Phần 1: Phật Giáo Hòa Hảo
I. Huỳnh Phú Sổ - Nhà triết học người Việt Nam
Sơ lược :
Huỳnh, cũng viết là: Huyền
Còn gọi là: Đạo Khùng, hoặc Phật Sống
Sinh năm: 1919, Hòa Hảo, Nam Kỳ (nay thuộc Việt Nam)
Mất năm: 1947, Long Xuyên (hưởng dương 28 tuổi)
Người sáng lập: Phật giáo Hòa Hảo
Chủ đề nghiên cứu: Hòa Hảo
Huỳnh Phú Sổ (sinh năm 1919, tại Hòa Hảo, Nam Kỳ—mất năm 1947, tại Long Xuyên) là một triết gia, nhà cải cách Phật giáo người Việt Nam, và là người sáng lập (năm 1939) tôn giáo Phật giáo Hòa Hảo (hay còn gọi là Hòa Hảo). Ông cũng là một nhà hoạt động quân sự và chính trị chống Pháp, chống cộng sản.
1. Tuổi Trẻ và Sự Cải Cách Phật Giáo
Huỳnh Phú Sổ có tuổi thơ ốm yếu, được một nhà sư Phật giáo giáo dục và dạy dỗ. Ở tuổi 20, ông được cho là đã được chữa khỏi bệnh một cách kỳ diệu. Sau đó, ông bắt đầu giảng dạy về cải cách Phật giáo, kêu gọi trở về với Phật giáo Nguyên Thủy (Theravāda – “Con đường của các trưởng lão”) thay vì Phật giáo Đại Thừa (Mahāyāna – “Cỗ xe lớn”) phổ biến ở Việt Nam. Ông nhấn mạnh vào sự khổ hạnh, lối sống thanh đạm, thờ cúng đơn giản và sự tự cứu rỗi cá nhân.Phật giáo Hòa Hảo là sự kết hợp của các yếu tố Phật giáo, thờ cúng tổ tiên, nghi lễ tín ngưỡng dân gian, các yếu tố của học thuyết Nho giáo và tập quán bản địa Việt Nam. Tín đồ Hòa Hảo có lá cờ riêng, màu nâu đỏ, và các ngày lễ đặc biệt của họ.
2. Sự Nghiệp và Danh Tiếng
Huỳnh Phú Sổ đi khắp Việt Nam, hành nghề chữa bệnh bằng thảo dược và châm cứu. Trong các bài giảng, ông có sức thuyết phục mạnh mẽ, gần như thôi miên thính giả, và được gọi là Đạo Khùng (“Nhà sư điên”). Ông dự đoán chính xác sự sụp đổ của Pháp trong Thế chiến II, cuộc xâm lược Đông Dương của Nhật Bản, và sau đó là sự can thiệp của Hoa Kỳ. Thành công trong việc tiên tri khiến các tín đồ gọi ông là Phật Sống.Khi danh tiếng và số lượng tín đồ tăng lên, những bài diễn thuyết của ông khiến chính quyền thực dân Pháp chú ý. Ông bị trục xuất từ tỉnh này sang tỉnh khác nhưng vẫn thu hút thêm môn đồ. Cuối cùng, ông bị đưa vào một trại tâm thần, nơi ông thuyết phục được bác sĩ phụ trách cải đạo sang triết lý của mình. Trong cơn tuyệt vọng, người Pháp cố gắng lưu đày ông sang Lào, nhưng năm 1942 ông bị các đặc vụ Nhật Bản bắt cóc và giam giữ tại Sài Gòn (nay là TP. Hồ Chí Minh).
3. Căng Thẳng và Cái Chết
Sau chiến tranh, sự bất đồng với cả thực dân Pháp và cộng sản Việt Minh khiến giáo phái Hòa Hảo trở thành một lực lượng tôn giáo-chính trị-quân sự hung hãn. Huỳnh Phú Sổ bị bắt cóc khi đang trên đường tham dự một cuộc họp nhằm hòa giải mâu thuẫn giữa Hòa Hảo và Việt Minh. Ông bị xử tử sau một phiên "xét xử" tại Long Xuyên.Nhiều tín đồ Hòa Hảo không tin rằng ông đã chết và dự đoán ông sẽ trở lại trong thời điểm khủng hoảng.
II. Phật Giáo Hòa Hảo
Hòa Hảo - Phong trào tôn giáo Phật giáo Việt Nam
Hòa Hảo là một phong trào tôn giáo Phật giáo Việt Nam được thành lập vào năm 1939 bởi nhà cải cách Phật giáo Huỳnh Phú Sổ. Cùng với nhóm tôn giáo dung hợp Cao Đài, Hòa Hảo là một trong những nhóm đầu tiên khởi xướng các cuộc xung đột vũ trang chống lại thực dân Pháp và sau đó là quân Nhật chiếm đóng.
Phong trào Hòa Hảo có cơ sở tại vùng đồng bằng sông Cửu Long trù phú ở miền Nam Việt Nam, nơi tín đồ chủ yếu là nông dân, tá điền, và lao động nông thôn. Hòa Hảo phát triển nhanh chóng trong thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng Đông Dương trong Thế chiến II. Sau chiến tranh, phong trào này tiếp tục là một lực lượng độc lập trong chính trị Việt Nam, phản đối cả thực dân Pháp lẫn phong trào dân tộc chủ nghĩa Việt Minh do Hồ Chí Minh lãnh đạo.
Sau năm 1954, Hòa Hảo và Cao Đài bắt đầu tiến hành các cuộc đấu tranh vũ trang chống lại chính phủ được Hoa Kỳ hậu thuẫn của Tổng thống Ngô Đình Diệm. Tại thời điểm ông Diệm bị ám sát vào năm 1963, Hòa Hảo đã kiểm soát một số tỉnh miền Nam và miền Tây Nam Bộ.
Dù nhiều tín đồ Hòa Hảo gia nhập Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (Mặt trận Giải phóng) do cộng sản hậu thuẫn vào cuối thập niên 1960, Hòa Hảo vẫn là một lực lượng độc lập có sức mạnh trong chính trị miền Nam Việt Nam cho đến khi phe cộng sản giành chiến thắng hoàn toàn vào năm 1975.
Sửa lần cuối:
