thứ 2 hậu quả có trước nhân duyên có sau gọi là "hậu sanh duyên".
Như vậy thì có trường hợp A giúp cho B bằng cách có mặt trước gọi là tiền sanh duyên. Ví dụ như do có bếp củi nên mới có khói, thì bếp củi là duyên có trước rồi khói là quả có sau, gọi là tiền sanh duyên. Nhưng hậu sinh duyên là sao?
Nhân có sau tức là sao? Chiều nay nhà mình có khách nên bây giờ mình phải nấu ăn, do nấu ăn cho nên mới có khói.
Như vậy chiều nay có khách, khách là nguyên nhân nhưng hậu quả là nhà mình có khói, nhà mình có nấu ăn.
Một là nó có mặt trước để hộ trợ cho cái sau, nhưng có khi nó có mặt sau để hộ trợ cho cái trước đó.
Rồi trường hợp thứ 3 là nhân quả phải có mặt cùng lúc.
Thí dụ bác sĩ và bệnh nhân. Không bao giờ có chuyện có bác sĩ mà không có bệnh nhân, chuyện đó không bao giờ có. Hippocrates có nói: khám bệnh là phải có bác sĩ và bệnh nhân, chứ không thể nào có bác sĩ mà không có bệnh nhân, nếu vậy thì đâu gọi là khám bệnh. Khám bệnh là bác sĩ và bệnh nhân cùng có mặt. Trường hợp này gọi là nhân quả cùng có mặt gọi là "câu sinh duyên".
Trường hợp thứ 4 mới ghê, gọi là "vô hữu duyên". Có nghĩa là giúp nhau bằng cách vắng mặt.
Tôi thích mấy cái này lắm. Giúp nhau bằng cách vắng mặt là sao. Các vị hiểu rồi chứ. Chính vì không có A nên B, C, F mới có mặt. Chính vì không có tiền cho nên nó mới có bao nhiêu là cớ sự xảy ra.
Thì chính vì không có tiền, sự vắng mặt của đồng tiền, nó là duyên cho vô số chuyện khác xảy ra. Không có ly dị với người cũ, người cũ không vắng mặt thì làm sao có người mới. Không nhổ cái răng cũ thì làm sao gắn cái răng giả, cái răng giả gắn vô chỗ nào?
Không vất cái thận cũ thì cái thận mới gắn vô chỗ nào? Không bỏ cái nhà cũ thì nhà mới cất vô chỗ nào? Cho nên đôi khi sự vắng mặt của cái này lại là điều kiện để mà hổ trợ giúp đỡ cho cái kia. Cho nên đạo Phật nói chữ duyên là nói xuất sắc vô cùng.
Tổng cộng là 24 duyên, tôi chỉ lựa ra 4 cái mà không cần phải giải thích một cách chuyên môn.
- Giúp nhau bằng cách có mặt trước.
- Giúp nhau bằng cách có mặt sau.
- Giúp nhau bằng cách cùng có mặt.
- Giúp nhau bằng cách vắng mặt.
. Cho nên có ai đó làm phiền tôi quá, tôi chỉ gởi họ một tin nhắn: "Con lạy bố xin bố giúp con bằng cách là vắng mặt, nói theo từ chuyên môn là vô hữu duyên, là ly khứ duyên." Nói vậy là hiểu rồi.
Có một ngày mà @Ganas đó đề nghị @dungdamchemnhau như vậy là mình hiểu rồi. "@dungdamchemnhau à, @dungdamchemnhau giúp @Ganas đi nghe, bằng ly khứ duyên."
Là tôi hiểu rồi. Hoặc là "Cô à, cô giúp tôi đi cô, bằng vô hữu duyên nghe cô." Là cô sẽ hiểu thôi. Nghĩa là em làm ơn biến khỏi cuộc đời tôi. Tôi xoá tên em ra khỏi cuộc đời của tôi, từ đây cuộc đời của tôi sẽ khác hơn, nhớ nghe.
Sửa lần cuối:
)
